Muntowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
|||
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Muntowo | |nazwa = Muntowo | ||
| Linia 9: | Linia 8: | ||
|opis zdjęcia = | |opis zdjęcia = | ||
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
| − | |województwo = warmińsko - mazurskie | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
|powiat = mrągowski | |powiat = mrągowski | ||
|gmina = Mrągowo | |gmina = Mrągowo | ||
| Linia 15: | Linia 14: | ||
|sołectwo = Muntowo | |sołectwo = Muntowo | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 247 |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna = (+48) 89 | |strefa numeracyjna = (+48) 89 | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
| Linia 29: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Muntowo''' (niem. ''Muntowen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[Mrągowo (gmina wiejska)|gminie Mrągowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 247 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Włodzimierz Świądko]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/mragowo_gmina_wiejska/101/1844/REJESTR_GMINNYCH_JEDNOSTEK_POMOCNICZYCH/ Wrota Warmii i Mazur] [05.10.2014]</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | == Położenie == | ||
| + | Wieś leży nad jeziorem [[Jezioro Juksty |Juksty]], w odległości ok. 5 km od [[Mrągowo |Mrągowa]] przy drodze krajowej nr 59. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Nazwa miejscowości pochodzi od [[Prusowie| pruskiego] imienia „Monte”. W okresie funkcjonowania Muntowa używano też nazw: ''Mentowen'', ''Montow'', ''Montaw'', ''Muntau''. Wiadomo, że wieś istniała już w 1422 r. Natomiast w 1437 r. prokurator z [[Szestno| Szestna]] - [[Mikołaj Gorlitz]] przesiedlił na teren dzisiejszej wsi część chłopów z [[Kiersztanowo| Kiersztanowa]]. Otrzymał na to zgodę od wielkiego mistrza [[Paweł von Rusdorf |Pawła von Rusdorfa]]. Osadnikami byli Polacy. Muntowo obejmowało 40 łanów. Tylko 2 łany sołeckie były wolne od czynszu. Ponadto mieszkańcy wsi mieli uczestniczyć w łowach, sianokosach oraz służyć w młynie w Mrągowie. W 1451 r. sołtysem został Blasie. Dodatkowo niektórzy chłopi trudnili się bartnictwem. Na mocy przywileju z 1482 r. wydanego przez prokuratora Szestna [[Otto von Drauschwitz |Otto von Drauschwitza]] bartnicy mogli hodować pszczoły w puszczy należącej do zakonu, polować i łowić ryby na własne potrzeby. Musieli jednak uiszczać za to 3 [[Rączka |rączki]] miodu. Nadwyżkę należało sprzedawać na zamek w Szestnie. Za beczkę miodu mogli pobierać 2,5 grzywny, a za wosk według własnej woli. W 1536 r. mieszkańcami wsi byli zarówno Polacy, jak i Niemcy. W 1543 r. wdowa po sołtysie Pawle - Anna sprzedała 2 łany sołeckie za 30 grzywien Michałowi Skrodzkiemu (Schrotzke). Michał zaś odsprzedał je Stanisławowi Popielcowi i Wiesnie. W 1550 r. sołectwo muntowskie kupił Michał Zarzecki i Stanisław (Stanick) Jadamow. W tym samym roku książę [[Albrecht Hohenzollern |Albrecht]] zwiększył liczbę łanów sołeckich z 2 do 4. Michał Zarzycki nabył również [[Muntowskie Ostrowie]] (''Muntowenwerder''), między jeziorem Juksty a małym jeziorkiem [[Jezioro Muntynk |Muntynkiem]]. W 1536 r. mieszkali tu Polacy i Niemcy. Pod koniec XVII w. mieszkańcami wsi Muntowo byli wyłącznie Polacy. | |
| − | |||
| − | + | W XVIII w. powstała tutaj szkoła. W 1. połowie XIX w. uczyły się w niej po polsku również dzieci ze [[Śniadowo |Śniadowa]]. Nauczycielem był wówczas [[Fryderyk Śniarewski]]. | |
| − | |||
| − | + | W XIX w. liczba mieszkańców sukcesywnie rosła. W 1856 r. w Muntowie Starym i Nowym było po 83 mieszkańców. W 1871 r. obszar Muntowskiego Ostrowia włączono do Muntowa. Wieś natomiast podzielono na [[Stare Muntowo |Stare]], [[Nowe Muntowo| Nowe]] i [[Małe Muntowo]]. W wyniku procesu separacji gruntów powstało kilka koloni: [[Wola Muntowska]] (''Muntowenwolla''), [[Zielonka Muntowska]] (''Grunwiese''), [[Piotrówka]] (''Petersberg'') i [[Pełkowo]] (''Pelkshof''). Centralna część wsi uformowała się w północnym krańcu jeziora Juksty. Drogę między Muntowem a Mrągowem położono w 1887 r. W 1907 r. na terenie wsi istniał folwark [[Muntowska Góra]], którego właścicielem był [[Otto Neubacher]], a następnie Hoenig. Zajmowano się w nim przede wszystkim hodowlą bydła. W 1935 r. istniała tutaj jednoklasowa szkoła. W 1939 r. funkcjonowało w Muntowie 59 gospodarstw domowych. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach: | |
| − | + | *1785 r. – 22 gospodarstwa | |
| − | + | *1815 r. – 36 gospodarstw, 188 osób | |
| − | + | *1838 r. – 29 gospodarstw, 214 osób | |
| − | + | *1939 r. – 260 osób | |
| − | <br/> | + | == Bibliografia == |
| + | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.<br/> | ||
| + | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885. <br/> | ||
| + | [http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf/ Portal Informacyjny Mrągowa] [12.09.2013]<br/> | ||
| + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [02.10.2014] | ||
| − | + | {{Przypisy}} | |
| − | + | <references/> | |
<br/> | <br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 14:24, 20 sty 2015
| Muntowo | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Mrągowo |
| Sołectwo | Muntowo |
| Liczba ludności (2010) | 247 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Muntowo | |
| Położenie na mapie Polski  Muntowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Muntowo (niem. Muntowen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 247 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Włodzimierz Świądko[1].
Spis treści
Położenie
Wieś leży nad jeziorem Juksty, w odległości ok. 5 km od Mrągowa przy drodze krajowej nr 59.
Dzieje miejscowości
Nazwa miejscowości pochodzi od [[Prusowie| pruskiego] imienia „Monte”. W okresie funkcjonowania Muntowa używano też nazw: Mentowen, Montow, Montaw, Muntau. Wiadomo, że wieś istniała już w 1422 r. Natomiast w 1437 r. prokurator z Szestna - Mikołaj Gorlitz przesiedlił na teren dzisiejszej wsi część chłopów z Kiersztanowa. Otrzymał na to zgodę od wielkiego mistrza Pawła von Rusdorfa. Osadnikami byli Polacy. Muntowo obejmowało 40 łanów. Tylko 2 łany sołeckie były wolne od czynszu. Ponadto mieszkańcy wsi mieli uczestniczyć w łowach, sianokosach oraz służyć w młynie w Mrągowie. W 1451 r. sołtysem został Blasie. Dodatkowo niektórzy chłopi trudnili się bartnictwem. Na mocy przywileju z 1482 r. wydanego przez prokuratora Szestna Otto von Drauschwitza bartnicy mogli hodować pszczoły w puszczy należącej do zakonu, polować i łowić ryby na własne potrzeby. Musieli jednak uiszczać za to 3 rączki miodu. Nadwyżkę należało sprzedawać na zamek w Szestnie. Za beczkę miodu mogli pobierać 2,5 grzywny, a za wosk według własnej woli. W 1536 r. mieszkańcami wsi byli zarówno Polacy, jak i Niemcy. W 1543 r. wdowa po sołtysie Pawle - Anna sprzedała 2 łany sołeckie za 30 grzywien Michałowi Skrodzkiemu (Schrotzke). Michał zaś odsprzedał je Stanisławowi Popielcowi i Wiesnie. W 1550 r. sołectwo muntowskie kupił Michał Zarzecki i Stanisław (Stanick) Jadamow. W tym samym roku książę Albrecht zwiększył liczbę łanów sołeckich z 2 do 4. Michał Zarzycki nabył również Muntowskie Ostrowie (Muntowenwerder), między jeziorem Juksty a małym jeziorkiem Muntynkiem. W 1536 r. mieszkali tu Polacy i Niemcy. Pod koniec XVII w. mieszkańcami wsi Muntowo byli wyłącznie Polacy.
W XVIII w. powstała tutaj szkoła. W 1. połowie XIX w. uczyły się w niej po polsku również dzieci ze Śniadowa. Nauczycielem był wówczas Fryderyk Śniarewski.
W XIX w. liczba mieszkańców sukcesywnie rosła. W 1856 r. w Muntowie Starym i Nowym było po 83 mieszkańców. W 1871 r. obszar Muntowskiego Ostrowia włączono do Muntowa. Wieś natomiast podzielono na Stare, Nowe i Małe Muntowo. W wyniku procesu separacji gruntów powstało kilka koloni: Wola Muntowska (Muntowenwolla), Zielonka Muntowska (Grunwiese), Piotrówka (Petersberg) i Pełkowo (Pelkshof). Centralna część wsi uformowała się w północnym krańcu jeziora Juksty. Drogę między Muntowem a Mrągowem położono w 1887 r. W 1907 r. na terenie wsi istniał folwark Muntowska Góra, którego właścicielem był Otto Neubacher, a następnie Hoenig. Zajmowano się w nim przede wszystkim hodowlą bydła. W 1935 r. istniała tutaj jednoklasowa szkoła. W 1939 r. funkcjonowało w Muntowie 59 gospodarstw domowych.
Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach:
- 1785 r. – 22 gospodarstwa
- 1815 r. – 36 gospodarstw, 188 osób
- 1838 r. – 29 gospodarstw, 214 osób
- 1939 r. – 260 osób
Bibliografia
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885.
Portal Informacyjny Mrągowa [12.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [02.10.2014]
Przypisy
- ↑ Wrota Warmii i Mazur [05.10.2014]
