Stare Jabłonki

Stare Jabłonki
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Ostróda
Liczba ludności (2010)	774
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	14-133
Tablice rejestracyjne	NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Stare Jabłonki
Położenie na mapie Polski Stare Jabłonki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Stare Jabłonki (niem. Altfinken, do 1938 r. Alt Jablonke) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku liczyła 774 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Helena Boniecka.

Stacja kolejowa Stare Jabłonki. Fot. Keller OE. Źródło: Commons Wikimedia [12.11.2013]

Parafia Matki Boskiej Królowej Polski w Starych Jabłonkach. Źródło: www.salezjanie.pl [12.11.2013]

Położenie

Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich, na Pojezierzu Iławskim, około 11 km od Ostródy, nad jeziorem Szeląg Mały.

Dzieje miejscowości

Z roku 1584 pochodzi pierwsza informacja o Starych Jabłonkach będących wówczas majątkiem książęcym. W 1619 roku Albrecht Finck otrzymał 5 łanów w Starych Jabłonkach z prawem dziedziczenia. W latach 1628–1675 wspomniane 5 łanów należało do Albrechta i Krzysztofa Fincków oraz mieszczanina z Ostródy Jerzego Farhenholza. Farhenholz sprzedał ostatecznie swoją część dóbr niejakiemu Krzysztofowi Rostkowi. Rodzina Rostków mieszkała w Jabłonkach przez cały XVIII wiek. Pod koniec tego stulecia Krzysztof Rostek sprzedał swoje dobra Abrahamowi Dondowi. 16 lipca 1938 roku wprowadzono nazwę Altfinken. W latach 30. XX wieku sosny z okolicznych lasów były bardzo cenione w niemieckim przemyśle lotniczym, a praca przy ich wyrębie stanowiła dla wielu mieszkańców miejscowości główne źródło utrzymania.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1820 r. – 29

• 1861 r. – 56

• 1925 r. – 240

• 1933 r. – 259

• 1939 r. – 276

Gospodarka

W sektorze lokalnej gospodarki prym wiedzie Hotel Anders – najważniejszy pracodawca w Starych Jabłonkach i okolicach. We wsi znajduje się siedziba nadleśnictwa.

Kultura

We wsi działa Stowarzyszenie Przyjaciół Starych Jabłonek – organizacja stawiająca sobie za cel promocję i rozwój miejscowości. W 1965 r. zorganizowano tutaj Sympozjum „Warmia i Mazury - temat dla dwóch literatur”.

Sport

Obecnie miejscowość jest znana dzięki organizowanemu od 2004 roku Mazury Open – międzynarodowego turniej siatkówki plażowej z cyklu World Tour.

Turystyka

• Szlak św. Jakuba – przebieg trasy: Olsztyn – Łupstych – Gietrzwałd – Tomaryny – Guzowy Piec – Parwółki – Stare Jabłonki – Ostróda – Samborowo – Frednowy – Tynwałd – Szałkowo – Iława – Radomno – Nowe Miasto Lubawskie – Lipowiec – dalej do Torunia
• w pobliżu przebiega także Szlak pieszy Ostróda – śluza Mała Ruś – Piławki

Zabytki

• bunkry w lesie, stanowiące początek fortyfikacji Pozycji Olsztyneckiej

Multimedia

Film udostępniony w ramach projektu Regionalna Kronika Filmowa

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [25.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [25.08.2013]