Stańczyki

Stańczyki
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	gołdapski
Gmina	Dubeninki
Liczba ludności (2010)	63
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Stańczyki
Położenie na mapie Polski Stańczyki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Stańczyki (niem. Staatshausen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie gołdapskim, w gminie Dubeninki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko-gołdapskiego. Miejscowość w 2010 roku 63 liczyła mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Janusz Bogdan.

Położenie

Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, przy granicy z województwem podlaskim, w Puszczy Rominckiej, nad strumieniem strumieniem Błędzianka, 25 km na wschód od Gołdapi i 8 km od Dubeninek, a 2 km na południe od drogi wojewódzkiej nr 651. W okolicy Stańczyków położone są niewielkie jeziora: Ślepe (3 ha) na zachód od wsi oraz dwa jeziora o nazwie Dauble (5,5 ha) na południowy zachód od wsi.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. Brak jest informacji na temat jej zasiedlenia oraz areału; nie dysponujemy również żadnym przywilejem na te okolice. Najprawdopodobniej osada została założona w drugiej połowie XVI wieku. Należała do parafii ewangelickiej w Dubeninkach. W pierwszej połowie XX wieku przez wieś przebiegała linia kolejowa Gołdap - Żytkiejmy, zniszczona pod koniec II wojny światowej.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. – 114 osób

• 1933 r. – 183 osoby

• 1939 r. – 174 osoby

• 2003 r. – 36 osób

Zabytki

• dwa wiadukty nad Błędzianką na nieczynnej linii kolejowej, pochodzące z lat 1912-1914, nawiązujące stylem do starożytnych akweduktów rzymskich
• cmentarz ewangelicki z XIX wieku

Przyroda

W pobliżu miejscowości znajduje się Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej, a także pomniki przyrody: aleja jarzębów szwedzkich – ponad dwieście drzew o obwodzie 90-220 cm i wysokości 9-12 m, wzdłuż drogi Stańczyki – Błąkały.

Turystyka

W Stańczykach znajduje się plaża gminna z możliwością rozbicia namiotów, a także zajazd.

Bibliografia

Gołdap. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1971.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Mosty Stańczyki [23.10.2015]