Robert Bilitewski

Jan Bilitewski J. Wierzba
Pomnik ks. Jana Bilitewskiego, źródło: Klebark Wielki, dostęp 17 listopada 2013
Data i miejsce urodzenia	19 grudnia 1859 Patryki
Data i miejsce śmierci	29 maja 1935 Klebark Wielki
Miejsce spoczynku	Klebark Wielki
Zawód	ksiądz katolicki

Robert Bilitewski (ur. 19 grudnia 1859 roku w Patrykach, zm. 29 maja 1935 roku w Klebarku Wielkim) – doktor filozofii, działacz narodowy na Warmii, ksiądz katolicki.

Życiorys

Szkoła i wykształcenie

Urodził się jako syn piekarza i właściciela dużego gospodarstwa rolnego.

Studiował w Rzymie teologię, z której uzyskał również doktorat.

Świecenia kapłańskie uzyskał również w Rzymie.

Praca

Był wikariuszem w Barczewie, Biskupcu, Sztumie i Dzierzgoniu oraz administratorem parafii w Gryźlinach w latach 1894–1903.

W 1902 roku protestował u władz kościelnych – biskupa Thiela przeciwko zniesieniu nauki religii w języku polskim. Był dręczony w różny sposób przez władze świeckie i kościelne. Został przeniesiony w 1903 roku do niemieckiej parafii w Wilkowie pod Dobrym Miastem. Zrezygnował z niej w 1915 roku przechodząc na emeryturę.

Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna

Zdjęcie wykonane w Wieliczce w 1919 roku na którym widnieje postać ks. Roberta Bilitewskiego (pierwsza osoba z prawej),
źródło: Klebark Wielki, dostęp 17 listopada 2013

Ksiądz Bilitewski czynnie uczestniczył w różnych polskich organizacjach i stowarzyszeniach polskich na Warmii. Propagował biblioteki Towarzystwa Czytelń Ludowych.

W Gryźlinach założył kasę oszczędnościowo–pożyczkową. Pisał korespondencje do Gazety Olsztyńskiej, brał udział w założeniu banku Ludowego w Olsztynie w 1911 roku. Wspólnie z księdzem Walentym Barczewskim reprezentował Warmię w Naczelnej radzie Ludowej w Poznaniu. Aktywnie działał jako członek Warmińskiego Komitetu Plebiscytowego w Kwidzynie (1919 rok).

Ciekawostki

Pomimo podeszłego wieku Bilitewski agitował na wiecach, a dla celów propagandy plebiscytowej napisał poemat: Jeszcze Warmia nie zginęła. Dla sprawy polskiej dwukrotnie usiłował pozyskać nuncjusza papieskiego, Achillesa Rattiego. Zaś w marcu 1920 roku wspólnie z Janem Baczewskim przedłożył rządowi polskiemu w Warszawie opis sytuacji społecznej, politycznej i kulturalnej na Warmii i Mazurach. Jednak po plebiscycie nie opuścił terenów Warmii. Został członkiem i mężem zaufania IV Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech. 19 grudnia 2009 roku w Klebarku Wielkim uczczono pamięć księdza doktora Roberta Bilitewskiego w 150–tą rocznicę jego urodzin. Aby wydobyć jego postać z otchłani zapomnienia - najpierw odnowiono jego nagrobek na Starym Cmentarzu.

Uroczystości jubileuszowe rozpoczęły się od udania na miejsce spoczynku księdza Bilitewskiego. W uroczystościach uczestniczyli między innymi ksiądz Prałat Henryk Błaszczyk, który poświęcił nowy krzyż oraz wójt gminy Jerzy Laskowski, który przypomniał działania księdza Roberta związane z zakładaniem polskich szkół na terenie Warmii. Z nagrobka odczytano imię matki księdza Bilitewskiego, ponieważ dotąd nie było ono znane historykom.

Bibliografia

Szkice olsztyńskie, red. Janusz Jasiński, Olsztyn 1967.
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku, Warszawa 1963.

Zobacz też

www.klebarkwielki.pl