Uniwersytet Albertyna
| Uniwersytet Albertyna | |
| | |
| Data założenia: | 20 lipca 1544 roku |
| Poziom szkoły: | Uniwersytet |
| Adres: | |
Uniwersytet Albertyna (niem. Albertus-Universität Königsberg) – uniwersytet w Królewcu założony przez pierwszego księcia pruskiego Albrechta Hohnezollerna w 1544 roku. Albertyna była jedynym Uniwersytetem działającym na terenie powstałego księstwa pruskiego. Jako Uniwersytet, Albertyna funkcjonowała w latach 1544-1945.
Spis treści
Historia
Początek Uniwersytetu Albertyna datuje się na 1539 rok. Albrecht Hohenzollern, książę pruski zlecił stanom pruskim utrzymanie szkoły oraz znalezienie odpowiednich funduszy. Początkiem Albertyny była szkoła partykularna założona w Knipawie, będącej częścią Królewca. Zadaniem tej placówki było przygotowanie wszystkich uczniów do dalszej edukacji w szkole wyższej. W związku z powołaniem Uniwersytetu, władca Prus wysłał do Korony, królestwa Danii, Szwecji oraz niektórych krajów niemieckich listy zawierające informację powołania w Królewcu Uniwersytetu Albertyna. Akt powstania Uniwersytetu wystawiono na 20 lipca 1544 roku. Natomiast uroczyste otwarcie nastąpiło 17 sierpnia 1544 roku. Pierwszym rektorem Uniwersytetu został Georgius Sabinus. Po otwarciu Uniwersytetu, założona w 1539 roku szkoła partykularna, przekształcona w pedagogium, przestała funkcjonować w 1617 roku. Zadaniem Uczelni, poza edukacją studentów było nadawanie tytułów naukowych. Związane z tym było uzyskanie od papieża albo od cesarza niemieckiego odpowiedniego przywileju. Niestety Albrecht nie uzyskał takowego wsparcia. Ostatecznie, uzyskał je u polskiego króla, Zygmunta Augusta, który w 1560 roku wydał specjalny dekret, zrównujący Uniwersytet Albertyna z Uniwersytetem Krakowskim. Początkowo Uczelnia posiadała 4 wydziały: teologii, medycyny, filozofii i prawa, czasem utworzono jeszcze nauki przyrodnicze.
20 lipca 1944 roku Uniwersytet Albertyna obchodził 400-lecie istnienia. W sierpniu 1944 miasto, oraz kampus uniwersytecki został zniszczony przez wojska sowieckie.
Uniwersytet Albertyna swoją nazwę wziął od pruskiego księcia Albrechta Hohenzollerna.
Cele i zadania
Głównym celem Uniwersytetu, według jego założyciela było propagowanie czystej ewangelii w państwie Albrechta Hohenzollerna oraz w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Kolejnym celem było kształcenie urzędników państwowych, kadry nauczycielskiej, medyków.
Rektorzy Uniwersytetu Albertyna
Georgius Sabinus 1544-1547
Christoph Jonas 1548
Georgius Sabinus 1552-1553
Celestyn Myślenta 1628-1652
Simon Dach 1656-1657
Immanuel Kant 1786-1788
Wilhelm Georg Remer 1812
Ferdinand Lindemann 1892-1893
Polacy związani z Albertyną
Pierwszymi z Polakami, który związali się z Albertyną byli: profesor Abraham Kulwieć, który wykładał język grecki i hebrajski oraz Stanisław Rafajłowicz - teolog.
Wśród znanych studentów Albertyny można wyróżnić: Erazma Glicznera, Marcina Kwiatkowskiego, Jana Kochanowskiego, Piotra Kochanowskiego, Andrzeja Kochanowskiego oraz Stanisława Sarnickiego.
Wśród pierwszych studiujących tu znanych Polaków byli: Bieniasz Budny, Erazm Gliczner, Marcin Kwiatkowski, Jan Kochanowski, Piotr Kochanowski, Andrzej Kochanowski, Jan i Jakub Niemojewscy i Stanisław Sarnicki. Astronomią zajmował się m.in. Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza, Gustawa Gizewiusza, Władysława Semadeniego.
Poza tym z Uniwersytetem Albertyna byli związani: Jerzy Olech, Marcin Gregor, Herman Pełka, August Grzybowski.
Z dawną Albertyną (obecnie Uniwersytetem w Kaliningradzie) związani byli: Maksymilian Andryson, Arnold Kwietniowski, Stanisław Srokowski, Albert Bartoszewicz, Kazimierz Ławrynowicz.
Bibliografia
J. Serczyk, Albertyna. Uniwersytet w Królewcu (1544-1945), Olsztyn 1994.
