Świętajno (gmina wiejska, powiat olecki): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|rodzaj_gminy = wiejska | |rodzaj_gminy = wiejska | ||
|zarządzający = Wójt | |zarządzający = Wójt | ||
| − | |wójt = | + | |wójt = Janusz Zakrzewski |
|adres_ug = Świętajno 104 | |adres_ug = Świętajno 104 | ||
|kod_poczt_ug = 19-411 Świętajno | |kod_poczt_ug = 19-411 Świętajno | ||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
'''Gmina Świętajno''' – gmina wiejska położona we wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowo-zachodniej części [[Powiat olecki|powiatu oleckiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Świętajno (powiat olecki)|Świętajnie]]. | '''Gmina Świętajno''' – gmina wiejska położona we wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowo-zachodniej części [[Powiat olecki|powiatu oleckiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Świętajno (powiat olecki)|Świętajnie]]. | ||
Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. Blisko 75% powierzchni gminy stanowią obszary chronionego krajobrazu<ref name="p1">Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Świętajno na lata 2008 –2013, Olsztyn 2008 [http://bip.swietajno.pl/files/sites/3135/wiadomosci/68635/files/strategia_2008_2013.pdf bip.swietajno.pl]</ref>. | Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. Blisko 75% powierzchni gminy stanowią obszary chronionego krajobrazu<ref name="p1">Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Świętajno na lata 2008 –2013, Olsztyn 2008 [http://bip.swietajno.pl/files/sites/3135/wiadomosci/68635/files/strategia_2008_2013.pdf bip.swietajno.pl]</ref>. | ||
| − | + | W Wyborach Samorządowych 2018 mandat wójta uzyskał Janusz Zakrzewski.<ref>https://www.portalsamorzadowy.pl/wybory-2018/gmina/swietajno,2525.html</ref> | |
| − | < | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
Gmina wiejska Świętajno zajmuje powierzchnię 214,93 km<sup>2</sup><ref name="p2"> [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3202 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS]</ref>, w tym: | Gmina wiejska Świętajno zajmuje powierzchnię 214,93 km<sup>2</sup><ref name="p2"> [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3202 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS]</ref>, w tym: | ||
Aktualna wersja na dzień 15:02, 7 lis 2018
| Gmina Świętajno | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | olecki | ||
| Rodzaj gminy | wiejska | ||
| Wójt | Janusz Zakrzewski | ||
| Powierzchnia | 214,93 km² | ||
| Liczba sołectw | 24 | ||
| Liczba miejscowości | 34 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
4023 19 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 87 | ||
| Tablice rejestracyjne | NOE | ||
| TERYT | 2813052 | ||
| Urząd gminy Świętajno 104 19-411 Świętajno
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Świętajno – gmina wiejska położona we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w południowo-zachodniej części powiatu oleckiego. Siedziba gminy znajduje się w Świętajnie. Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. Blisko 75% powierzchni gminy stanowią obszary chronionego krajobrazu[1]. W Wyborach Samorządowych 2018 mandat wójta uzyskał Janusz Zakrzewski.[2]
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Świętajno zajmuje powierzchnię 214,93 km2[3], w tym:
- użytki rolne: 56,8% (12226 ha)
- lasy: 24,9% (5362 ha)
- wody: 7,6% (1635 ha)
Gmina stanowi 24,6% powierzchni powiatu oleckiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[3]:
Źródło: Stowarzyszenie Agroturystyczne Mazurska Kraina
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 4023 | 100 | 1940 | 48,2 | 2083 | 51,8 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
19 | 9 | 10 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Świętajno było dodatnie i wynosiło 9 osób[3].
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej tereny gminy Świętajno należały do powiatu oleckiego w województwie białostockim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[4], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gromada Świętajno przetrwała do końca 1972 roku, do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy[5]. W 1973 roku reaktywowano gminę Świętajno.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat olecki. Gmina Świętajno została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego[7].
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapsko-oleckim.
1 stycznia 2002 gmina wiejska Świętajno na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku[9] weszła w skład reaktywowanego powiatu oleckiego.
Gmina Świętajno graniczy z gminami: Kowale Oleckie, Olecko, Ełk, Stare Juchy, Wydminy, Kruklanki.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Barany, Borki, Chełchy, Cichy, Dudki, Dunajek, Dworackie, Dybowo, Giże, Gryzy, Jelonek, Jurki, Kije, Krzywe, Kukówko, Mazury, Orzechówko, Pietrasze, Połom, Rogojny, Sulejki, Świętajno, Wronki, Zalesie.
Pozostałe miejscowości: Cichy Młyn, Jurki (osada), Jurkowo, Leśniki, Niemsty, Nowiny, Rogowszczyzna, Smolnik, Świdrówko, Zajdy.
Gospodarka
Podstawową gałęzią rozwoju gospodarczego w gminie wiejskiej Świętajno jest rolnictwo. Użytki rolne stanowią 56,8% ogólnej powierzchni gminy, w tym: 60,9% zajmują grunty orne (7447 ha), 35,9% łąki i pastwiska (4385 ha). Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną. W gminie dominują gleby średniej jakości, należące do IV klasy bonitacyjnej. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż - pszenicy, jęczmienia, pszenżyta, żyta i mieszanek zbożowych; uprawiane są również rzepak, ziemniaki i kukurydza. W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla bydła opasowego i mlecznego oraz trzody chlewnej i drobiu. Część rolników oprócz pracy na roli zajmuje się innymi pracami zarobkowymi. Szansą dla małych gospodarstw rolnych jest dodatkowa działalność, np. produkcja żywności ekologicznej, hodowla pszczół czy agroturystyka.
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Świętajno wynosiła w 2013 roku 244. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 233 tworzy sektor prywatny. 50 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 15 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 40 firm w dziale budownictwo, 37 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 7 firm[3].
Gmina Świętajno stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje walory przyrodnicze i krajobrazowe, m.in.: dużą ilość jezior, lasy (Puszcza Borecka), obszary chronionego krajobrazu oraz niski stopień zanieczyszczenia środowiska. Dodatkowo gmina Świętajno posiada wiele terenów i obiektów o charakterze historycznym, ściśle związanych z kulturą tego regionu. Niestety w gminie nie ma rozwiniętej całorocznej bazy noclegowej. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Krzywe, Dybowo, Giże, Orzechówko, Borki, Świętajno, Sulejki, Dunajek[1].
Gmina współpracuje z Rejonem Kelme na Litwie zgodnie z podpisaną umową o współpracy pomiędzy Rejonem Kelme – Gminą Świętajno, Stowarzyszeniem Agroturystycznym "Mazurska Kraina" i Stowarzyszeniem Twórców Ludowych Mazur i Suwalszczyzny[1]. Ponadto gmina należy do LGD "Lider w EGO".
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Świętajno wynosiła 466 osób[3], co stanowi 14,2% bezrobotnych w powiecie oleckim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 29% ludności[10].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Świętajniada
- dożynki gminne
Ludzie związani z gminą
- Janina Trus - społecznik, samorządowiec, w latach 2006-2014 pełniła funkcje wójta gminy Świętajno w powiecie oleckim.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Świętajno należą[11]:
- kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Cichych wraz z plebanią
- kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Świętajnie wraz z plebanią
- cmentarze ewangelickie w Giżach, Rogojnach i Zalesiu
- zespół pałacowy w Cichych
- zespoły dworskie w Dunajku i Kijach
- cmentarz rodowy rodziny Mittelsteinerów we Wronkach (przy drodze Olecko – Giżycko)
Szlaki i atrakcje turystyczne
- zabytkowe parki w miejscowościach: Chełchy, Cichy, Dunajek, Kije, Rogowszczyzna
- grodzisko w Gryzach
- obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
- Puszcza Borecka, jeziora
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Świętajno można uzyskać w Stowarzyszeniu agroturystycznym "Mazurska Kraina" w Giżach oraz na stronie internetowej agroturystyka.mazury.info.
Religia
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Świętajno istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Szkoła Podstawowa im. Ignacego Krasickiego w Świętajnie
- Szkoła Podstawowa w Cichym
- Szkoła Podstawowa w Mazurach
- Gimnazjum w Świętajnie
- Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Świętajnie
- Publiczny Punkt Przedszkolny w Cichym oraz w Świętajnie
Sport
W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Noworoczny Turniej Szachowy o Puchar Wójta Gminy Świętajno, Wiosenny turniej piłki siatkowej dla seniorów, Rajd pieszy - "Spacer aktywnym sposobem na zdrowie".
Na terenie gminy działają kluby:
- UKS "Wodnik" Świętajno
- UKS przy Gimnazjum w Świętajnie
- UKS przy SP w Cichym
Inne organizacje i instytucje
- Stowarzyszenie Agroturystyczne "Mazurska Kraina" w Giżach
- Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Cichy
- Stowarzyszenie Spełniamy Marzenia w Świętajnie
- Stowarzyszenie "Nasze Świętajno"
- Stowarzyszenie Koło Giżowskich Bab
- Stowarzyszenie Kobiety Aktywne w Kukówku
- Stowarzyszenie Wsie znad Łaźna
- Stowarzyszenie Rozwoju Regionu Puszczy Boreckiej
- Zespół "Świętowiacy"
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Oleckich (10 521,3 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Puszczy Boreckiej (22 860,9 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierze Ełckie (49 297,2 ha)
Obszary Natura 2000:
- Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Borecka (18 962,76 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Borecka (25 340,14 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Świętajno znajduje się 14 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: użytek ekologiczny "Jezioro Birek", użytek ekologiczny "Torfowisko Połom" i użytek ekologiczny "Wyspa Dunajek"[12].
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Świętajno na lata 2008 –2013, Olsztyn 2008 bip.swietajno.pl
- ↑ https://www.portalsamorzadowy.pl/wybory-2018/gmina/swietajno,2525.html
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
- ↑ 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie
Bibliografia
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Świętajno na lata 2008 –2013, Olsztyn 2008.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Świętajno [20.12.2014]
Urząd Gminy Świętajno [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
