Stańczyki

Stańczyki
Wiadukty w Stańczykach
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	gołdapski
Gmina	Dubeninki
Liczba ludności (2010)	63
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Stańczyki
Położenie na mapie Polski Stańczyki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Stańczyki (niem. Staatshausen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapskim, w gminie Dubeninki. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko-gołdapskiego.

Miejscowość w 2010 roku 63 liczyła mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Janusz Bogdan.

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w pobliżu granicy państwowej z Obwodem Kaliningradzkim oraz przy granicy z województwem podlaskim, w Puszczy Rominckiej, nad strumieniem Błędzianka, 25 km na wschód od Gołdapi i 8 km od Dubeninek, a 2 km na południe od drogi wojewódzkiej nr 651. W okolicy Stańczyków położone są niewielkie jeziora: Jezioro Ślepe (3 ha) na zachód od wsi oraz dwa jeziora o nazwie Dauble (5,5 ha) na południowy zachód od wsi.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów Prus Książęcych. Brak jest informacji na temat jej zasiedlenia oraz areału; nie dysponujemy również żadnym przywilejem na te okolice. Najprawdopodobniej osada została założona w drugiej połowie XVI wieku. Należała do parafii ewangelickiej w Dubeninkach. W pierwszej połowie XX wieku przez wieś przebiegała linia kolejowa Gołdap - Żytkiejmy, zniszczona pod koniec II wojny światowej.

Liczba mieszkańców

1857 - 114 osób

1933 - 183 osoby

1939 - 174 osoby

2003 - 36 osób

Zabytki

• Dwa wiadukty nad Błędzianką na nieczynnej linii kolejowej, pochodzące z lat 1912-1914, nawiązujące stylem do starożytnych akweduktów rzymskich
• Cmentarz ewangelicki z XIX wieku

• Pomniki przyrody: aleja jarzębów szwedzkich - ponad dwieście drzew o obwodzie 90-220 cm i wysokości 9-12 m, wzdłuż drogi Stańczyki - Błąkały.

Turystyka

W Stańczykach znajduje się plaża gminna z możliwością rozbicia namiotów, a także zajazd.

Bibliografia

1. Gołdap. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1971.
2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
3. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
4. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
5. Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]