Kraszewo (gmina Lidzbark Warmiński): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (LPF przeniósł stronę Kraszewo (gm. Lidzbark Warmiński) na Kraszewo (gmina Lidzbark Warmiński), bez pozostawienia przekierowania pod starym tytułem) |
|||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 583 <ref>Łącznie Kraszewo i | + | |liczba ludności = 583 <ref>Łącznie: Kraszewo i Chełm w gminie Lidzbark Warmiński.</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Kraszewo ''' (niem. ''Reichenberg'') – | + | ''' Kraszewo ''' (niem. ''Reichenberg'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)|gminie Lidzbark Warmiński]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. |
| − | W 2010 roku miejscowość liczyła 583 mieszkańców (łącznie z [[Chełm ( | + | W 2010 roku miejscowość liczyła 583 mieszkańców (łącznie z [[Chełm (gmina Lidzbark Warmiński|Chełmem]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Jan Sawka]]<ref>[http://www.gminalidzbark.com/pl/aktualnosci/25-2011/198-wykaz-sotysow.html gminalidzbark.com] [05.03.2014]</ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Miejscowość została założona przez [[Henryk z Lutr| Henryka z Lutr]]. Do jej powstania doszło między 1333 a 1342 rokiem. Lokacja wsi na obszarze 61,5 | + | Miejscowość została założona przez [[Henryk z Lutr| Henryka z Lutr]]. Do jej powstania doszło między 1333 a 1342 rokiem. Lokacja wsi na obszarze 61,5 łanów została potwierdzona w 1359 roku przez biskupa warmińskiego [[Jan Stryprock|Jana Stryprocka]]. |
| + | |||
| + | W XIV wieku wybudowano pierwszy [[lkwim:Kościół pw. św. Elżbiety w Kraszewie|kościół]]. W latach 40. XIV wieku przy świątyni działała szkoła parafialna. Kraszewo, podobnie jak większość miejscowości w tym okresie, zostało dotkliwie zniszczone w czasie wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519–1521. W 1608 roku ówczesny biskup warmiński [[Szymon Rudnicki]] odnowił przywilej lokacyjny wsi. Wszystko wskazuje na to, że zniszczenia wojenne doprowadziły do częściowego wyludnienia się Kraszewa i porzucenia uprawianej dotąd ziemi. Odnowienie przywileju przyniosło ostatecznie efekty. W 1688 roku na obszarze 60 łanów gospodarzyły łącznie 22 osoby: 2 sołtysów, 16 chłopów, 4 zagrodników. | ||
| + | |||
| + | W 1651 roku spłonął miejscowy kościół, który odbudowano w 1718 roku. Dwa lata przed odbudową świątyni proboszcz Jan Jakub Burchardt wybudował na terenie cmentarza kaplicę, która pełniła także funkcję szpitala. W 1783 roku Kraszewo składało się z 42 budynków. W 1818 roku wieś była zamieszkana przez 252 osoby. W 1861 roku wzniesiona została zachowana do czasów obecnych wieża kościelna. U progu II wojny światowej miejscowość liczyła 493 mieszkańców. | ||
| + | |||
| + | Po 1945 roku Kraszewo uzyskało status wsi sołeckiej. Uruchomiona została szkoła, poczta oraz ośrodek zdrowia. W 1998 roku wieś była zamieszkana przez 596 osób. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Edukacja == | == Edukacja == | ||
*[[Gimnazjum w Kraszewie]] | *[[Gimnazjum w Kraszewie]] | ||
| − | *[[Szkoła Podstawowa im. Karola Wojtyły w Kraszewie]] | + | *[[Szkoła Podstawowa w Kraszewie|Szkoła Podstawowa im. Karola Wojtyły w Kraszewie]] |
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[lkwim:Kościół pw. św. Elżbiety w Kraszewie| | + | *[[lkwim:Kościół pw. św. Elżbiety w Kraszewie|kościół pw. św. Elżbiety]] z pierwszej połowy XIV stulecia. |
| − | * | + | Świątynia spłonęła w roku 1651. Kościół odbudowano w 1718 roku kościół, a dodatkowo rozbudowano o prezbiterium. Ołtarz główny oraz ołtarze boczne pochodzą z ok. 1800 roku. Wśród interesujących elementów wnętrza na uwagę zasługuje m.in. barokowa kaplica z XVIII wieku. |
| − | * | + | *neogotycka kapliczka przydrożna z drugiej połowy XIX stulecia |
| − | * | + | *kaplica pw. św. Rocha zlokalizowana na cmentarzu, wzniesiona w 1716 roku z inicjatywy ówczesnego proboszcza Jana Jakuba Burchardta |
| + | W XVIII WI wieku kaplica pełniła także funkcję miejscowego szpitala. | ||
| + | *dwa klasycystyczne domy (nr 52 i 56) z przełomu XVIII i XIX wieku oraz z początku XIX stulecia | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
| + | == Zobacz też == | ||
| + | *[[Kraszewo (powiat działdowski)]] | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Chłosta Jan, ''Słownik Warmii'', Olsztyn 2002.<br/> | Chłosta Jan, ''Słownik Warmii'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
| Linia 53: | Linia 65: | ||
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/> | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat lidzbarski]][[Kategoria: Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)]] [[Kategoria: | + | |
| + | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat lidzbarski]][[Kategoria: Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] | ||
Aktualna wersja na dzień 14:07, 2 gru 2014
| Kraszewo | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | lidzbarski |
| Gmina | Lidzbark Warmiński |
| Liczba ludności (2010) | 583 [1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kraszewo | |
| Położenie na mapie Polski  Kraszewo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kraszewo (niem. Reichenberg) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Lidzbark Warmiński. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
W 2010 roku miejscowość liczyła 583 mieszkańców (łącznie z Chełmem). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jan Sawka[2].
Spis treści
Położenie
Miejscowość leży w odległości 6 km na południowy zachód od Lidzbarka Warmińskiego.
Dzieje miejscowości
Miejscowość została założona przez Henryka z Lutr. Do jej powstania doszło między 1333 a 1342 rokiem. Lokacja wsi na obszarze 61,5 łanów została potwierdzona w 1359 roku przez biskupa warmińskiego Jana Stryprocka.
W XIV wieku wybudowano pierwszy kościół. W latach 40. XIV wieku przy świątyni działała szkoła parafialna. Kraszewo, podobnie jak większość miejscowości w tym okresie, zostało dotkliwie zniszczone w czasie wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519–1521. W 1608 roku ówczesny biskup warmiński Szymon Rudnicki odnowił przywilej lokacyjny wsi. Wszystko wskazuje na to, że zniszczenia wojenne doprowadziły do częściowego wyludnienia się Kraszewa i porzucenia uprawianej dotąd ziemi. Odnowienie przywileju przyniosło ostatecznie efekty. W 1688 roku na obszarze 60 łanów gospodarzyły łącznie 22 osoby: 2 sołtysów, 16 chłopów, 4 zagrodników.
W 1651 roku spłonął miejscowy kościół, który odbudowano w 1718 roku. Dwa lata przed odbudową świątyni proboszcz Jan Jakub Burchardt wybudował na terenie cmentarza kaplicę, która pełniła także funkcję szpitala. W 1783 roku Kraszewo składało się z 42 budynków. W 1818 roku wieś była zamieszkana przez 252 osoby. W 1861 roku wzniesiona została zachowana do czasów obecnych wieża kościelna. U progu II wojny światowej miejscowość liczyła 493 mieszkańców.
Po 1945 roku Kraszewo uzyskało status wsi sołeckiej. Uruchomiona została szkoła, poczta oraz ośrodek zdrowia. W 1998 roku wieś była zamieszkana przez 596 osób.
Edukacja
Zabytki
- kościół pw. św. Elżbiety z pierwszej połowy XIV stulecia.
Świątynia spłonęła w roku 1651. Kościół odbudowano w 1718 roku kościół, a dodatkowo rozbudowano o prezbiterium. Ołtarz główny oraz ołtarze boczne pochodzą z ok. 1800 roku. Wśród interesujących elementów wnętrza na uwagę zasługuje m.in. barokowa kaplica z XVIII wieku.
- neogotycka kapliczka przydrożna z drugiej połowy XIX stulecia
- kaplica pw. św. Rocha zlokalizowana na cmentarzu, wzniesiona w 1716 roku z inicjatywy ówczesnego proboszcza Jana Jakuba Burchardta
W XVIII WI wieku kaplica pełniła także funkcję miejscowego szpitala.
- dwa klasycystyczne domy (nr 52 i 56) z przełomu XVIII i XIX wieku oraz z początku XIX stulecia
Przypisy
- ↑ Łącznie: Kraszewo i Chełm w gminie Lidzbark Warmiński.
- ↑ gminalidzbark.com [05.03.2014]
Zobacz też
Bibliografia
Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
Chrzanowski Tadeusz, Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii, Olsztyn 1978.
Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, redaktor prowadzący Bronisław Magdziarz, t. II, Olsztyn 1999.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
