Zimnochy

Zimnochy
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Gmina	Godkowo
Liczba ludności (2010)	brak danych
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Zimnochy
Położenie na mapie Polski Zimnochy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Zimnochy (niem. Weeskenitt) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Godkowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, nad jeziorem Zimnochy, 8 km na południowy wschód od Godkowa, przy granicy z powiatem ostródzkim.

Dzieje miejscowości

Nazwa wsi na przestrzeni wieków ulegała licznym przekształceniom: Wayskenyten, Wayskenyken, Weiskenite, Weyskenitten, Weessgenitt. Zimnochy były początkowo wsią czynszową o pruskim charakterze. Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1378 roku. W 1380 roku komtur elbląski Ulrich Fricke zapisał dwóm braciom z Zimnoch 2 dziedziczne łany.

W 1508 roku dobra obejmujące około 302 ha otrzymał na prawie magdeburskim Gothardt Raenbigk kierujący urzędem komorniczym w Miłakowie. W 1539 roku Zimnochy należały już do Ecka von Reppichaua, którego następcy gospodarzyli tutaj przez ponad sto lat.

W 1820 roku w Zimnochach znajdował się folwark szlachecki, 5 budynków mieszkalnych. W tym czasie wieś miała liczyć 92 mieszkańców. W 1875 roku w Gilginach i Zimnochach żyło łącznie 130 osób. W 1913 roku miejscowy folwark wchodził w skład dóbr rodu zu Dohna z Ławek i Markowa. Osiem lat wcześniej odnotowano, że w Zimnochach żyło 50 ewangelików i 11 katolików.

Miejscowy klasycystyczny dwór został wybudowany przez Dohnów z Markowa w drugiej połowie XVIII wieku. Początkowo pełnił rolę siedziby seniorów rodu, później służył jako dom dzierżawcy dóbr. W 1907 roku majątek ziemski obejmował obszar 225 ha. W 1932 roku prowadzono tu hodowlę 300 owiec, 150 świń, 33 koni i 44 sztuk rogacizny. Do 1938 roku dzierżawcą był Franz Albrecht, a po nim do 1939 roku zarządzał dobrami inspektor Gustaw Schönsee. W 1939 roku Gilginy i Zimnochy były zamieszkane przez 130 osób. Przed II wojną światową nad jeziorem działała plaża, a w pobliżu funkcjonowała gospoda i plac kempingowy.

23 stycznia 1945 roku żołnierze Armii Czerwonej zajęli bez walki wieś. Po zakończeniu wojny Zimnochy przez dłuższy czas były opuszczone. Pierwsi przymusowi przesiedleńcy w ramach Akcji "Wisła" pojawili się tutaj latem 1947 roku. W latach 60. i 70. całkowitemu zniszczeniu uległ dworek, w którym przed 1945 roku mieszkał zarządca folwarku. Obecnie Zimnochy mają charakter miejscowości letniskowej. Po obu stronach jeziora znajduje się kilkanaście działek z prywatnymi domkami.

Zabytki

• zabytkowe domy podcieniowe

Bibliografia

Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Godkowo na lata 2013–2020, uggodkowo.bip.doc.pl [05.05.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.05.2014]
Słodownik Lech, Zimnochy, "Głos Pasłęka" [05.05.2014]
holland.org.pl [05.05.2014]