Lekity

Lekity
Lekity. Kapliczka przydrożna z 1800 roku
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Jeziorany
Liczba ludności (2010)	100
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Lekity
Położenie na mapie Polski Lekity
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Lekity (niem. Lekitten) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 100 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Irena Dudka.

Położenie

Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim w pobliżu jezior: Spągi, Prab, Wójtowieckie, w odległości około 3 km od Jezioran.

Dzieje miejscowości

Dokument lokacyjny wsi został wydany w roku 1358. Jego odbiorcami było 6 Prusów, którzy otrzymali 4 włóki na prawie chełmińskim. Wieś została częściowo zniszczona w latach 1519-1521, w okresie wojny polsko-krzyżackiej. W 1656 roku obszar wsi obejmował 22 włóki. W latach 1709-1711 Lekity nawiedziła epidemia dżumy.

W pobliżu wsi znajduje się Święta Góra, położona nad nieistniejącym Jeziorem Krokowskim (jezioro zostało osuszone w XIX wieku). Badania archeologiczne potwierdziły, że od wczesnego średniowiecza (a nawet i wcześniej) obszar ten był stosunkowo gęsto zaludniony. Sama Święta Góra jest pozostałością po staropruskich mieszkańcach, podejrzewa się, że niegdyś była miejscem kultu Prusów.

Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

1820 - 151 osób

1885 - 191 osób

1900 - 183 osoby

1905 - 190 osób

1933 - 202 osoby

1939 - 199 osób

Turystyka

• Zielony szlak rowerowy o długości 29,6 km - przebieg trasy: Jeziorany - Lekity -[ [Derc]] - Frączki - Studzianka - Radostowo - Studnica - Jeziorany
• Żółty szlak rowerowy o długości 31,8 km - przebieg trasy: Jeziorany - Wójtówko - Ustnik - Kalis - Lekity - Krokowo - Kostrzewy - Wipsowo - Jeziorany

Zabytki

• Dwukondygnacyjna kapliczka neogotycka, zlokalizowana przy drodze do wsi
• Jednokondygnacyjna kapliczka neogotycka
• Przydrożna kapliczka dzwonniczkowa
• Kapliczka warmińska z 1800 roku - najstarsza w okolicy
• Kapliczka z 1910 roku z figurą św. Franciszka

Bibliografia

1. Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo do druku podali Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
2. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 21.12.2013]
3. Ciekawe Mazury.pl [data dostępu: 21.12.2013]
4. Dom Warmiński [data dostępu: 21.12.2013]
5. Genealogy.net [data dostępu: 21.12.2013]
6. Portal Jeziorany] [data dostępu: 21.12.2013]