Babiak
| Babiak | |
| | |
 Kościół w Babiaku.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | lidzbarski |
| Gmina | Lidzbark Warmiński |
| Liczba ludności (2013) | 205[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Babiak | |
| Położenie na mapie Polski  Babiak | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Babiak (niem. Frauendorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Lidzbark Warmiński. Miejscowość w 2013 roku liczyła 205 mieszkańców[1]. W skład sołectwa wchodzą miejscowości Babiak i Grabniak.
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest około 18 km na północny-zachód od Lidzbarka Warmińskiego, przy drodze wojewódzkiej nr 513.
Dzieje miejscowości
Pierwsze wzmianki o wsi Babiak pochodzą z dokumentu z 1328 roku. Wieś była lokowana kilka lat później, w 1342 roku, na 55 łanach ziemi przekazanych przez kapitułę katedralną we Fromborku.
W drugiej połowie XIV wieku we wsi rozpoczęto budowę kościoła. Około 1350 roku konsekrował go biskup Herman von Prago. W kolejnych latach kościół był rozbudowywany, a jego powtórnej konsekracji dokonał w 1580 roku biskup Marcin Kromer.
W okresie napoleońskim wieś była areną walk wojsk francuskich z pruskimi na początku lipca 1806 r.
Po II wojnie światowej tereny wsi Babiak należały do gminy Runowo w powiecie lidzbarskim, w województwie olsztyńskim[2]. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[3], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Powstała wówczas gromada Babiak przetrwała do 1960 roku[4], jej obszar został włączony do gromady Runowo.
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[5], wieś stała się częścią reaktywowanej gminy Runowo. 15 stycznia 1976 roku gminę zniesiono, a jej obszar włączono do gminy Lidzbark Warmiński[6].
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego[7]. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim.
We wsi działa Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Babiak.
Zabytki
- Kościół pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku
- cmentarz przykościelny wraz z pomnikiem żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej
- kapliczki warmińskie usytuowane w centrum wsi oraz na jej obrzeżach
Religia
Wieś jest siedzibą parafii pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku.
Turystyka
Przez wieś przebiega czerwony szlak rowerowy: Lidzbark Warmiński – Łaniewo – Kaszuny – Miejska Wieś – Babiak – Bugi – Runowo – Workiejmy – Nowa Wieś Wielka – Redy – Wielochowo – Lidzbark Warmiński[9].
Zobacz też:
Relikwiarz z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku
Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku
Wystawa Boska medycyna i niebiescy uzdrowiciele
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Łącznie miejscowości: Babiak, Grabniak.
- ↑ Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Uchwała Nr III/9f/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 21 lipca 1959 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 grudnia 1959 r.
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1976, nr 1, poz. 12, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ jezioro.com.pl [10.02.2015]
Bibliografia
Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1976, nr 1, poz. 12, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Uchwała Nr III/9f/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 21 lipca 1959 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 grudnia 1959 roku.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.02.2015]
Urząd Gminy Lidzbark Warmiński [10.02.2015]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [10.02.2015]
Mapy Google Maps [10.02.2015]
Naszawarmia.pl [10.02.2015]
Olsztyńska Strona Rowerowa [10.02.2015]
