Karwity: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Lekkie poprawki artykułu) |
|||
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Materialny ślad istnienia Karwit. Wieś na dawnej niemieckiej mapie.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Materialny ślad istnienia Karwit. Wieś na dawnej niemieckiej mapie. Źródło: [http://www.forum.eksploracja.pl/viewtopic.php?f=45&t=4325 www.forum.eksploracja.pl] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 0 |
| − | |rok = | + | |rok = |
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Karwity ''' (niem. ''Karwitten'', ''Carwitten'') – dawna wieś położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Godkowo (gmina wiejska)|gminie Godkowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. | + | ''' Karwity ''' (niem. ''Karwitten'', ''Carwitten'') – dawna wieś położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Godkowo (gmina wiejska)|gminie Godkowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Dawne Karwity położone były w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 10 km na zachód od [[Godkowo|Godkowa]], w pobliżu granicy z [[powiat braniewski|powiatem braniewskim]]. | Dawne Karwity położone były w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 10 km na zachód od [[Godkowo|Godkowa]], w pobliżu granicy z [[powiat braniewski|powiatem braniewskim]]. | ||
| Linia 39: | Linia 35: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Pierwotnie była to osada [[Prusowie|staropruska]]. Po raz pierwszy wieś pojawiła się w dokumentach z początku XV stulecia. Występowała wówczas pod nazwą ''Kirwiten'' i miała charakter wyłącznie pruskiej osady. W latach 1402–1408 miało w niej gospodarzyć 6 chłopów. | + | Pierwotnie była to osada [[Prusowie|staropruska]]. Po raz pierwszy wieś pojawiła się w dokumentach z początku XV stulecia. Występowała wówczas pod nazwą ''Kirwiten'' i miała charakter wyłącznie pruskiej osady. W latach 1402–1408 miało w niej gospodarzyć 6 chłopów. 17 października 1514 roku [[Albrecht Hohenzollern]] zapisał Karwity Piotrowi zu Dohna. Na początku XVI stulecia rodzina ta posiadała ok. 404 ha ziemi w Karwitach. |
| − | + | W latach 1807–1812 we wsi stacjonowali francuscy żołnierze, co dla miejscowych wiązało się z ponoszeniem ciężarów kontrybucji. W 1895 roku wieś liczyła 133 mieszkańców. I wojna światowa pochłonęła życie kilku żołnierzy pochodzących z Karwit. Ich nazwiska zostały umieszczone na pomniku ku czci poległych, który został odsłonięty w [[Osiek|Osieku]]. | |
| − | + | W 1931 roku Karwity były zamieszkane przez 191 osób. Składały się z 30 budynków mieszkalnych i obejmowały powierzchnię prawie 400 ha. W latach 30. XX w. w Karwitach gospodarzyli między innymi: August Dreher,Gottfried Ehlert, Fritz Hoffmann, Friedrich Legant, Friedrich Naß, Gustav Mattern, i Walter Tollkühn. W miejscowości działał cieśla, krawiec, dekarz oraz kowal. Funkcjonowała także gospoda należąca do niejakiej Toni Schubert. Działała jednoklasowa szkoła. | |
W 1939 roku Karwity i Stojpy były zamieszkane łącznie przez 158 mieszkańców. Ostatnim wójtem wsi był August Dreher. Przed 1945 rokiem w Karwitach istniała szkoła, mleczarnia, gospoda. | W 1939 roku Karwity i Stojpy były zamieszkane łącznie przez 158 mieszkańców. Ostatnim wójtem wsi był August Dreher. Przed 1945 rokiem w Karwitach istniała szkoła, mleczarnia, gospoda. | ||
| − | + | W styczniu 1945 roku w okolicach wsi toczyły się ciężkie walki. Pierwsi polscy osadnicy pojawili się już latem 1945 roku. Pierwszym powojennym sołtysem został wybrany Stanisław Prokop, a ostatnim Józef Machaj. Po zakończeniu II wojny światowej ocalone zabudowania zostały włączone do Państwowego Ośrodka Hodowli Zarodowej w [[Słobity|Słobitach]]. W tych okolicznościach nielicznym mieszkańcom wsi zaproponowano wykup ziemi wraz z zabudowaniami. Do połowy lat 70. władzom udało się pozbyć wszystkich mieszkańców. Zabudowania zostały rozebrane i Karwity przestały istnieć. | |
| − | |||
| − | W styczniu 1945 roku w okolicach toczyły się ciężkie walki. Pierwsi polscy osadnicy pojawili się już latem 1945 roku. Pierwszym powojennym sołtysem został wybrany Stanisław Prokop, a ostatnim Józef Machaj. Po zakończeniu II wojny światowej ocalone zabudowania zostały włączone do Państwowego Ośrodka Hodowli Zarodowej w [[Słobity|Słobitach]]. W tych okolicznościach nielicznym mieszkańcom wsi zaproponowano wykup ziemi wraz z zabudowaniami. Do połowy lat 70. władzom udało się pozbyć wszystkich mieszkańców. Zabudowania zostały rozebrane i Karwity przestały istnieć. | ||
| − | Obecnie na obraz dawnej wsi składają się pozostałości czerwonych cegieł domostw i sadów owocowych, fundamenty piwnic i drewniany krzyż. Historia Karwit pokrywa się dziejami wielu wsi, którym udało się przetrwać wojenną zawieruchę i falę ludzkiego okrucieństwa. Nie były jednak w stanie ostać się w starciu z nową rzeczywistością. | + | Obecnie na obraz dawnej wsi składają się pozostałości czerwonych cegieł domostw i ślady istnienia sadów owocowych, fundamenty piwnic i drewniany krzyż. Historia Karwit pokrywa się dziejami wielu wsi, którym udało się przetrwać wojenną zawieruchę i falę ludzkiego okrucieństwa. Nie były jednak w stanie ostać się w starciu z nową rzeczywistością. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
*pozostałości cmentarza ewangelickiego z pierwszej połowy XIX wieku, położone za wsią w kierunku [[Bielica|Bielicy]] | *pozostałości cmentarza ewangelickiego z pierwszej połowy XIX wieku, położone za wsią w kierunku [[Bielica|Bielicy]] | ||
| Linia 59: | Linia 52: | ||
<references/> | <references/> | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | [[Małga]] | + | *[[Małga]] |
| − | [[Wądołek]] | + | *[[Wądołek]] |
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, ''Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych'', Elbląg 2012.<br/> | Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, ''Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych'', Elbląg 2012.<br/> | ||
| Linia 69: | Linia 62: | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Godkowo (gmina wiejska)]][[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Godkowo (gmina wiejska)]][[Kategoria: Wsie nieistniejące]] [[Kategoria: 1301-1400]] [[Kategoria: 1401-1500]] |
Aktualna wersja na dzień 16:34, 24 kwi 2023
| Karwity | |
| | |
 Materialny ślad istnienia Karwit. Wieś na dawnej niemieckiej mapie. Źródło: www.forum.eksploracja.pl
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | elbląski |
| Gmina | Godkowo |
| Liczba ludności | 0 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Karwity | |
| Położenie na mapie Polski  Karwity | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Karwity (niem. Karwitten, Carwitten) – dawna wieś położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Godkowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego..
Położenie
Dawne Karwity położone były w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 10 km na zachód od Godkowa, w pobliżu granicy z powiatem braniewskim.
Dzieje miejscowości
Pierwotnie była to osada staropruska. Po raz pierwszy wieś pojawiła się w dokumentach z początku XV stulecia. Występowała wówczas pod nazwą Kirwiten i miała charakter wyłącznie pruskiej osady. W latach 1402–1408 miało w niej gospodarzyć 6 chłopów. 17 października 1514 roku Albrecht Hohenzollern zapisał Karwity Piotrowi zu Dohna. Na początku XVI stulecia rodzina ta posiadała ok. 404 ha ziemi w Karwitach.
W latach 1807–1812 we wsi stacjonowali francuscy żołnierze, co dla miejscowych wiązało się z ponoszeniem ciężarów kontrybucji. W 1895 roku wieś liczyła 133 mieszkańców. I wojna światowa pochłonęła życie kilku żołnierzy pochodzących z Karwit. Ich nazwiska zostały umieszczone na pomniku ku czci poległych, który został odsłonięty w Osieku.
W 1931 roku Karwity były zamieszkane przez 191 osób. Składały się z 30 budynków mieszkalnych i obejmowały powierzchnię prawie 400 ha. W latach 30. XX w. w Karwitach gospodarzyli między innymi: August Dreher,Gottfried Ehlert, Fritz Hoffmann, Friedrich Legant, Friedrich Naß, Gustav Mattern, i Walter Tollkühn. W miejscowości działał cieśla, krawiec, dekarz oraz kowal. Funkcjonowała także gospoda należąca do niejakiej Toni Schubert. Działała jednoklasowa szkoła.
W 1939 roku Karwity i Stojpy były zamieszkane łącznie przez 158 mieszkańców. Ostatnim wójtem wsi był August Dreher. Przed 1945 rokiem w Karwitach istniała szkoła, mleczarnia, gospoda.
W styczniu 1945 roku w okolicach wsi toczyły się ciężkie walki. Pierwsi polscy osadnicy pojawili się już latem 1945 roku. Pierwszym powojennym sołtysem został wybrany Stanisław Prokop, a ostatnim Józef Machaj. Po zakończeniu II wojny światowej ocalone zabudowania zostały włączone do Państwowego Ośrodka Hodowli Zarodowej w Słobitach. W tych okolicznościach nielicznym mieszkańcom wsi zaproponowano wykup ziemi wraz z zabudowaniami. Do połowy lat 70. władzom udało się pozbyć wszystkich mieszkańców. Zabudowania zostały rozebrane i Karwity przestały istnieć.
Obecnie na obraz dawnej wsi składają się pozostałości czerwonych cegieł domostw i ślady istnienia sadów owocowych, fundamenty piwnic i drewniany krzyż. Historia Karwit pokrywa się dziejami wielu wsi, którym udało się przetrwać wojenną zawieruchę i falę ludzkiego okrucieństwa. Nie były jednak w stanie ostać się w starciu z nową rzeczywistością.
Zabytki
- pozostałości cmentarza ewangelickiego z pierwszej połowy XIX wieku, położone za wsią w kierunku Bielicy
Przypisy
Zobacz też
Bibliografia
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Godkowo na lata 2013-2020 [data dostępu: 5.05.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.05.2014]
Słodownik Lech, Karwity, "Głos Pasłęka" [05.05.2014]
