Pióropusznik strusi: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Rezerwaty przyrody" na " ") |
||
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|Pusta linia = <br/> | |Pusta linia = <br/> | ||
|grafika = Matteuccia struthiopteris Oulu, Finland 31.05.2013.jpg | |grafika = Matteuccia struthiopteris Oulu, Finland 31.05.2013.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Pióropusznik strusi | + | |podpis grafiki = Pióropusznik strusi.<br>Fot. Matti Virtala. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Matteuccia_struthiopteris_Oulu,_Finland_31.05.2013.jpg Commons Wikimedia] [31.05.2013] |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Morfologia == | == Morfologia == | ||
| − | Pióropusznik strusi to roślina wieloletnia z krótkim kłączem (do 20 cm długości), z którego wyrastają lejkowato pojedyncze, podwójnie pierzaste liście płonne (asymilacyjne) o wysokości 30-170 cm i szerokości 35 cm. Są one lancetowate w zarysie | + | Pióropusznik strusi to roślina wieloletnia z krótkim kłączem (do 20 cm długości), z którego wyrastają lejkowato pojedyncze, podwójnie pierzaste liście płonne (asymilacyjne) o wysokości 30-170 cm i szerokości 35 cm. Są one lancetowate w zarysie, mocno zwężają się ku dołowi i mają bardzo krótki ogonek liściowy. W sierpniu lub wrześniu z wnętrza lejka wyrasta krótszy (do 60 cm długości), sztywny, początkowo zielony, później ciemnobrunatny, jednokrotnie pierzasty liść zarodnionośny, podobny do strusiego pióra (skąd pochodzi nazwa paproci). |
| + | |||
| + | Zarodnikowanie przypada na wrzesień–październik. Stosunkowo duże, ciemnobrunatne (czasem również czarne) zarodniki znajdują się w kubkach zarodnikowych leżących na obrzeżach blaszek liściowych, kiełkują po 14–22 dniach. Liście płonne zasychają wcześniej, pozostawiając na zimę tylko brunatne liście zarodnikowe. Paproć ta odznacza się zatem dwupostaciowością liści, tj. trofofil (część liścia zaopatrująca roślinę w substancje odżywcze) i sporofil (część liścia wytwarzająca zarodniki) występują oddzielne. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Rozmieszczenie i ekologia == | == Rozmieszczenie i ekologia == | ||
| − | W Polsce przebiega północna granica zasięgu tego gatunku. Pióropusznik strusi występuje na pogórzu Karpat i Pienin, w Sudetach Zachodnich, Górach Świętokrzyskich i Bieszczadach. Na niżu znany jest z rozproszonych stanowisk, można go spotkać m.in.: w | + | W Polsce przebiega północna granica zasięgu tego gatunku. Pióropusznik strusi występuje na pogórzu Karpat i Pienin, w Sudetach Zachodnich, Górach Świętokrzyskich i Bieszczadach. Na niżu znany jest z rozproszonych stanowisk, można go spotkać m.in.: w północno-wschodniej Polsce, nad Nysą i Bobrem, w Mazowieckim Parku Krajobrazowym. Siedliska pióropusznika to brzegi potoków, wilgotne zbocza, mokre łąki i leśne polany. |
| − | + | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] pióropusznik strusi jest chroniony w kilku rezerwatach przyrody. Jednym z najbardziej znanych jest rezerwat [[Rezerwat Pióropusznikowy Jar|Pióropusznikowy Jar]] położony w gminie [[Młynary (gmina miejsko-wiejska)|Młynary]], na terenie [[Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej|Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej]] oraz rezerwat [[Rezerwat Czarnówko| Czarnówko]]. Na uwagę zasługuje również bogate stanowisko tego gatunku w rezerwacie [[Rezerwat Czerwona Struga|Czerwona Struga]] w [[Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej|Parku Krajobrazowym Puszczy Rominckiej]]. | |
| − | |||
| − | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] pióropusznik strusi jest chroniony w kilku rezerwatach przyrody. Jednym z najbardziej znanych jest rezerwat [[Rezerwat Pióropusznikowy Jar|Pióropusznikowy Jar]] położony w gminie [[Młynary (gmina miejsko-wiejska)|Młynary]], na terenie [[Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej|Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej]] oraz [[Rezerwat Czarnówko| | ||
<br/> | <br/> | ||
== Wartość użytkowa == | == Wartość użytkowa == | ||
| − | W Polsce pióropusznik strusi podlega ścisłej ochronie prawnej. Roślina jest chętnie uprawiana ze względu na jej walory ozdobne, sadzona w parkach, ogrodach i na cmentarzach. Polecana jest do nasadzeń w wilgotnych i cienistych zakątkach. Szybko wypełnia oferowaną jej przestrzeń, nie jest jednak inwazyjna. | + | W Polsce pióropusznik strusi podlega ścisłej ochronie prawnej. Roślina jest chętnie uprawiana ze względu na jej walory ozdobne, bywa sadzona w parkach, ogrodach i na cmentarzach. Polecana jest do nasadzeń w wilgotnych i cienistych zakątkach. Szybko wypełnia oferowaną jej przestrzeń, nie jest jednak inwazyjna. |
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Zobacz też == |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Pi%C3%B3ropusznik_strusi pl.wikipedia.org, Pióropusznik strusi] [25.04.2014] | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Pi%C3%B3ropusznik_strusi pl.wikipedia.org, Pióropusznik strusi] [25.04.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | Wójciak Hanna, ''Porosty, mszaki, paprotniki. Flora Polski'', Warszawa 2003. | ||
| − | [[Kategoria: Przyroda]][[Kategoria:Rośliny]][[Kategoria: | + | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria:Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria: Parki krajobrazowe]] |
Aktualna wersja na dzień 17:26, 21 mar 2015
| Pióropusznik strusi | |
| | |
| Matteuccia struthiopteris | |
| (L.) Todaro | |
![Pióropusznik strusi.Fot. Matti Virtala. Źródło: Commons Wikimedia [31.05.2013]](/index.php/Plik:Matteuccia_struthiopteris_Oulu,_Finland_31.05.2013.jpg) Pióropusznik strusi. Fot. Matti Virtala. Źródło: Commons Wikimedia [31.05.2013] | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | "paprotniki" |
| Klasa | paprocie |
| Rząd | paprotkowce |
| Rodzina | Onocleaceae |
| Rodzaj | pióropusznik |
| Gatunek | pióropusznik strusi |
| Synonimy | |
Pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris (L.) Todaro) – gatunek paproci należący do rodziny Onocleaceae.
Morfologia
Pióropusznik strusi to roślina wieloletnia z krótkim kłączem (do 20 cm długości), z którego wyrastają lejkowato pojedyncze, podwójnie pierzaste liście płonne (asymilacyjne) o wysokości 30-170 cm i szerokości 35 cm. Są one lancetowate w zarysie, mocno zwężają się ku dołowi i mają bardzo krótki ogonek liściowy. W sierpniu lub wrześniu z wnętrza lejka wyrasta krótszy (do 60 cm długości), sztywny, początkowo zielony, później ciemnobrunatny, jednokrotnie pierzasty liść zarodnionośny, podobny do strusiego pióra (skąd pochodzi nazwa paproci).
Zarodnikowanie przypada na wrzesień–październik. Stosunkowo duże, ciemnobrunatne (czasem również czarne) zarodniki znajdują się w kubkach zarodnikowych leżących na obrzeżach blaszek liściowych, kiełkują po 14–22 dniach. Liście płonne zasychają wcześniej, pozostawiając na zimę tylko brunatne liście zarodnikowe. Paproć ta odznacza się zatem dwupostaciowością liści, tj. trofofil (część liścia zaopatrująca roślinę w substancje odżywcze) i sporofil (część liścia wytwarzająca zarodniki) występują oddzielne.
Rozmieszczenie i ekologia
W Polsce przebiega północna granica zasięgu tego gatunku. Pióropusznik strusi występuje na pogórzu Karpat i Pienin, w Sudetach Zachodnich, Górach Świętokrzyskich i Bieszczadach. Na niżu znany jest z rozproszonych stanowisk, można go spotkać m.in.: w północno-wschodniej Polsce, nad Nysą i Bobrem, w Mazowieckim Parku Krajobrazowym. Siedliska pióropusznika to brzegi potoków, wilgotne zbocza, mokre łąki i leśne polany.
Na Warmii i Mazurach pióropusznik strusi jest chroniony w kilku rezerwatach przyrody. Jednym z najbardziej znanych jest rezerwat Pióropusznikowy Jar położony w gminie Młynary, na terenie Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej oraz rezerwat Czarnówko. Na uwagę zasługuje również bogate stanowisko tego gatunku w rezerwacie Czerwona Struga w Parku Krajobrazowym Puszczy Rominckiej.
Wartość użytkowa
W Polsce pióropusznik strusi podlega ścisłej ochronie prawnej. Roślina jest chętnie uprawiana ze względu na jej walory ozdobne, bywa sadzona w parkach, ogrodach i na cmentarzach. Polecana jest do nasadzeń w wilgotnych i cienistych zakątkach. Szybko wypełnia oferowaną jej przestrzeń, nie jest jednak inwazyjna.
Zobacz też
pl.wikipedia.org, Pióropusznik strusi [25.04.2014]
Bibliografia
Wójciak Hanna, Porosty, mszaki, paprotniki. Flora Polski, Warszawa 2003.
