Miłomłyn (gmina miejsko-wiejska)

Gmina Miłomłyn
Herb gminy
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Rodzaj gminy	miejsko-wiejska
Burmistrz	Beata Mazur
Powierzchnia	160,91 km²
Liczba sołectw	13
Liczba miejscowości	30
Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia	5085 32 osób/km²
Strefa numeracyjna	89
Tablice rejestracyjne	NOS
TERYT	2815073
Urząd gminy ul. Twarda 12 14-140 Miłomłyn
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Miłomłyn – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego i powiatu ostródzkiego. Siedziba gminy znajduje się w Miłomłynie. Gmina rolniczo-turystyczna, o dużej powierzchni zalesienia w ogólnej powierzchni gminy. 82% jej powierzchni stanowią tereny objęte różnymi formami ochrony przyrody. Władzę w gminie sprawuje burmistrz Beata Mazur.

Powierzchnia gminy

Gmina miejsko-wiejska Miłomłyn zajmuje powierzchnię 160,91 km², w tym:

• użytki rolne: 40,13%
• lasy: 40,84%
• wody: 10,74%

Gmina stanowi 9,1% powierzchni powiatu ostródzkiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi:

Pałac w Karnitach.
Źródło: www.marienburg.pl [31.08.2014]

Kościół pw. św. Bartłomieja w Miłomłynie.
Fot. Duży Bartek. Źródło: Commons Wikimedia

Obelisk poległych w I wojnie światowej w Liwie.
Fot. WiktorN.PL. Źródło: Commons Wikimedia

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
liczba	5085	100	2535	49,9	2550	50,1
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	32		16		16

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Miłomłyn wynosiło -9 osób, co stanowi 2,1% migracji w powiecie ostródzkim oraz 0,2% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Miłomłyn były częścią powiatu ostródzkiego w województwie olsztyńskim.

W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady. Gromada Miłomłyn przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała podział państwa na gminy.

Gmina wiejska Miłomłyn została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku. W jej skład wchodziły obszary sołectw: Boguszewo, Bynowo, Dębinka, Gil Mały, Liksajny, Liwa, Majdany Wielkie, Malinnik, Miłomłyn, Tarda, Wielimowo, Winiec, Zalewo, Zatoka.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa, przestał istnieć powiat ostródzki. Gmina Miłomłyn została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.

W 1998 roku Miłomłyn otrzymał prawa miejskie.

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa umiejscowiły gminę Miłomłyn w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim.

Gmina miejsko-wiejska Miłomłyn graniczy z gminami: Małdyty, Morąg, Łukta, Ostróda, Iława, Zalewo.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Bagieńsko, Boguszewo, Bynowo, Dębinka, Ligi, Liksajny, Liwa, Majdany Wielkie, Malinnik, Tarda, Wielimowo, Winiec, Wólka Majdańska.

Pozostałe miejscowości: Faltyjanki, Gil Mały, Gil Wielki, Glimy, Kamieńczyk, Karnitki, Karnity, Kukła, Lubień, Majdany Małe, Ostrów Wielki, Piławki, Rogowo, Skarpa, Zatoka Leśna (lesniczówka), Ziemaki, Zalewo.

Gospodarka

Głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego gminy Miłomłyn są rolnictwo i turystyka, uzupełniane przez produkcję i usługi.
Użytki rolne zajmują nieco ponad 40% powierzchni gminy, w tym: 68% (4417 ha) stanowią grunty orne, 31% (2044 ha) łąki i pastwiska, a 0,2% (16 ha) sady. W strukturze gospodarstw dominują gospodarstwa małe i średnie (od 1 do 15 ha). W gminie najwięcej jest gleb średnich IV klasy bonitacyjnej. Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (77%); pozostałe to uprawy przemysłowe, pastewne oraz ziemniaki. Najmniej uprawianych jest roślin strączkowych i buraków cukrowych. W produkcji zwierzęcej przeważa chów bydła oraz drobiu.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Miłomłyn wynosiła pod koniec 2013 roku 334. W tym 13 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 321 tworzy sektor prywatny. 68 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 39 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 50 firm w dziale budownictwo, 52 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 12 firm. Na terenie gminy Miłomłyn nie ma dużych zakładów przemysłowych; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług i handel.
Do najistotniejszych podmiotów gospodarczych w gminie można zaliczyć firmy: SONAROL s.j. (fabryka styropianu w Miłomłynie), INVESTPLAN sp. z o. o. Miłomłyn (obróbka i sprzedaż drewna), Bianco Sp. z o.o. Miłomłyn (wyspecjalizowana produkcja elementów - balustrady, kolumny, fasady, filary), Nadleśnictwo Miłomłyn (ochrona lasów, zagospodarowanie lasów, łowiectwo, edukacja i turystyka).

Leżąca w regionie Pojezierza Iławskiego i częściowo na Pojezierzu Chełmińsko-Dobrzyńskim gmina Miłomłyn, stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (urozmaicona rzeźba terenu, jeziora, lasy, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu). Bardzo duży odsetek lasów i wód powierzchniowych stwarza dobre warunki do rozwoju wszystkich form wypoczynku oraz rekreacji. Wybitne walory przyrodnicze i kulturowe, bardzo niskie uprzemysłowienie oraz dogodne położenie komunikacyjne mają bardzo duży wpływ na rozwój turystyki w gminie. Dodatkową atrakcją turystyczną jest Kanał Elbląski.
Bazę turystyczną stanowią: hotele i gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Liwa, Glimy, Miłomłyn, Bagieńsko, Dębinka, Winiec, Liksajny, Karnity, Wielimowo, Majdany Wielkie.
Gmina Miłomłyn należy do LGD Kanał Elbląski, której celem jest rozwój i promocja obszarów wiejskich wokół Kanału Elbląskiego.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Miłomłyn wynosiła 478 osób, co stanowi 5,2% bezrobotnych w powiecie ostródzkim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,1% ludności.

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

• Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Miłomłynie
• Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Miłomłynie

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

• Dni Miłomłyna
• Festiwal Młodych Talentów w Miłomłynie
• Dożynki Gminne

Ludzie związani z gminą

• Elżbieta Pawluć (1975- ) – malarka, mieszka w Miłomłynie.

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Miłomłyn należą:

• założenia urbanistyczne, pozostałości murów obronnych oraz zabytkowe domy (m.in. przy ul. Kościelnej, Rynkowej, Twardej) w Miłomłynie
• dzwonnica w Miłomłynie
• kościół pw. św. Bartłomieja w Miłomłynie wraz z przykościelnym cmentarzem
• cmentarze ewangelickie w miejscowościach: Boguszewo, Gil Mały, Miłomłyn (obecnie komunalny), Zalewo
• zespół pałacowy w Karnitach

Szlaki i atrakcje turystyczne

• szlaki rowerowe:
  • czerwony: Miłomłyn - Winiec - Tarda - Miłomłyn
  • żółty: Miłomłyn - Tarda - Słonecznik - Prośna - Szeląg - Miłomłyn
  • niebieski: Miłomłyn - Bagieńsko - Piławki - Liwa - Rogowo - Boguszewo - Zalewo - Dębinka - Karnity - Miłomłyn
• obszary chronionego krajobrazu, rezrwaty i pomniki przyrody
• jeziora, lasy
• zabytkowy park dworski w Karnitach
• szlak wodny Kanału Elbląskiego, w tym Kanał Iławski

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Miłomłyn można uzyskać na stronie internetowej: milomlyn.pl.

Religia

• Parafia pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Liwie
• Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Szymanowie

Szkolnictwo

W gminie miejsko-wiejskiej Miłomłyn istnieją następujące placówki edukacyjne:

• Punkt Przedszkolny w Liwie
• Punkt przedszkolny "Jaś i Małgosia" w Miłomłynie
• Publiczna Szkoła Podstawowa im. I Dywizji Tadeusza Kościuszki w Miłomłynie
• Publiczne Gimnazjum im. Ziemi Mazurskiej w Miłomłynie
• Publiczna Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Bynowie
• Publiczna Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika w Liwie

Sport

W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: rajd rowerowy "Mazury", spływ kajakowy "Śladami G.J Steenke", gminne zawody w Nording Walking, maraton im. ks. Józefa Kowalewskiego, gminne zawody wędkarskie, turnieje piłki nożnej, piłki halowej, siatkówki, tenisa stołowego, tenisa ziemnego i biegi przełajowe.

Na terenie gminy działają kluby:

• LKS "Tęcza" Miłomłyn
• UKS "Lider"

Inne organizacje i instytucje

• Stowarzyszenie Miłomłyn 2010
• Stowarzyszenie na rzecz rozwoju miasta i gminy Miłomłyn
• Stowarzyszenie "Razem dla Innych" Liwa
• Stowarzyszenie "Liwa aktywnie dziś – aktywnie jutro"

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich:

Rezerwaty:

• Rezerwat Jezioro Iłgi (90,46 ha)
• Rezerwat Rzeka Drwęca (1344,87 ha)

Obszary chronionego krajobrazu:

• Obszar Chronionego Krajobrazu Kanału Elbląskiego (30 143,4 ha)
• Obszar Chronionego Krajobrazu Lasów Taborskich (29 941,7 ha)

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Miłomłyn znajduje się 17 pomników przyrody.

Zobacz też:

• Natura 2000 Dolina Drwęcy

Bibliografia

Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1997 nr 130 poz. 847, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 1997 r. w sprawie zmiany granic, nazw i siedzib władz niektórych gmin oraz nadania statusu miasta niektórym miejscowościom w województwach: bielskim, olsztyńskim, piotrkowskim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim i włocławskim. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Strategia rozwoju miasta i gminy Miłomłyn na lata 2014-2020
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Miasta i Gminy Miłomłyn [20.12.2014]
Urząd Miasta i Gminy Miłomłyn [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]