Ługwałd

Ługwałd
Ługwałd. Kapliczka przydrożna z połowy XIX wieku. Źródło: www.domwarminski.pl
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Dywity
Liczba ludności (2010)	422
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Ługwałd
Położenie na mapie Polski Ługwałd
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Ługwałd (niem. Hochwalde) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 422 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bronisław Szatan.

Położenie

Miejscowość leży na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 3 km na północny wschód od Dywit. Południowa część wsi leży nad brzegiem jeziora Ługwałd. Drugim jeziorem położonym w granicach wsi jest jezioro Czark.

Dzieje miejscowości

Nazwa wsi ulegała przekształceniom na przestrzeni wieków: Hogenwalt (1363), Hogenwaldt (1625), Hogenwalde i Hogwald (1656), Hugwaldt (1673), Hochwalde (1785). Ta ostatnia wersja nazwy obowiązywała do 1945 roku. W 1947 roku pojawiła się wersja Ługowo. Polska nazwa Ługwałd została odnotowana po raz pierwszy w 1884 roku.

Wieś założono w XVI stuleciu. Zawierucha wojenna w kolejnym wieku sprawiła, że miejscowość opustoszała. Ponownego zasiedlenia wsi na początku XVI wieku dokonał Mikołaj Kopernik. Zjawił się osobiście w Ługwałdzie w roku 1519. Niestety w czasie wojny polsko-krzyżackiej (1519–1521) wieś ponownie ucierpiała. W roku 1770 obejmowała obszar 30 włók.

W okresie międzywojennym w miejscowości znajdowało się wielu sympatyków Związku Polaków w Niemczech.

Kultura

W miejscowości działa Stowarzyszenie "Ługwałd" skupiające się na wspieraniu rozwoju gospodarczego i kulturowo-przyrodniczego miejscowości. W Ługwałdzie działa również świetlica wiejska.

Ludzie związani z miejscowością

• Józef Jagałła (1890–1970) – urodzony w Ługwałdzie działacz plebiscytowy, absolwent szkoły rolniczej w Olsztynie.

Turystyka

• W miejscowości funkcjonują gospodarstwa agroturystyczne: Gościniec "Czapla", "Srebrny Pensjonacik", Pensjonat "Pod Klonami" oraz zajazd "Napoleon"
• Przez wieś przebiega żółty szlak rowerowy o długości 21,9 km (przebieg trasy: Dywity – Redykajny – Gutkowo – Wilimowo – Kajny – Barkweda – Brąswałd – Ługwałd – Dywity).

Zabytki

• kapliczka warmińska z połowy XIX wieku, wystawiona w okresie zarazy pustoszącej okolice
• kapliczka przydrożna wzniesiona pierwotnie w stylu neoklasycystycznym

Bibliografia

Jadwiszczak Andrzej S., Klimek Robert, Kosińska Teresa, Warmia znana i nieznana: Ługwałd, Spręcowo, Sętal, Nowe Włóki, Plutki, Gradki, Tuławki, Gady, Frączki, Studzianka, Derc, Barczewko, Maruny, Gady 2011.
Lewicka Daniela, Tomkiewicz Ryszard, Gmina Dywity: teraźniejszość i przeszłość, Olsztyn 1994.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.12.2013]
Gościniec Czapla [10.12.2013]
pl.wikipedia.org, Ługwałd [10.12.2013]