Księżno (gmina Bisztynek)

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Księżno

Kaplica w Księżnie Autor: Jacek Jaworski. Źródło: ciekawemazury.pl
Kaplica w Księżnie
Autor: Jacek Jaworski. Źródło: ciekawemazury.pl
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat bartoszycki
Gmina Bisztynek
Liczba ludności (2010) 100
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Księżno
Księżno
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Księżno
Księżno
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Księżno (niem. Fürstenau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek. Miejscowość w 2010 roku liczyła 100 mieszkańców. Funkcję sołtysa sprawuje Barbara Gudrian-Siedlanowska[1].

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w odległości około 13 km od Bisztynka.

Dzieje miejscowości

Tereny, na których znajduje się wieś Księżno zostały zdobyte przez zakon krzyżacki w XIII wieku i darowane biskupowi warmińskiemu. Kolonizację tego obszaru dominium warmińskiego rozpoczęto dopiero w latach 30. XIV wieku. Zasiedlili go przybysze ze Śląska, Pomorza i Niemiec. W procesie tym powstała m.in. wieś Księżno[2]. Nie ma dokładnych danych dotyczących nadania jej przywileju lokacyjnego, najprawdopodobniej stało się to w tym samym czasie, w którym swoje początki miał Bisztynek, około 1350 roku.
W pierwszej połowie XVII wieku właścicielem Księżna był sekretarz królewski Stefan Sadorski. W 1636 przekazał swój majątek w Księżnie i Wągstach kapitule warmińskiej na utrzymanie misjonarzy w Świętej Lipce.

Po II wojnie światowej Księżno było częścią powiatu reszelskiego w województwie olsztyńskim[3]. W 1954 roku, po reformie podziału administracyjnego państwa[4], Księżno stało się częścią gromady Prosity[5], a od 1958 roku gromady Lutry[6]. Pod koniec 1958 roku powiat reszelski przemianowano na powiat biskupiecki[7]. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego[8].

Wieś zamieszkiwało w poszczególnych latach:

  • 1933 r. - 217 osób
  • 1939 r. - 202 osób
  • 2009 r. - 100 osób

Ludzie związani z miejscowością

  • Stefan Sadorski (1581-1640) - właściciel wielu majątków w Prusach Książęcych, sekretarz króla Zygmunta III, poseł, mecenas zakonu jezuitów; zmarł 2 lipca 1640 roku w Księżnie.

Zabytki

  • zabytkowa kaplica filialna w Księżnie

Przypisy

  1. BIP Urzędu Gminy Bisztynek [10.02.2015]
  2. Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
  3. Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
  4. Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
  5. Uchwała Nr 25 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu reszelskiego; w ramach Zarządzenia Nr 13 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 20 grudnia 1954 r.
  6. Uchwała Nr V/23b/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 16 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1957 r.
  7. Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
  8. Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]

Bibliografia

Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [09.02.2015]
Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [09.02.2015]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [09.02.2015]
Uchwała Nr 25 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu reszelskiego; w ramach Zarządzenia Nr 13 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 20 grudnia 1954 r.
Uchwała Nr V/23b/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 16 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1957 r.
Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
Bank Danych Lokalnych GUS [09.02.2015]
BIP Urzędu Gminy Bisztynek [09.02.2015]
wikipedia.org [09.02.2015]
Mapy Google Maps [09.02.2015]