Gibity: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 33: | Linia 33: | ||
''' Gibity ''' (niem. ''Giebitten'') – [[osada]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[gmina Pasłęk|gminie Pasłęk]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. | ''' Gibity ''' (niem. ''Giebitten'') – [[osada]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[gmina Pasłęk|gminie Pasłęk]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. | ||
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła mieszkańców. | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła mieszkańców. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Osada położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], na południowy zachód od [[Pasłęk|Pasłęka]].W pobliżu na terenie Leśnictwa Sąpy znajduje się rezerwat | + | Osada położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], na południowy zachód od [[Pasłęk|Pasłęka]]. W pobliżu na terenie Leśnictwa Sąpy znajduje się rezerwat "Modrzewie - Lenki" zajmujący powierzchnię 9,74 ha. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Nie zachował się dokument lokacyjny Gibit. Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z księgi czynszowej [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]] z 1448 roku. Miejscowość miała liczyć 14 łanów na [[prawo pruskie|prawie pruskim]]. W tym czasie osada wchodziła w skład komornictwa w [[Burdajny|Burdajnach]]. Występowała wówczas pod nazwą ''Kywiken''.Później pojawiła się odmiana ''Kewitten'', a ostatecznie przyjęła się nazwa ''Giebitten'', która funkcjonowała do 1945 roku. W 1531 roku wieś była spustoszona i wyludniona - padła ofiarą [[wojny polsko-krzyżackich|wojen polsko-krzyżackich]]. Należała wówczas do parafii protestanckiej w [[Marianka|Mariance]]. Prawdopodobnie około 1540/1553 roku nowym właścicielem Gibit był [[zu Dohna|Peter zu Dohna]]. Majątek | + | Nie zachował się dokument lokacyjny Gibit. Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z księgi czynszowej [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]] z 1448 roku. Miejscowość miała liczyć 14 łanów na [[prawo pruskie|prawie pruskim]]. W tym czasie osada wchodziła w skład komornictwa w [[Burdajny|Burdajnach]]. Występowała wówczas pod nazwą ''Kywiken''. Później pojawiła się odmiana ''Kewitten'', a ostatecznie przyjęła się nazwa ''Giebitten'', która funkcjonowała do 1945 roku. W 1531 roku wieś była spustoszona i wyludniona - padła ofiarą [[wojny polsko-krzyżackich|wojen polsko-krzyżackich]]. Należała wówczas do parafii protestanckiej w [[Marianka|Mariance]]. Prawdopodobnie około 1540/1553 roku nowym właścicielem Gibit był [[zu Dohna|Peter zu Dohna]]. Majątek odstąpił jednak [[Albrecht Hohenzollern| Albrechtowi Hohenzollernowi]]. W 1573 roku Hohenzollern zapisał majątek [[von Borcke|Antoniusowi von Brocke]] - naczelnikowi [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i Brandenburga. Gibity znajdowały się w rękach tego rodu do 1657 roku. W tym czasie wyludniona wieś ponownie znalazła się w rękach familii zu Dohna. W 1728 roku dobra zostały przyłączone do majoratu Dohnów w [[Słobity|Słobitach]]. |
| − | [[von Borcke|Antoniusowi von Brocke]] - naczelnikowi [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i Brandenburga. Gibity znajdowały się w rękach tego rodu do 1657 roku. W tym czasie wyludniona wieś ponownie znalazła się w rękach familii zu Dohna. W 1728 roku dobra zostały przyłączone do majoratu Dohnów w Słobitach. | ||
| − | W 1805 roku we wsi mieszkało 6 chłopów - Gottfried i Jakub Marquardt, Friedrich Maelzer, Christian Podang, Christian i Jakub Grunwald | + | W 1805 roku we wsi mieszkało 6 chłopów - Gottfried i Jakub Marquardt, Friedrich Maelzer, Christian Podang, Christian i Jakub Grunwald. |
| − | + | Na początku XX wieku wieś liczyła 40 mieszkańców. Dwadzieścia lat później ta liczba zmalała do 25 osób. Byli to głównie ewangelicy. 1 października 1928 roku Gibity weszły w skład gminy ziemskiej w [[Bądy|Bądach]]. Przed wybuchem [[II Wojna Światowa|II wojny światowej]] we wsi istniały dwa duże gospodarstwa rolne (41 ha i 22 ha), specjalizujące się w uprawie zbóż, hodowli krów mlecznych oraz świń. W 1945 roku zabudowania wsi uległy dotkliwym zniszczeniom. Przez jakiś czas w Gibitach stacjonowali żołnierze Armii Czerwonej, którzy dołożyli niejedną cegiełkę do zniszczeń budynków mieszkalnych i dewastacji ich wyposażenia. Od 2004 roku nie funkcjonuje linia kolejowa, co ostatecznie odcięło Gibity od świata. W 2010 roku wieś była zamieszkana przez zaledwie 5 osób. Obecnie jest kolonią wsi Bądy. | |
| − | Na początku XX wieku wieś liczyła 40 mieszkańców. Dwadzieścia lat później ta liczba zmalała do 25 osób. Byli to głównie ewangelicy. 1 października 1928 roku Gibity weszły w skład gminy ziemskiej w [[Bądy|Bądach]]. Przed wybuchem [[II | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 21:30, 26 cze 2014
| Gibity | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | elbląski |
| Gmina | Pasłęk |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Gibity | |
| Położenie na mapie Polski  Gibity | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Gibity (niem. Giebitten) – osada położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła mieszkańców.
Położenie
Osada położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, na południowy zachód od Pasłęka. W pobliżu na terenie Leśnictwa Sąpy znajduje się rezerwat "Modrzewie - Lenki" zajmujący powierzchnię 9,74 ha.
Dzieje miejscowości
Nie zachował się dokument lokacyjny Gibit. Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z księgi czynszowej Zakonu Krzyżackiego z 1448 roku. Miejscowość miała liczyć 14 łanów na prawie pruskim. W tym czasie osada wchodziła w skład komornictwa w Burdajnach. Występowała wówczas pod nazwą Kywiken. Później pojawiła się odmiana Kewitten, a ostatecznie przyjęła się nazwa Giebitten, która funkcjonowała do 1945 roku. W 1531 roku wieś była spustoszona i wyludniona - padła ofiarą wojen polsko-krzyżackich. Należała wówczas do parafii protestanckiej w Mariance. Prawdopodobnie około 1540/1553 roku nowym właścicielem Gibit był Peter zu Dohna. Majątek odstąpił jednak Albrechtowi Hohenzollernowi. W 1573 roku Hohenzollern zapisał majątek Antoniusowi von Brocke - naczelnikowi Bartoszyc i Brandenburga. Gibity znajdowały się w rękach tego rodu do 1657 roku. W tym czasie wyludniona wieś ponownie znalazła się w rękach familii zu Dohna. W 1728 roku dobra zostały przyłączone do majoratu Dohnów w Słobitach.
W 1805 roku we wsi mieszkało 6 chłopów - Gottfried i Jakub Marquardt, Friedrich Maelzer, Christian Podang, Christian i Jakub Grunwald. Na początku XX wieku wieś liczyła 40 mieszkańców. Dwadzieścia lat później ta liczba zmalała do 25 osób. Byli to głównie ewangelicy. 1 października 1928 roku Gibity weszły w skład gminy ziemskiej w Bądach. Przed wybuchem II wojny światowej we wsi istniały dwa duże gospodarstwa rolne (41 ha i 22 ha), specjalizujące się w uprawie zbóż, hodowli krów mlecznych oraz świń. W 1945 roku zabudowania wsi uległy dotkliwym zniszczeniom. Przez jakiś czas w Gibitach stacjonowali żołnierze Armii Czerwonej, którzy dołożyli niejedną cegiełkę do zniszczeń budynków mieszkalnych i dewastacji ich wyposażenia. Od 2004 roku nie funkcjonuje linia kolejowa, co ostatecznie odcięło Gibity od świata. W 2010 roku wieś była zamieszkana przez zaledwie 5 osób. Obecnie jest kolonią wsi Bądy.
Zabytki
- Za wsią, w kierunku drogi na Dawidy znajduje się zdewastowany stary cmentarz ewangelicki.
- Trzy poniemieckie budynki mieszkalne, w tym jeden drewniany.
Bibliografia
- Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
- Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.03.2014]
- Lech Słodownik, Gibity [data dostępu: 15.06.2014]
Przypisy
