Dzietrzychowo

Dzietrzychowo
Kościół w Dzietrzychowie
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Sępopol
Liczba ludności (2010)	422
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Dzietrzychowo
Położenie na mapie Polski Dzietrzychowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Dzietrzychowo (niem. Dietrichsdorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Sępopol. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 422 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Dzietrzychowo, Dobroty, Gierkiny, Majmławki i Wanikajmy. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jan Biedrzycki.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 26 km na północny wschód od Bartoszyc i 8 km na północny wschód od Sępopola.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa Zakonu Krzyżackiego. Została założona jako majątek rycerski w 1366 roku. W XIV wieku znajdował się on w rękach potomków słynnego wodza Jaćwingów Skomanda. W późniejszym czasie była to wieś królewska - aż do reform uwłaszczeniowych na początku XIX wieku.

Kościół we wsi wybudowano z połowy XV wieku. Po sekularyzacji Prus służył on ewangelikom. Spłonął pod koniec II wojny światowej; został odbudowany w latach 1973-1976 jako kościół rzymskokatolicki.

Szkoła powstała wraz z kościołem, a w 1737 roku poddano ją reorganizacji i nadzorowi państwowemu. W 1935 roku uczęszczało do niej 53 uczniów, a zatrudniony był jeden nauczyciel. Po wojnie uruchomiono ją ponownie, a w latach 60. oddano do jej użytku nowy budynek.

Po 1945 roku Dzietrzychowo stało się siedzibą sołectwa, a w latach 1954-1972 znajdowała się tu siedziba gromady. Przy wsi funkcjonowały dwa państwowe gospodarstwa rolne: PGR Gierkiny i PGR Majmławki. W 1978 roku wieś miała 16 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały obszar 115 ha. Pięć lat później spis powszechny wykazał tu 26 budynków mieszkalnych, a ponadto: klub, bibliotekę, punkt biblioteczny, kino na 60 miejsc, urząd pocztowy, boisko sportowe i sklep wielobranżowy; znajdowała się tu siedziba leśnictwa.

Liczba mieszkańców

1857 - 401 osób

1933 - 312 osób

1939 - 280 osób

1983 - 430 osób

Edukacja

• Szkoła Podstawowa w Dzietrzychowie
• Zespół Wychowania Przedszkolnego w Dzietrzychowie

Turystyka

• Przez wieś przebiega szlak rowerowy "Bociana Białego": Sępopol – Romankowo – Lwowiec – Wanikajmy – Gaj – Smodajny – Dzietrzychowo – Miedna – Sępopol

Zabytki

• Kościół pw. MB Wspomożenia Wiernych z połowy XV wieku, wraz z cmentarzem przykościelnym
• Ogrodzenie ażurowe kościoła, murowane z cegły, XIX wiek

Bibliografia

1. Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
3. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
4. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 5.03.2014]
5. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol, Sępopol 2005 [data dostępu: 5.03.2014]
6. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.03.2014]
7. Deutsche Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 5.03.2014]