Brzoza niska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 21: | Linia 21: | ||
'''Brzoza niska''' (''Betula humilis'' Schrank) – gatunek niewielkiego krzewu z rodziny brzozowatych (''Betulaceae''). | '''Brzoza niska''' (''Betula humilis'' Schrank) – gatunek niewielkiego krzewu z rodziny brzozowatych (''Betulaceae''). | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | + | == Morfologia == | |
''Betula humilis'' to niski i silnie rozgałęziony krzew osiągający wysokość do 2 m. Młode pędy są gęsto pokryte białymi brodawkami, o końcach czasami nieco owłosionych. Pędy skrócone drobne. Kora wszystkich pędów jest ciemnoszara. Liście są eliptyczne lub jajowate, o szerokości większej od długości, na szczycie tępe lub nieco zaostrzone, krótkoogonkowe (2–5 mm). Blaszka liściowa o długości 4–6 cm i szerokości 0,5–2,5 cm, nierównomiernie ząbkowana z 4–6 parami nerwów bocznych. Liście są obu stron jasnozielone. Pączki okryte łuskami, klapa środkowej łuski jest dłuższa od pozostałych i owłosiona. | ''Betula humilis'' to niski i silnie rozgałęziony krzew osiągający wysokość do 2 m. Młode pędy są gęsto pokryte białymi brodawkami, o końcach czasami nieco owłosionych. Pędy skrócone drobne. Kora wszystkich pędów jest ciemnoszara. Liście są eliptyczne lub jajowate, o szerokości większej od długości, na szczycie tępe lub nieco zaostrzone, krótkoogonkowe (2–5 mm). Blaszka liściowa o długości 4–6 cm i szerokości 0,5–2,5 cm, nierównomiernie ząbkowana z 4–6 parami nerwów bocznych. Liście są obu stron jasnozielone. Pączki okryte łuskami, klapa środkowej łuski jest dłuższa od pozostałych i owłosiona. | ||
| Linia 27: | Linia 27: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Rozmieszczenie i ekologia == | |
Brzoza niska to gatunek borealny. Występuje w Europie i Azji. W Polsce przebiega południowa granica jej zasięgu. Jest to roślina rzadka w naszym kraju, znana z rozproszonych stanowisk na Pojezierzu Pomorskim i [[Pojezierze Mazurskie| Mazurskim]], Podlasiu i Lubelszczyźnie. Rzadziej jest spotykana w Wielkopolsce i na Białostocczyźnie. | Brzoza niska to gatunek borealny. Występuje w Europie i Azji. W Polsce przebiega południowa granica jej zasięgu. Jest to roślina rzadka w naszym kraju, znana z rozproszonych stanowisk na Pojezierzu Pomorskim i [[Pojezierze Mazurskie| Mazurskim]], Podlasiu i Lubelszczyźnie. Rzadziej jest spotykana w Wielkopolsce i na Białostocczyźnie. | ||
| Linia 34: | Linia 34: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Wartość użytkowa == | |
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W skali kraju jest to gatunek narażony na wymarcie (kategoria "V" na Czerwonej Liście). | Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W skali kraju jest to gatunek narażony na wymarcie (kategoria "V" na Czerwonej Liście). | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Ciekawostki == | |
Najbogatsze nagromadzenie stanowisk brzozy niskiej na obszarze całego kraju występuje na Warmii i Mazurach. Gatunek ten znany jest tu z około 50 stanowisk, skupionych w większości w regionie [[Wielkie Jeziora Mazurskie| Wielkich Jezior Mazurskich]]. Populacje brzozy niskiej chronione są m.in. w następujących rezerwatach: [[Rezerwat Cielętnik| "Cielętnik"]], [[Rezerwat Jeziorko koło Drozdowa| "Jeziorko koło Drozdowa"]], [[Rezerwat Sołtysek|"Sołtysek"]] i [[Rezerwat Zabrodzie| "Zabrodzie"]]. | Najbogatsze nagromadzenie stanowisk brzozy niskiej na obszarze całego kraju występuje na Warmii i Mazurach. Gatunek ten znany jest tu z około 50 stanowisk, skupionych w większości w regionie [[Wielkie Jeziora Mazurskie| Wielkich Jezior Mazurskich]]. Populacje brzozy niskiej chronione są m.in. w następujących rezerwatach: [[Rezerwat Cielętnik| "Cielętnik"]], [[Rezerwat Jeziorko koło Drozdowa| "Jeziorko koło Drozdowa"]], [[Rezerwat Sołtysek|"Sołtysek"]] i [[Rezerwat Zabrodzie| "Zabrodzie"]]. | ||
| Linia 48: | Linia 48: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Polakowski Benon, ''Świat roślinny Warmii i Mazur'', Olsztyn 1971. | + | Polakowski Benon, ''Świat roślinny Warmii i Mazur'', Olsztyn 1971.<br/> |
| − | |||
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, ''Red list of the vascular plants in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20. | Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, ''Red list of the vascular plants in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rośliny]] [[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria: Rośliny chronione]] | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rośliny]] [[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria: Rośliny chronione]] | ||
Wersja z 17:54, 19 cze 2014
| Brzoza niska | |
| | |
| Betula humilis | |
| Schrank | |
![Brzoza niska - pokrój [1]](/index.php/Plik:Betula_humilis.jpg) Brzoza niska - pokrój [2] | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | dwuliścienne |
| Rząd | bukowce |
| Rodzina | brzozowate |
| Rodzaj | brzoza |
| Gatunek | arnika górska |
| Synonimy | |
Brzoza niska (Betula humilis Schrank) – gatunek niewielkiego krzewu z rodziny brzozowatych (Betulaceae).
Spis treści
Morfologia
Betula humilis to niski i silnie rozgałęziony krzew osiągający wysokość do 2 m. Młode pędy są gęsto pokryte białymi brodawkami, o końcach czasami nieco owłosionych. Pędy skrócone drobne. Kora wszystkich pędów jest ciemnoszara. Liście są eliptyczne lub jajowate, o szerokości większej od długości, na szczycie tępe lub nieco zaostrzone, krótkoogonkowe (2–5 mm). Blaszka liściowa o długości 4–6 cm i szerokości 0,5–2,5 cm, nierównomiernie ząbkowana z 4–6 parami nerwów bocznych. Liście są obu stron jasnozielone. Pączki okryte łuskami, klapa środkowej łuski jest dłuższa od pozostałych i owłosiona.
Kwiaty zebrane w wiotkie i zwisające kotki, oddzielnie męskie i żeńskie. Brzoza niska jest rośliną jednopienną – na jednej roślinie występują zarówno kotki męski, jak i żeńskie. Kotki męskie o długości do 20 mm występują już w jesieni, są wówczas drobne i sterczące. Mniejsze kotki żeńskie mają długość 8–15 mm. Kwitnie od kwietnia do maja, jest wiatropylna. Owocem jest orzeszek ze skrzydełkami o długości połowy jego szerokości lub krótszymi.
Rozmieszczenie i ekologia
Brzoza niska to gatunek borealny. Występuje w Europie i Azji. W Polsce przebiega południowa granica jej zasięgu. Jest to roślina rzadka w naszym kraju, znana z rozproszonych stanowisk na Pojezierzu Pomorskim i Mazurskim, Podlasiu i Lubelszczyźnie. Rzadziej jest spotykana w Wielkopolsce i na Białostocczyźnie.
Brzoza niska rośnie na torfowiskach niskich, podmokłych łąkach i w zaroślach wierzb. Jest światłolubna, wyższe drzewa i krzewy z łatwością ją zagłuszają. Jest reliktem polodowcowym, który przywędrował do nas pod koniec epoki lodowcowej.
Wartość użytkowa
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W skali kraju jest to gatunek narażony na wymarcie (kategoria "V" na Czerwonej Liście).
Ciekawostki
Najbogatsze nagromadzenie stanowisk brzozy niskiej na obszarze całego kraju występuje na Warmii i Mazurach. Gatunek ten znany jest tu z około 50 stanowisk, skupionych w większości w regionie Wielkich Jezior Mazurskich. Populacje brzozy niskiej chronione są m.in. w następujących rezerwatach: "Cielętnik", "Jeziorko koło Drozdowa", "Sołtysek" i "Zabrodzie".
Zobacz też
pl.wikipedia.org, Brzoza niska [19.04.2014]
jezioro.com.pl [19.04.2014]
Bibliografia
Polakowski Benon, Świat roślinny Warmii i Mazur, Olsztyn 1971.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.
![[2]](http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Betula_humilis.jpg){kind=link}