Ostoja Poligon Orzysz: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 35 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Obszar Natura 2000 infobox  
+
{{EWiM Natura2000WersjaRozszerzona infobox
|nazwa_obszaru = Ostoja Poligon Orzysz
+
|nazwa obszaru      = Ostoja Poligon Orzysz
|rodzaj        = OSO (dyrektywa ptasia)  
+
|zdjecie            =
|data          = październik 2007
+
|podpis zdjecia      =
|powierzchnia = 21.208 ha
+
|typ obszaru        = OSO (dyrektywa ptasia)
|kod obszaru  = PLB280014
+
|kod                = PLB280014
|stopniN       = 53
+
|powierzchnia       = 21.208 ha
|minutN       = 43
+
|kod mapy            = PL-WN
|sekundN       = 41
+
|stopniN             = 53
|stopniE       = 22
+
|minutN             = 43
|minutE       = 1
+
|sekundN             = 41
|sekundE       = 7
+
|stopniE             = 22
}}<br />
+
|minutE             = 1
 
+
|sekundE             = 7
''' Ostoja Poligon Orzysz '''
+
|status obszaru      =
 
+
}}
<br/>
+
'''Ostoja Poligon Orzysz''' – ostoja położona na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], w powiecie [[powiat ełcki|ełckim]] i [[powiat piski|piskim]]. Jej znaczna część wchodzi w skład czynnego poligonu wojskowego, który nie jest dostępny dla turystów. W granicach ostoi znajduje się tylko jedna miejscowość – [[Bemowo Piskie]], niewielka wieś i kilka leśnych osad. Niedaleko jej granic znajduje się miasto [[Orzysz]].
 
+
Teren ostoi to lekko falista równina sandrowa z morenowymi pagórkami. Na jej obrzeżach znajduje się 6 jezior, z których największym jest jezioro [[jezioro Roś|Roś]], a także cieki wodne: [[rzeka Święcek|Święcek]], [[rzeka Dziekałówka| Dziekałówka]], [[Kanał Kozielski]], [[rzeka Czarna Struga|Czarna Struga]]. Dość licznie występują tu polany śródleśne.<br/><br/>
== Obszar Natura 2000 ==
+
Ostoja Poligon Orzysz mapa, źródło: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie.
Ostoja połoŜona jest na Równinie Mazurskiej. Znaczna część ostoi wchodzi w skład czynnego
+
<br /><br />
poligonu wojskowego Orzysz. Teren ostoi to lekko falista równina sandrowa. Ponad powierzchnią
+
[[File: ostoja_poligon_orzysz_2000_w.png|thumb|right|290px|Ostoja Poligon Orzysz]]
piaszczystego sandru wyniesione są pagórki morenowe.
+
[[File: ostoja_poligon_orzysz_2000_g.png|thumb|right|290px|Ostoja Poligon Orzysz
Na obrzeŜach ostoi znajduje się 6 jezior roŜnej wielkości. Największym jest jezioro Roś. Sieć
+
]]
hydrograficzną tworzą cieki wodne: Święcek, Dziekałówka, Kanał Kozielski, Czarna Strugai liczne
 
rowy. W niektórych rejonach zachowały się duŜe powierzchnie torfowisk niskich porośniętych
 
zbiorowiskami turzycowisk czy szuwarami trzcinowymi. Dość licznie występują tu polany śródleśne.
 
Lasy zajmują znaczną część ostoi. Są to głównie bory sosnowe świeŜe, bory mieszane oraz bory
 
wilgotne. W dolinach rzek oraz na obrzeŜach torfowisk występują równieŜ olsy i brzezina bagienna.
 
Niezwykle waŜnym elementem środowiska są rozległe, otwarte polany poligonowe z podmokłymi
 
obniŜeniami i piaszczystymi wyniesieniami, częściowo porośnięte samosiewami sosny, brzozy, osiki.
 
Znaczną część polan porastają tylko trawy i ziołorośla.
 
 
 
Ostoja położona jest na Równinie Mazurskiej, stanowiąc znaczną część czynnego poligonu wojskowego Orzysz. Przez obszar przepływają liczne cieki wodne, jak: Święceń, Dziekałówka, kanał Kozielski, Czarna Struga oraz znajdują się tu liczne rowy. Ponadto na obrzeżach ostoi zlokalizowanych jest 6 jezior, spośród których największe jest jezioro Roś.
 
 
 
Ostoja położona jest w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim i piskim. Teren poligonu jest zamknięty dla turystów. W jego granicach znajduje się tylko jedna większa miejscowość - Bemowo Piskie, poza tym jedna niewielka wieś oraz kilka osad leśnych. Większe miejscowości usytuowane są na skraju ostoi, tak jest w przypadku miasta Orzysz. Położenie tej miejscowości - na ważnych szlakach komunikacyjnych: Warszawa-Giżycko oraz Olsztyn-Ełk, sprawia, że dojazd do Orzysza jest łatwy i dogodny. Można tu dojechać zarówno autobusem jak i koleją (dobre połączenie m.in. z Ełkiem, Olsztynem Białymstokiem) korzystając z usług PKS i PKP.
 
 
Jezioro Zdedy [ rezerwat przyrody ],  
 
 
 
 
 
[[Grafika:Ostoja Poligon Orzysz_5.jpg|400px|]]
 
[[Grafika:Ostoja Poligon Orzysz_6.jpg|400px|]]
 
[[Grafika:Ostoja Poligon Orzysz_7.jpg|400px|]]
 
[[Grafika:Ostoja Poligon Orzysz_8.jpg|400px|]]
 
 
 
Ostoja Poligon Orzysz - mapa (www.olsztyn.rdos.gov.pl)
 
 
 
<br />
 
 
 
[[Grafika:Ostoja Poligon Orzysz_1.jpg|thumb|right|300px|Lasy Skaliskie - mapa (www.olsztyn.rdos.gov.pl)]]
 
 
 
[[Grafika:Ostoja Poligon Orzysz_2.jpg|thumb|right|400px|Lasy Skaliskie - okolice miejscowości Rapa (www.wikimedia.pl)]]
 
 
 
<br />
 
 
 
 
== Przeznaczenie i zagrożenia ==
 
== Przeznaczenie i zagrożenia ==
 
+
Wśród największych zagrożeń ostoi należy wymienić:  
Wśród największych zagrożeń ostoi należy wymienić: rolnictwo - poprzez wypalanie roślinności, nieprawidłową gospodarkę leśną - poprzez nadmierne wycinanie drzew, a także urbanizacje oraz rozwój turystyki - przyczyniające się do niepokojenia ptaków (penetracja ich siedlisk przez ludzi i zwierzęta domowe, płoszenie, niszczenie gniazd).
+
*rolnictwo (wypalanie roślinności, nieprawidłowa gospodarka leśna w postaci nadmiernego wycinania drzew)
 
+
*urbanizację
<br />
+
*rozwój turystyki przyczyniający się do niepokojenia ptaków (penetracja ich siedlisk przez ludzi i zwierzęta domowe, płoszenie, niszczenie gniazd)
  
 
== Fauna i flora ==
 
== Fauna i flora ==
Tereny poligonu Orzysz stanowią cenną ostoje ptasią. Zidentyfikowano tu występowanie 11 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej, w tym liczebność 3 gatunków kwalifikuje się do międzynarodowych ostoi ptaków (cietrzew, derkacz, żuraw). Jest to jedno z najważniejszych miejsc bytowania Cietrzewia w Polsce. Poza tym przystępują tu do lęgów ptaki drapieżne: kania czarna, kania ruda, orlik krzykliwy i bielik.
+
Tereny poligonu Orzysz stanowią cenną ostoję ptasią. Zidentyfikowano tu występowanie 11 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej. Liczebność 3 gatunków ([[cietrzew| cietrzewia]], [[derkacz|derkacza]], [[żuraw|żurawia]]) kwalifikuje się do międzynarodowych ostoi ptaków. Jest to jedno z najważniejszych miejsc bytowania cietrzewia w Polsce. Poza tym przystępują tu do lęgów ptaki drapieżne: [[kania czarna]], [[kania ruda]], [[orlik krzykliwy]] i [[bielik]]. Odnotowano tu także takie gatunki jak: [[bąk]], [[bocian czarny]], [[trzmielojad]].
bąk    [ptak ]
 
bielik    [ptak ]
 
bocian czarny      [ptak ]
 
cietrzew (podgatunek kontynentalny)    [ptak ]
 
derkacz    [ptak ]
 
kania czarna      [ptak ]
 
kania ruda      [ptak ]
 
orlik krzykliwy      [ptak ]
 
trzmielojad    [ptak ]
 
zielonka    [ptak ]
 
żuraw    [ptak ]
 
 
 
 
 
[[Grafika:Ostoja Poligon Orzysz_3.jpg|thumb|left|400px|Orlik krzykliwy z poligonu Orzysz (avelelek.republika.pl/D.Cząstkiewicz)]]
 
[[Grafika:Ostoja Poligon Orzysz_4.jpg|thumb|right|400px|Błotniak łąkowy (www.avelelek.republika.pl/D.Cząstkiewicz)]]
 
 
 
Większość terenu pokrywają lasy - głównie bory sosnowe świeże, bory mieszane i brzezina bagienna. Dość liczne, podmokłe polany śródleśne porastają zbiorowiska turzycowisk, zespoły szuwaru trzcinowego i pałki szerokolistnej. W dolinie rzeki Świecka, Kanału Kozielskiego, Dziękałówki oraz nad jez. Zdedy zachowały się duże powierzchnie torfowisk niskich. Na ich obrzeżach, w dolinach rzecznych, występują olsy i brzezina bagienna. Charakterystycznym elementem przyrodniczym ostoi są rozległe, otwarte polany poligonowe z podmokłymi obniżeniami i piaszczystymi wzniesieniami, których duże fragmenty - największe na Mazurach - zajmują zbiorowiska roślinne z wrzosem.  
 
 
 
<br />
 
 
 
== Ciekawostki ==
 
 
 
  
== Źródła ==
+
Większość terenu pokrywają lasy (bory sosnowe świeże, bory mieszane i brzezina bagienna). Dość liczne, podmokłe polany śródleśne porastają zbiorowiska turzycowisk, zespoły szuwaru trzcinowego i pałki szerokolistnej. W dolinie rzeki Świecka, Kanału Kozielskiego, Dziękałówki oraz nad [[Jezioro Zdedy|jeziorem Zdedy]] zachowały się duże powierzchnie torfowisk niskich. Na ich obrzeżach, w dolinach rzecznych, występują olsy i brzezina bagienna.  
*Instytut na rzecz Ekorozwoju: www.ine.eko.org.pl; 25.11.2013
 
*Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie: www.olsztyn.rdos.gov.pl; 25.11.2013
 
*Dzikie Mazury (www.dzikie-mazury.pl); 25.11.2013
 
*Natura 2000 a rozwój lokalny; dr inż. P. Dynowski, Zachodniopomorska Regionalna Organizacja Turystyczna
 
*Natura 2000. Naturalnie się opłaca; M. Czerwińska, M. Leda, Zachodniopomorska Regionalna Organizacja Turystyczna, 2010
 
*Wikimedia
 
*Avelelek: www.avelelek.republika.pl
 
  
 +
W granicach ostoi znajduje się rezerwat przyrody [[Rezerwat Jezioro Zdedy| jezioro Zdedy]].
 
<br />
 
<br />
  
Just Jask
+
== Bibliografia ==
 +
[http://avelelek.cba.pl avelelek.cba.pl] [08.01.2014]<br />
 +
[http://ine.eko.org.pl/index_areas.php Instytut na rzecz Ekorozwoju] [08.01.2014]<br/>
 +
[http://olsztyn.rdos.gov.pl Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [08.01.2014]<br/>
 +
''Natura 2000 a rozwój lokalny'', oprac. Piotr Dynowski, Szczecin 2010.<br/>
 +
''Natura 2000. Naturalnie się opłaca'', oprac. Maria Czerwińska, Marek Leda, Szczecin 2010.<br/>
  
[[Kategoria:Natura 2000]][[Kategoria:Obszary chronione]][[Kategoria:Przyroda]]<br />
+
[[Kategoria:Przyroda]] [[Kategoria:Natura 2000]] [[Kategoria:Ochrona przyrody]] [[Kategoria: Rezerwaty przyrody]] [[Kategoria: Powiat ełcki]] [[Kategoria: Powiat piski]]<br />

Aktualna wersja na dzień 20:20, 21 mar 2015

Ostoja Poligon Orzysz

Typ obszaru OSO (dyrektywa ptasia)
Kod PLB280014
Powierzchnia 21.208 ha
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Ostoja Poligon Orzysz
Ostoja Poligon Orzysz
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Ostoja Poligon Orzysz
Ostoja Poligon Orzysz
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Ostoja Poligon Orzysz – ostoja położona na Równinie Mazurskiej, w powiecie ełckim i piskim. Jej znaczna część wchodzi w skład czynnego poligonu wojskowego, który nie jest dostępny dla turystów. W granicach ostoi znajduje się tylko jedna miejscowość – Bemowo Piskie, niewielka wieś i kilka leśnych osad. Niedaleko jej granic znajduje się miasto Orzysz. Teren ostoi to lekko falista równina sandrowa z morenowymi pagórkami. Na jej obrzeżach znajduje się 6 jezior, z których największym jest jezioro Roś, a także cieki wodne: Święcek, Dziekałówka, Kanał Kozielski, Czarna Struga. Dość licznie występują tu polany śródleśne.

Ostoja Poligon Orzysz – mapa, źródło: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie.

Ostoja Poligon Orzysz
Ostoja Poligon Orzysz

Przeznaczenie i zagrożenia

Wśród największych zagrożeń ostoi należy wymienić:

  • rolnictwo (wypalanie roślinności, nieprawidłowa gospodarka leśna w postaci nadmiernego wycinania drzew)
  • urbanizację
  • rozwój turystyki przyczyniający się do niepokojenia ptaków (penetracja ich siedlisk przez ludzi i zwierzęta domowe, płoszenie, niszczenie gniazd)

Fauna i flora

Tereny poligonu Orzysz stanowią cenną ostoję ptasią. Zidentyfikowano tu występowanie 11 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej. Liczebność 3 gatunków ( cietrzewia, derkacza, żurawia) kwalifikuje się do międzynarodowych ostoi ptaków. Jest to jedno z najważniejszych miejsc bytowania cietrzewia w Polsce. Poza tym przystępują tu do lęgów ptaki drapieżne: kania czarna, kania ruda, orlik krzykliwy i bielik. Odnotowano tu także takie gatunki jak: bąk, bocian czarny, trzmielojad.

Większość terenu pokrywają lasy (bory sosnowe świeże, bory mieszane i brzezina bagienna). Dość liczne, podmokłe polany śródleśne porastają zbiorowiska turzycowisk, zespoły szuwaru trzcinowego i pałki szerokolistnej. W dolinie rzeki Świecka, Kanału Kozielskiego, Dziękałówki oraz nad jeziorem Zdedy zachowały się duże powierzchnie torfowisk niskich. Na ich obrzeżach, w dolinach rzecznych, występują olsy i brzezina bagienna.

W granicach ostoi znajduje się rezerwat przyrody jezioro Zdedy.

Bibliografia

avelelek.cba.pl [08.01.2014]
Instytut na rzecz Ekorozwoju [08.01.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [08.01.2014]
Natura 2000 a rozwój lokalny, oprac. Piotr Dynowski, Szczecin 2010.
Natura 2000. Naturalnie się opłaca, oprac. Maria Czerwińska, Marek Leda, Szczecin 2010.