Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim
| Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim | |
| | |
 Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim, fot. Mieczysław Kalski
| |
| Siedziba | Klebark Wielki |
| Adres | Klebark Wielki 32, 10-687 Olsztyn |
| Data powołania | II połowa XIV w. |
| Wyznanie | katolickie |
| Kościół | rzymskokatolicki |
| Archidiecezja | warmińska |
| Dekanat | Olsztyn V - Kormoran |
| Kościół | kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim |
Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Olsztyn V - Kormoran należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Pany znajduje się w Klebarku Wielkim. Od 1999 r. proboszczem parafii jest ks. kap. hon. mgr lic. Henryk Błaszczyk.
Historia parafii
Nie zachowała się żadna informacja o powstaniu pierwszego kościoła w Klebarku Wielkim. Wiadomo jedynie, że pod koniec XV wieku należał do dekanatu Dobre Miasto. W połowie XVI wieku wzniesiono nowy kościół. Został zbudowany w stylu późnogotyckim, jest murowany z cegły, nietynkowany z wydzielonym prezbiterium. Po obu stronach prezbiterium znajdują się zakrystie na planie kwadratu. Od strony północnej znajduje się niewielka dobudówka, pełniąca rolę wejścia, zakończona z trzech stron schodkowymi szczytami. Wieżę kościoła wybudowano również na planie kwadratu, zakończona jest namiotowym dachem, a u nasady znajdują się cztery niewielkie szczyty. W roku 1895 na wieży zamontowano zegar. Świątynia została konsekrowana 1 sierpnia 1581 roku przez biskupa Marcina Kromera ku czci Znalezienia Krzyża Świętego i Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. W latach 1891–1892 przeprowadzono prace remontowo-budowlane pod kierunkiem architekta Fritza Heitmanna. W dniu 21 września 1896 roku ponownej konsekracji dokonał biskup warmiński Andrzej Thiel. Wyposażenie wnętrza utrzymano głównie w stylu neogotyckim. Najcenniejszym zabytkiem znajdującym się w kościele jest granitowa chrzcielnica z XIV wieku oraz witraże wykonane około 1888 roku, należące do najwybitniejszych dzieł sztuki witrażowej w Polsce. Witraże przedstawiające życie Chrystusa, najprawdopodobniej powstały w pracowni Wilhelma Mayra, we współpracy z pracownią Josepha Marii Machhausena, jednego z najwybitniejszych mistrzów tego okresu.
W 2007 r. zakończono gruntowną renowację witraży, dodatkowo zabezpieczając je pancerną szybą. Przy kościele znajduje się murowana, klasycystyczna plebania z cegły z początku XX wieku. 8 września 2002 roku zostało tu erygowane Archidiecezjalne Sanktuarium Krzyża Świętego, a 13 września 2002 roku w uroczystej ceremonii prymas Polski, kardynał Józef Glemp, przekazał do nowo utworzonego sanktuarium Relikwie Świętego Krzyża podarowane archidiecezji warmińskiej przez Jana Pawła II. Wiarygodność, że ten rąbek pochodzi z Krzyża, na którym umarł Jezus Chrystus, potwierdza załączony Dekret Watykański z dnia 29 kwietnia 2002 roku, podpisany przez arcybiskupa Petrusa Marini, Prefekta Kongregacji Liturgii i Obrzędów. Przy Sanktuarium znajduje się Dom Pielgrzyma z 30 miejscami noclegowymi, z salą konferencyjną, kuchnią i jadalnią. Klebark Wielki od 2001 roku jest siedzibą Delegatury Warmińskiej oraz Kapelanatu Związku Polskich Kawalerów Maltańskich.
Kler parafialny
Proboszczowie:
- Paweł Hoppeener (od 1481)
- Mateusz Waitner (od 1550)
- Jan Anderlinus (od 1551)
- Mateusz Waitner (od 1565)
- Marcin Czaplicki (od 1574)
- Maciej Gronicki (1594)
- Mateusz Krzenowscius (od 1594)
- Michał Preuß (od 1603)
- Jan Neidenberger (od 1625)
- Andrzej Zagórny (od 1625)
- Jerzy Petrovius (od 1632)
- Piotr Sadowski (od 1644)
- Jerzy Boltius (od 1658)
- Bartłomiej Pampecki (od 1687)
- Marcin Polakowski (od 1697)
- Krzysztof Jan Möller (od 1716)
- Piotr Rehwaldt (od 1747)
- Jakub Michał Mellerski (od 1757)
- Andrzej Jakub Moritz (od 1768)
- Maciej Bonawentura Ludwich (od 1771)
- Władysław Wincenty Gozimierski (1784)
- Mateusz Orłowski (od 1784)
- Joachim Lenart (od 1798)
- Jakub Beckmann (od 1815)
- Andrzej Lingnau (od 1848)
- Wiktor Bienkowski (od 1851)
- Walenty Gotzhein (od 1856)
- Juliusz Grzymała (od 1859)
- Józef Kiszporski (od 1876)
- Piotr Dresp (od 1886)
- Karol Bader (1889)
- Józef Teschner (od 1889)
- Juliusz Weichsel (od 1897)
- Karol Neumann (od 1897)
- Jan Preuss (od 1911)
- Paweł Chmielewski (od 1928)
- Leon Kamiński (do 1950)
- Jan Jakub Jestadt (1950–1952)
- Władysław Kotowski (1952–1965)
- Zygmunt Chodosowski (1965–1970)
- Jan Molenda (1970–1985)
- Andrzej Majnusz (1985–1999)
- Henryk Błaszczyk (od 1999)
Zobacz też
Bibliografia
Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945–1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006
Klebark Wielki] [04.10.2014]
Klebark Wielki Wikipedia [04.10.2014]
