Rezerwat Koniuszanka II: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
|||
| (Nie pokazano 22 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
| nazwa_rezerwatu= Rezerwat przyrody Koniuszanka II | | nazwa_rezerwatu= Rezerwat przyrody Koniuszanka II | ||
| zdjęcie= rezerwat koniuszanka rzeka.jpeg | | zdjęcie= rezerwat koniuszanka rzeka.jpeg | ||
| − | | opis_zdjęcia= Rezerwat Koniuszanka II | + | | opis_zdjęcia= Rezerwat Koniuszanka II – dolina rzeki Koniuszanka. Fot. Dariusz Kubiak. |
| rodzaj_rezerwatu= leśny | | rodzaj_rezerwatu= leśny | ||
|charakter_rezerwatu= | |charakter_rezerwatu= | ||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
| data= 1978 r. | | data= 1978 r. | ||
| kod mapy= PL-WN | | kod mapy= PL-WN | ||
| − | | powierzchnia= 64,55 | + | | powierzchnia= 64,55 |
| stopniN= 53 | | stopniN= 53 | ||
| minutN= 27 | | minutN= 27 | ||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
| sekundE= 17 | | sekundE= 17 | ||
}} | }} | ||
| − | '''Rezerwat przyrody Koniuszanka II''' – rezerwat utworzony na mocy | + | '''Rezerwat przyrody Koniuszanka II''' – rezerwat utworzony w [[Powiat nidzicki|powiecie nidzickim]] na mocy Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dn. 11 października 1978 r. ("Monitor Polski", nr 33, poz. 1260). Jest to rezerwat leśny, utworzony na obszarze 64,55 ha. Celem ochrony jest zachowanie kresowych stanowisk zespołów leśnych oraz przełomowego odcinka rzeki [[Rzeka Koniuszanka|Koniuszanka]]. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | + | ||
| − | |||
| − | |||
== Fizjogeografia terenu i szata roślinna == | == Fizjogeografia terenu i szata roślinna == | ||
Rezerwat obejmuje końcowy (ok. 1,5 km) odcinek doliny rzeki Koniuszanka z przyległą wierzchowiną. Na 1/3 długości ma on charakter przełomu (spadek terenu około 30%), miejscami brzegi rzeki są urwiste. Na pozostałym obszarze rzeka płynie przez tereny płaskie, miejscami silnie zatorfione, otoczone terenami falistymi. Na tym odcinku rzeka silnie meandruje. Różnica wzniesień w rezerwacie przekracza 20 m. | Rezerwat obejmuje końcowy (ok. 1,5 km) odcinek doliny rzeki Koniuszanka z przyległą wierzchowiną. Na 1/3 długości ma on charakter przełomu (spadek terenu około 30%), miejscami brzegi rzeki są urwiste. Na pozostałym obszarze rzeka płynie przez tereny płaskie, miejscami silnie zatorfione, otoczone terenami falistymi. Na tym odcinku rzeka silnie meandruje. Różnica wzniesień w rezerwacie przekracza 20 m. | ||
| − | W rezerwacie wyróżniono trzy główne zbiorowiska leśne: grąd subkontynentalny ''Tilio cordatae-Carpinetum betuli'', łęg jesionowo-olszowy ''Fraxino-Alnetum'' i ols porzeczkowy ''Ribeso nigri-Alnetum''. Głównym zespołem rezerwatu jest grąd subkontynentalny, zróżnicowany na trzy wyodrębniające się topograficznie i florystycznie podzespoły. Najbardziej oddaloną od koryta rzeki wierzchowinę | + | W rezerwacie wyróżniono trzy główne zbiorowiska leśne: grąd subkontynentalny (''Tilio cordatae-Carpinetum betuli''), łęg jesionowo-olszowy (''Fraxino-Alnetum'') i ols porzeczkowy (''Ribeso nigri-Alnetum''). Głównym zespołem rezerwatu jest grąd subkontynentalny, zróżnicowany na trzy wyodrębniające się topograficznie i florystycznie podzespoły. Najbardziej oddaloną od koryta rzeki wierzchowinę wyniesioną ponad poziom wód gruntowych zajmuje grąd trzcinnikowy (''Tilio-Carpinetum calamagrostietosum''). Zbocza doliny, niekiedy o znacznym pochyleniu, zajmuje najbardziej rozpowszechnione w rezerwacie zbiorowisko grądu typowego (''Tilio-Carpinetum typicum'') obejmujące ponad połowę jego powierzchni. Rośnie tu najwięcej starych drzew. Na szczególną uwagę zasługuje duży udział ponad 120-letnich [[grab pospolity|grabów]]. Drzewo to występuje prawie we wszystkich zbiorowiskach rezerwatu, a w pododdziale 209 jest gatunkiem głównym (8,45 ha). |
| − | + | ||
| + | Siedliska położone u podnóży zboczy oraz lokalne zagłębienia terenu w wyżej położonych partiach zajmuje grąd czyśćcowy (''Tilio-Carpinetum stachyetosum sylvaticae''). Zespoły łęgu jesionowo-olszowego oraz olsu porzeczkowego rosną w obniżeniach terenowych wzdłuż rzeki. | ||
== Zwierzęta == | == Zwierzęta == | ||
W rzece Koniuszanka bytują [[bóbr|bobry]]. O ich obecności świadczą tamy, które spiętrzają wody rzeki nawet do 80 cm. W przeszłości gniazdował w rezerwacie [[bocian czarny]]. Spotkać tu można ponadto [[kruk|kruka]], [[orzechówka|orzechówkę]], [[dzięcioł czarny|dzięcioła czarnego]] i [[brodziec samotny|brodźca samotnego]]. | W rzece Koniuszanka bytują [[bóbr|bobry]]. O ich obecności świadczą tamy, które spiętrzają wody rzeki nawet do 80 cm. W przeszłości gniazdował w rezerwacie [[bocian czarny]]. Spotkać tu można ponadto [[kruk|kruka]], [[orzechówka|orzechówkę]], [[dzięcioł czarny|dzięcioła czarnego]] i [[brodziec samotny|brodźca samotnego]]. | ||
| − | + | ||
== Rośliny == | == Rośliny == | ||
Flora rezerwatu jest bardzo bogata, jednak dotychczas nie została w pełni poznana. W rezerwacie zachowały się okazy starych drzew, szczególnie [[dąb szypułkowy|dębów]]. Ich wymiary wynoszą obecnie do 650 cm obwodu. Stan zdrowotny tych drzew jest jednak zły. | Flora rezerwatu jest bardzo bogata, jednak dotychczas nie została w pełni poznana. W rezerwacie zachowały się okazy starych drzew, szczególnie [[dąb szypułkowy|dębów]]. Ich wymiary wynoszą obecnie do 650 cm obwodu. Stan zdrowotny tych drzew jest jednak zły. | ||
| − | |||
== Grzyby == | == Grzyby == | ||
| − | Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań nad grzybami wielkoowocnikowymi rezerwatu Koniuszanka II. Obserwowano jednak owocniki kilku gatunków chronionych. Większość starych dębów jest porażona | + | Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań nad grzybami wielkoowocnikowymi rezerwatu Koniuszanka II. Obserwowano jednak owocniki kilku gatunków chronionych. Większość starych dębów jest porażona [[Ozorek dębowy|ozorkiem dębowym]] (''Fistulina hepatica''). Na korzeniach starych sosen odnotowano owocniki [[siedzuń sosnowy|siedzunia sosnowego]] (''Sparassis crispa''), a pod [[grab pospolity|grabami]] [[żagiew wielogłowa|żagwi wielogłowej]] (''Dendropolyporus umbellatus''). Na terenie rezerwatu stwierdzono ponadto rzadkie i zagrożone w Polsce gatunki – [[Świecznica rozgałęziona|świecznicę rozgałęzioną]] (''Clavicorona pyxidata''), [[czyreń sosnowy|czyrenia sosnowego]] (''Phellinus pini'') i [[kisielica trzonkowa|kisielnicę trzonkową]] (''Exidia truncata''). |
| − | W rezerwacie Koniuszanka II odnotowano dotychczas 85 gatunków porostów, w tym 30 gatunków zagrożonych i 11 objętych ochroną. Do szczególnie interesujących gatunków można zaliczyć: ''Arthonia didyma'', [[pałecznik]] (''Calicium adspersum''), [[pałecznik|''C. viride'' | + | W rezerwacie Koniuszanka II odnotowano dotychczas 85 gatunków porostów, w tym 30 gatunków zagrożonych i 11 objętych ochroną. Do szczególnie interesujących gatunków można zaliczyć: [[plamica dwoista|plamicę dwoistą]] (''Arthonia didyma''), [[pałecznik skupiony| pałecznika skupionego]] (''Calicium adspersum''), [[pałecznik zielony|pałecznika zielonego]] (''C. viride''), [[nibypłucnik|nibypłucnika]] (''Cetrelia olivetorum''), [[złociszek jaskrawy|złociszka jaskrawego]] (''Chrysothrix candelaris''), [[smerka drobna| smerkę drobną]] ''Fellhanera gyrophorica'', [[Żółtlica chropowata|źółtlicę chropawatą]] (''Flavoparmelia caperata''), [[misecznica blada|misecznicę bladą]] (''Lecanora albella''), [[granicznik płucnik|granicznika płucnika]] (''Lobaria pulmonaria''), [[Bielczyk proszkowaty|bielczyka proszkowatego]] (''Loxospora elatina''), [[pismaczek zielony|pismaczka zielonego]] (''Opegrapha viridis''), [[otwornica żóltawa|otwornicę żółtawą]] (''Pertusaria flavida'') i [[otocznica drobna|otocznicę drobną]] (''Pyrenula nitidella''). |
| − | |||
== Ciekawostki == | == Ciekawostki == | ||
| − | Zwiedzanie rezerwatu ułatwia oznaczona ścieżka dydaktyczna. Ma ona charakter zamkniętej pętli o długości około 2,5 km. Wzdłuż trasy umieszczono 12 stanowisk edukacyjnych – każde prezentuje tablica informacyjna. Trasa rozpoczyna się koło zabudowań | + | Zwiedzanie rezerwatu ułatwia oznaczona ścieżka dydaktyczna. Ma ona charakter zamkniętej pętli o długości około 2,5 km. Wzdłuż trasy umieszczono 12 stanowisk edukacyjnych – każde prezentuje tablica informacyjna. Trasa rozpoczyna się koło zabudowań [[leśnictwo Wikno|leśnictwa Wikno]], nad jeziorem [[jezioro Omulew|Omulew]], w bliskiej odległości od Pensjonatu "Gawra". |
| − | Okolice rezerwatu Koniuszanka II stanowią element Olsztyneckiej Linii Obronnej (niem. Hohensteinstellung), systemu 130 schronów bojowych i biernych, strzegących południowych granic byłych [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]]. Dobrze zachowany schron bierny z lat 1938–1939 znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatu. Prowadzi do niego odnoga głównej trasy ścieżki przyrodniczej. | + | Okolice rezerwatu Koniuszanka II stanowią element Olsztyneckiej Linii Obronnej (niem. ''Hohensteinstellung''), systemu 130 schronów bojowych i biernych, strzegących południowych granic byłych [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]]. Dobrze zachowany schron bierny z lat 1938–1939 znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatu. Prowadzi do niego odnoga głównej trasy ścieżki przyrodniczej. |
| − | < | + | |
| + | ==Galeria zdjęć== | ||
| + | <gallery mode=packed widths=300px heights=300px class="left"> | ||
| + | File: koniuszanka_ii_rp_w.png|<center>Rezerwat Koniuszanka II | ||
| + | File: koniuszanka_ii_rp_g.png|<center>Rezerwat Koniuszanka II | ||
| + | Plik:koniuszanka bobry.jpg|<center>Tama na rzece utworzona przez bobry. Fot. Dariusz Kubiak. | ||
| + | Plik:rezerwat koniuszanka dab cesarza.jpg|<center>Martwy pomnikowy dąb w rezerwacie – Dąb Cesarza Wilhelma. Fot. Dariusz Kubiak. | ||
| + | Plik:rezerwat koniuszanka schron.jpg|<center>Schron bierny na skraju rezerwatu. Fot. Dariusz Kubiak. | ||
| + | </gallery> | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Koniuszanka_II pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Koniuszanka II] [22.04.2014] | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Koniuszanka_II pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Koniuszanka II] [22.04.2014] | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, ''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego'', Olsztyn 1999. | Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, ''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego'', Olsztyn 1999. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | Kubiak Dariusz, Zalewska Anna, Fiedorowicz Grzegorz, Porosty i grzyby wielkoowocnikowe na tle zbiorowisk leśnych południowej Warmii i Mazur, [w:] Dziedzictwo przyrodnicze Warmii, Mazur i Powiśla. Przewodnik do warsztatów terenowych 56. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego pt. "Interdyscyplinarne i aplikacyjne znaczenie nauk botanicznych", red. Hanna Ciecierska, Czesław Hołdyński, Olsztyn | + | Kubiak Dariusz, Zalewska Anna, Fiedorowicz Grzegorz, ''Porosty i grzyby wielkoowocnikowe na tle zbiorowisk leśnych południowej Warmii i Mazur'', [w:] ''Dziedzictwo przyrodnicze Warmii, Mazur i Powiśla. Przewodnik do warsztatów terenowych 56. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego pt. "Interdyscyplinarne i aplikacyjne znaczenie nauk botanicznych"'', red. Hanna Ciecierska, Czesław Hołdyński, Olsztyn 24–30 czerwca 2013 r., s.181-191. <br/> |
| − | + | Plan Ochrony Rezerwatu Koniuszanka II, [w:] Rozporządzenie Wojewody Warmińsko-Mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody, załącznik nr 13, Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190, poz. 2673. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Przyroda]] | + | [[Kategoria: Przyroda]][[Kategoria: Rezerwaty przyrody]] |
| − | |||
| − | [[Kategoria: Rezerwaty przyrody | ||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria: powiat nidzicki]] [[Kategoria: Nidzica (gmina miejsko-wiejska)]] | [[Kategoria: powiat nidzicki]] [[Kategoria: Nidzica (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
Aktualna wersja na dzień 13:39, 20 mar 2015
| Rezerwat przyrody Koniuszanka II | |
| | |
 Rezerwat Koniuszanka II – dolina rzeki Koniuszanka. Fot. Dariusz Kubiak. | |
| Rodzaj rezerwatu | leśny |
| Państwo |  Polska
|
| Data utworzenia | 1978 r. |
| Powierzchnia | 64,55 ha |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Rezerwat przyrody Koniuszanka II | |
| Położenie na mapie Polski  Rezerwat przyrody Koniuszanka II | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Rezerwat przyrody Koniuszanka II – rezerwat utworzony w powiecie nidzickim na mocy Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dn. 11 października 1978 r. ("Monitor Polski", nr 33, poz. 1260). Jest to rezerwat leśny, utworzony na obszarze 64,55 ha. Celem ochrony jest zachowanie kresowych stanowisk zespołów leśnych oraz przełomowego odcinka rzeki Koniuszanka.
Spis treści
Fizjogeografia terenu i szata roślinna
Rezerwat obejmuje końcowy (ok. 1,5 km) odcinek doliny rzeki Koniuszanka z przyległą wierzchowiną. Na 1/3 długości ma on charakter przełomu (spadek terenu około 30%), miejscami brzegi rzeki są urwiste. Na pozostałym obszarze rzeka płynie przez tereny płaskie, miejscami silnie zatorfione, otoczone terenami falistymi. Na tym odcinku rzeka silnie meandruje. Różnica wzniesień w rezerwacie przekracza 20 m.
W rezerwacie wyróżniono trzy główne zbiorowiska leśne: grąd subkontynentalny (Tilio cordatae-Carpinetum betuli), łęg jesionowo-olszowy (Fraxino-Alnetum) i ols porzeczkowy (Ribeso nigri-Alnetum). Głównym zespołem rezerwatu jest grąd subkontynentalny, zróżnicowany na trzy wyodrębniające się topograficznie i florystycznie podzespoły. Najbardziej oddaloną od koryta rzeki wierzchowinę wyniesioną ponad poziom wód gruntowych zajmuje grąd trzcinnikowy (Tilio-Carpinetum calamagrostietosum). Zbocza doliny, niekiedy o znacznym pochyleniu, zajmuje najbardziej rozpowszechnione w rezerwacie zbiorowisko grądu typowego (Tilio-Carpinetum typicum) obejmujące ponad połowę jego powierzchni. Rośnie tu najwięcej starych drzew. Na szczególną uwagę zasługuje duży udział ponad 120-letnich grabów. Drzewo to występuje prawie we wszystkich zbiorowiskach rezerwatu, a w pododdziale 209 jest gatunkiem głównym (8,45 ha).
Siedliska położone u podnóży zboczy oraz lokalne zagłębienia terenu w wyżej położonych partiach zajmuje grąd czyśćcowy (Tilio-Carpinetum stachyetosum sylvaticae). Zespoły łęgu jesionowo-olszowego oraz olsu porzeczkowego rosną w obniżeniach terenowych wzdłuż rzeki.
Zwierzęta
W rzece Koniuszanka bytują bobry. O ich obecności świadczą tamy, które spiętrzają wody rzeki nawet do 80 cm. W przeszłości gniazdował w rezerwacie bocian czarny. Spotkać tu można ponadto kruka, orzechówkę, dzięcioła czarnego i brodźca samotnego.
Rośliny
Flora rezerwatu jest bardzo bogata, jednak dotychczas nie została w pełni poznana. W rezerwacie zachowały się okazy starych drzew, szczególnie dębów. Ich wymiary wynoszą obecnie do 650 cm obwodu. Stan zdrowotny tych drzew jest jednak zły.
Grzyby
Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań nad grzybami wielkoowocnikowymi rezerwatu Koniuszanka II. Obserwowano jednak owocniki kilku gatunków chronionych. Większość starych dębów jest porażona ozorkiem dębowym (Fistulina hepatica). Na korzeniach starych sosen odnotowano owocniki siedzunia sosnowego (Sparassis crispa), a pod grabami żagwi wielogłowej (Dendropolyporus umbellatus). Na terenie rezerwatu stwierdzono ponadto rzadkie i zagrożone w Polsce gatunki – świecznicę rozgałęzioną (Clavicorona pyxidata), czyrenia sosnowego (Phellinus pini) i kisielnicę trzonkową (Exidia truncata).
W rezerwacie Koniuszanka II odnotowano dotychczas 85 gatunków porostów, w tym 30 gatunków zagrożonych i 11 objętych ochroną. Do szczególnie interesujących gatunków można zaliczyć: plamicę dwoistą (Arthonia didyma), pałecznika skupionego (Calicium adspersum), pałecznika zielonego (C. viride), nibypłucnika (Cetrelia olivetorum), złociszka jaskrawego (Chrysothrix candelaris), smerkę drobną Fellhanera gyrophorica, źółtlicę chropawatą (Flavoparmelia caperata), misecznicę bladą (Lecanora albella), granicznika płucnika (Lobaria pulmonaria), bielczyka proszkowatego (Loxospora elatina), pismaczka zielonego (Opegrapha viridis), otwornicę żółtawą (Pertusaria flavida) i otocznicę drobną (Pyrenula nitidella).
Ciekawostki
Zwiedzanie rezerwatu ułatwia oznaczona ścieżka dydaktyczna. Ma ona charakter zamkniętej pętli o długości około 2,5 km. Wzdłuż trasy umieszczono 12 stanowisk edukacyjnych – każde prezentuje tablica informacyjna. Trasa rozpoczyna się koło zabudowań leśnictwa Wikno, nad jeziorem Omulew, w bliskiej odległości od Pensjonatu "Gawra".
Okolice rezerwatu Koniuszanka II stanowią element Olsztyneckiej Linii Obronnej (niem. Hohensteinstellung), systemu 130 schronów bojowych i biernych, strzegących południowych granic byłych Prus Wschodnich. Dobrze zachowany schron bierny z lat 1938–1939 znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatu. Prowadzi do niego odnoga głównej trasy ścieżki przyrodniczej.
Galeria zdjęć
Rezerwat Koniuszanka II 
Rezerwat Koniuszanka II 
Tama na rzece utworzona przez bobry. Fot. Dariusz Kubiak. 
Martwy pomnikowy dąb w rezerwacie – Dąb Cesarza Wilhelma. Fot. Dariusz Kubiak. 
Schron bierny na skraju rezerwatu. Fot. Dariusz Kubiak.
Zobacz też
pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Koniuszanka II [22.04.2014]
Bibliografia
Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Olsztyn 1999.
Kubiak Dariusz, Zalewska Anna, Fiedorowicz Grzegorz, Porosty i grzyby wielkoowocnikowe na tle zbiorowisk leśnych południowej Warmii i Mazur, [w:] Dziedzictwo przyrodnicze Warmii, Mazur i Powiśla. Przewodnik do warsztatów terenowych 56. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego pt. "Interdyscyplinarne i aplikacyjne znaczenie nauk botanicznych", red. Hanna Ciecierska, Czesław Hołdyński, Olsztyn 24–30 czerwca 2013 r., s.181-191.
Plan Ochrony Rezerwatu Koniuszanka II, [w:] Rozporządzenie Wojewody Warmińsko-Mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody, załącznik nr 13, Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190, poz. 2673.
