Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Parafia infobox | {{Parafia infobox | ||
| − | |nazwa = Parafia pw. | + | |nazwa = Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim |
|grafika = parafialidzbarkapostołów.jpg | |grafika = parafialidzbarkapostołów.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Kościół pw. | + | |podpis grafiki = Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim, fot. Mieczysław Kalski |
|siedziba = Lidzbark Warmiński | |siedziba = Lidzbark Warmiński | ||
|adres = ul. Plac Kościelny 1, 11-100 Lidzbark Warmiński | |adres = ul. Plac Kościelny 1, 11-100 Lidzbark Warmiński | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|2. jednostka nazwa = Lidzbark Warmiński | |2. jednostka nazwa = Lidzbark Warmiński | ||
|obiekt sakralny funkcja = | |obiekt sakralny funkcja = | ||
| − | |obiekt sakralny = | + | |obiekt sakralny = kościół pw. Świętych Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim |
|dzień wspomnienia = | |dzień wspomnienia = | ||
| − | |www = [http://www.parafialidzbark.pl/ | + | |www = [http://www.parafialidzbark.pl/ parafialidzbark.pl] |
| − | }} | + | }} |
| − | + | ''' Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim ''' — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie [[Lidzbark Warmiński]] należącym do archidiecezji warmińskiej. [[lkwim:Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim|Kościół parafialny pw. św. Piotra i Pawła]] znajduje się przy Placu Kościelnym w [[Lidzbark Warmiński|Lidzbarku Warmińskim]]. Od 2007 r. proboszczem parafii jest ks. kan. mgr [[Roman Chudzik]].<br/><br/> | |
| − | ''' Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim ''' — rzymskokatolicka parafia leżąca w [[ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Plik:parafialidzbarkapostołów1.jpg|right|thumb|288px|Wnętrze kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim, fot. Mieczysław Kalski]]<br/> | [[Plik:parafialidzbarkapostołów1.jpg|right|thumb|288px|Wnętrze kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim, fot. Mieczysław Kalski]]<br/> | ||
[[Plik:parafialidzbarkapostołów2.jpg|right|thumb|288px|Wnętrze kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim, fot. Mieczysław Kalski]]<br/> | [[Plik:parafialidzbarkapostołów2.jpg|right|thumb|288px|Wnętrze kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim, fot. Mieczysław Kalski]]<br/> | ||
[[Plik:parafialidzbarkapostołów3.jpg|right|thumb|288px|Wnętrze kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim, fot. Mieczysław Kalski]]<br/> | [[Plik:parafialidzbarkapostołów3.jpg|right|thumb|288px|Wnętrze kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim, fot. Mieczysław Kalski]]<br/> | ||
[[Plik:kaplicamedyny.jpg|right|thumb|288px|Kaplica filialna w Medynach, fot. Romek, źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Medyny,_gmina_Lidzbark_Warmi%C5%84ski.JPG Wikimedia Commons]]]<br/> | [[Plik:kaplicamedyny.jpg|right|thumb|288px|Kaplica filialna w Medynach, fot. Romek, źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Medyny,_gmina_Lidzbark_Warmi%C5%84ski.JPG Wikimedia Commons]]]<br/> | ||
| − | [[Plik:kaplicamarkajmy.jpg|right|thumb|288px|kaplica filialna w Markajmach, fot. Moriatu, źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Markajmy-Kaplica.JPG Wikimedia Commons]]] | + | [[Plik:kaplicamarkajmy.jpg|right|thumb|288px|kaplica filialna w Markajmach, fot. Moriatu, źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Markajmy-Kaplica.JPG Wikimedia Commons]]] |
| + | == Historia parafii == | ||
| + | Miejscowość została założona prawdopodobnie w latach 1240–1241. Jak wskazują dokumenty w Lidzbarku Warmińskim parafia istniała już w XIII wieku. Wiadomo, że w 1315 za rządów księdza proboszcza Heynemanna nastąpiła konsekracja kościoła świętych Piotra i Pawła, którego budowę rozpoczęto pod koniec XIV wieku na miejscu wcześniejszej świątyni. Początkowo kościół w Lidzbarku Warmińskim nawiązywał kształtem do najstarszych gotyckich kościołów warmińskich [[lkwim:Bazylika Archikatedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku|katedry Fromborskiej]] i [[lkwim:Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie|kościoła farnego w Ornecie]]. Wieżę zachodnią, początkowo drewnianą, dostawiono około 1400 roku, następnie podwyższono ją w XV wieku i około roku 1530. | ||
| + | |||
| + | W roku 1350 biskupi warmińscy obrali Lidzbark za swoją rezydencję. W zamku w Lidzbarku Warmińskim rezydowali między innymi: [[lkwim:Jan Dantyszek|Jan Dantyszek]], [[lkwim:Stanisław Hozjusz|Stanisław Hozjusz]], [[lkwim:Marcin Kromer|Marcin Kromer]], [[Jan Wydżga]], [[Andrzej Załuski]], [[Adam Grabowski|Adam Stanisław Grabowski]], [[lkwim:Ignacy Krasicki|Ignacy Krasicki]]. W 1497 roku wielki pożar zniszczył kościół, w którym runęły sklepienia. Przy odbudowie nadano korpusowi kształt hali. Ponowny pożar w 1698 roku uszkodził wieżę i dach kościoła. W następnych latach odbudowywano świątynię, dodając w 1701 roku barokową wieżyczkę na sygnaturkę oraz okazały hełm na wieży. W latach 1891–1893 do korpusu dodano neogotyckie prezbiterium oraz kruchty. Kościół w obecnej postaci w Lidzbarku Warmińskim określany jest jako późnogotycki, orientowany, murowany z cegły o układzie polskim. Wystrój wnętrza jest neogotycki, wzbogacony ocalałymi elementami z okresu gotyku i baroku. Do parafii należą kaplice w [[Sarnowo|Sarnowie]], [[Medyny|Medynach]] i [[Markajmy|Markajmach]]. | ||
== Kler parafialny == | == Kler parafialny == | ||
| Linia 107: | Linia 107: | ||
*[[Zdzisław Żywica]] (2007) | *[[Zdzisław Żywica]] (2007) | ||
*[[Roman Chudzik]] (od 2007) | *[[Roman Chudzik]] (od 2007) | ||
| − | |||
| − | |||
== Filie parafii == | == Filie parafii == | ||
*kaplica filialna w Sarnowie | *kaplica filialna w Sarnowie | ||
*kaplica filialna w Medynach | *kaplica filialna w Medynach | ||
*kaplica filialna w Markajmach | *kaplica filialna w Markajmach | ||
| − | |||
== Domy zgromadzeń zakonnych na terenie parafii == | == Domy zgromadzeń zakonnych na terenie parafii == | ||
[http://archwarmia.pl/archidiecezja/zakony-i-zgromadzenia/zakony-i-zgromadzenia-zenskie/katarzynki/ Zgromadzenie Sióstr św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy]<br/> | [http://archwarmia.pl/archidiecezja/zakony-i-zgromadzenia/zakony-i-zgromadzenia-zenskie/katarzynki/ Zgromadzenie Sióstr św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy]<br/> | ||
| Linia 125: | Linia 122: | ||
*Rycerze Jana Pawła II | *Rycerze Jana Pawła II | ||
*Rodzina Matki Pięknej Miłości Zespół | *Rodzina Matki Pięknej Miłości Zespół | ||
| − | *Wspólnota Odnowy w Duchu Świętym pw. | + | *Wspólnota Odnowy w Duchu Świętym pw. "Trójcy Świętej" |
*Wspólnota Najdroższej Krwi Pana Jezusa | *Wspólnota Najdroższej Krwi Pana Jezusa | ||
*Wspólnota Nocnej Adoracji Serca Jezusa w Rodzinie | *Wspólnota Nocnej Adoracji Serca Jezusa w Rodzinie | ||
| Linia 131: | Linia 128: | ||
*Koło Żywego Różańca | *Koło Żywego Różańca | ||
*Służba Liturgiczna | *Służba Liturgiczna | ||
| − | * | + | *zespół |
| − | |||
| − | |||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
[http://archwarmia.pl/ Archidiecezja Warmińska]<br/> | [http://archwarmia.pl/ Archidiecezja Warmińska]<br/> | ||
| − | [[lkwim:Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim|Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim]] | + | [[lkwim:Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim|Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim]]<br/> |
[[lkwim:Herma św. Idy z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim|Herma św. Idy z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim]]<br/> | [[lkwim:Herma św. Idy z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim|Herma św. Idy z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim]]<br/> | ||
[[lkwim:Kielich z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim|Kielich z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim]]<br/> | [[lkwim:Kielich z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim|Kielich z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim]]<br/> | ||
[[lkwim:Krzyż relikwiarzowy z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim|Krzyż relikwiarzowy z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim]]<br/> | [[lkwim:Krzyż relikwiarzowy z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim|Krzyż relikwiarzowy z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim]]<br/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999<br/> | + | ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999.<br/> |
| − | ''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003<br/> | + | ''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003.<br/> |
| − | ''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej ( | + | ''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945–1992)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006.<br/> |
| − | [https://www.facebook.com/parafia.piotraipawla.lidzbarkwarminski?fref=photo ''Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim'' facebook] [28.10.2014]<br/> | + | [https://www.facebook.com/parafia.piotraipawla.lidzbarkwarminski?fref=photo ''Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim'', facebook.com] [28.10.2014]<br/> |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
[[Kategoria: Kościół]] | [[Kategoria: Kościół]] | ||
| − | [[Kategoria: Kościół | + | [[Kategoria: Kościół rzymskokatolicki]] |
[[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]] | [[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]] | ||
[[Kategoria: Archidiecezja warmińska]] | [[Kategoria: Archidiecezja warmińska]] | ||
Wersja z 16:00, 27 lut 2015
| Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim | |
| | |
 Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim, fot. Mieczysław Kalski
| |
| Siedziba | Lidzbark Warmiński |
| Adres | ul. Plac Kościelny 1, 11-100 Lidzbark Warmiński |
| Data powołania | przed 1308 r. |
| Wyznanie | katolickie |
| Kościół | rzymskokatolicki |
| Archidiecezja | warmińska |
| Dekanat | Lidzbark Warmiński |
| Kościół | kościół pw. Świętych Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim |
| parafialidzbark.pl | |
Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Lidzbark Warmiński należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny pw. św. Piotra i Pawła znajduje się przy Placu Kościelnym w Lidzbarku Warmińskim. Od 2007 r. proboszczem parafii jest ks. kan. mgr Roman Chudzik.
Kaplica filialna w Medynach, fot. Romek, źródło: Wikimedia Commons
kaplica filialna w Markajmach, fot. Moriatu, źródło: Wikimedia Commons
Spis treści
Historia parafii
Miejscowość została założona prawdopodobnie w latach 1240–1241. Jak wskazują dokumenty w Lidzbarku Warmińskim parafia istniała już w XIII wieku. Wiadomo, że w 1315 za rządów księdza proboszcza Heynemanna nastąpiła konsekracja kościoła świętych Piotra i Pawła, którego budowę rozpoczęto pod koniec XIV wieku na miejscu wcześniejszej świątyni. Początkowo kościół w Lidzbarku Warmińskim nawiązywał kształtem do najstarszych gotyckich kościołów warmińskich katedry Fromborskiej i kościoła farnego w Ornecie. Wieżę zachodnią, początkowo drewnianą, dostawiono około 1400 roku, następnie podwyższono ją w XV wieku i około roku 1530.
W roku 1350 biskupi warmińscy obrali Lidzbark za swoją rezydencję. W zamku w Lidzbarku Warmińskim rezydowali między innymi: Jan Dantyszek, Stanisław Hozjusz, Marcin Kromer, Jan Wydżga, Andrzej Załuski, Adam Stanisław Grabowski, Ignacy Krasicki. W 1497 roku wielki pożar zniszczył kościół, w którym runęły sklepienia. Przy odbudowie nadano korpusowi kształt hali. Ponowny pożar w 1698 roku uszkodził wieżę i dach kościoła. W następnych latach odbudowywano świątynię, dodając w 1701 roku barokową wieżyczkę na sygnaturkę oraz okazały hełm na wieży. W latach 1891–1893 do korpusu dodano neogotyckie prezbiterium oraz kruchty. Kościół w obecnej postaci w Lidzbarku Warmińskim określany jest jako późnogotycki, orientowany, murowany z cegły o układzie polskim. Wystrój wnętrza jest neogotycki, wzbogacony ocalałymi elementami z okresu gotyku i baroku. Do parafii należą kaplice w Sarnowie, Medynach i Markajmach.
Kler parafialny
Proboszczowie:
- Heyneman (od 1305)
- Jan Schmickenwaldt (od 1343)
- Arnold Lange (od 1398)
- Arnold Coster Benrade (od 1426)
- Bartholomeus (od 1439)
- Andrzej Schonau (od 1442)
- Wichardus Heilsberg (od 1447)
- Kasper Buls (od 1450)
- Andrzej Lumpe (od 1455)
- Jerzy Grunau
- Jan Czarnow (od 1486)
- Jerzy Wehner (od 1486)
- Fabian Emerich (od 1509)
- Achacy Freundt (od 1518)
- Bartłomiej Gommendarien (od 1521)
- Jan Langhanki (od 1527)
- Izaak Homer (od 1560)
- Seweryn Wildschutz (od 1577)
- Henryk Hindenberg (od 1586)
- Walenty Dąbkowski (od 1588)
- Jakub Schröter (od 1594)
- Jakub Lidigk (od 1601)
- Jakub Schroeter (1610)
- Jan Leo (od 1610)
- Euchardus de Zornhausen (od 1619)
- Michał Schambogen (od 1625)
- Piotr Wagner (od 1631)
- Michał Sidler (od 1637)
- Jan Lidigk (od 1643)
- Jan Schichtenberg (od 1646)
- Łukasz Krieger (1657)
- Albert Pilchowicz (od 1657)
- Marcin Stanisław Korzeniewski (od 1665)
- Jan Franciszek Lamshöfft (od 1682)
- Jerzy Fiberg (1691)
- Mateusz Imstatt (od 1691)
- Karol Stockemer (1693)
- Jan Albert Hatten (od 1693)
- Albert Ludwik Grzymała (od 1706)
- Jan Kazimierz Weidner (od 1710)
- Ertmann Franciszek Teschner (od 1723)
- Andrzej Helden-Gąsiorowski (od 1725)
- Jerzy Albert Heide (od 1754)
- Franciszek Joachim Strachowski (od 1765)
- Michał Łączyński (od 1769)
- Ksawery Krasicki (od 1775)
- Marcin Krasicki (od 1778)
- Karol Krasicki (od 1779)
- Joachim Kalnassy (od 1792)
- Jan Nepomuk Cichowski (od 1802)
- Józef Thiel (od 1818)
- Franciszek Hasselberg (1834)
- Andrzej Herholz (od 1834)
- Witalis Steffen (od 1851)
- Dominik Wobb (od 1862)
- Antoni Pohlmann (od 1869)
- August Tiedmann (od 1888)
- Ferdynand Schroeter (od 1891)
- August Fuhg (od 1892)
- Andrzej Boenigk (1896)
- August Spannenkrebs (od 1896)
- Alfons Buchholz (od 1920)
- Wilhelm Thater (od 1937)
- Paweł Dudecki (1945–1946)
- Rafał Godziński (1946)
- Franciszek Syrewicz (1946–1947)
- Józef Czajka (1947–1948)
- Jan Kozakiewicz (1948–1961)
- Stanisław Bogucki (1961–1981)
- Jan Usiądek (1981–1991)
- Stanisław Kozakiewicz (1991–1999)
- Krzysztof Jabłoński (1999–2004)
- Janusz Wieszczyński (2004–2006)
- Piotr Krzywulski (2006–2007)
- Zdzisław Żywica (2007)
- Roman Chudzik (od 2007)
Filie parafii
- kaplica filialna w Sarnowie
- kaplica filialna w Medynach
- kaplica filialna w Markajmach
Domy zgromadzeń zakonnych na terenie parafii
Zgromadzenie Sióstr św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy
Zgromadzenie Sióstr Misjonarek Apostolstwa Katolickiego
Grupy działające na terenie parafii
- Nadzwyczajni szafarze Komunii świętej
- Biuro Parafialne Radia Maryja
- Bractwo Miłosierdzia Bożego
- Legion Maryi
- Rycerze Jana Pawła II
- Rodzina Matki Pięknej Miłości Zespół
- Wspólnota Odnowy w Duchu Świętym pw. "Trójcy Świętej"
- Wspólnota Najdroższej Krwi Pana Jezusa
- Wspólnota Nocnej Adoracji Serca Jezusa w Rodzinie
- Wspólnota Nowi Ludzie
- Koło Żywego Różańca
- Służba Liturgiczna
- zespół
Zobacz też
Archidiecezja Warmińska
Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim
Herma św. Idy z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim
Kielich z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim
Krzyż relikwiarzowy z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim
Bibliografia
Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999.
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003.
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945–1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006.
Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim, facebook.com [28.10.2014]
