Skolity: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Skolit | |dopełniacz wsi = Skolit | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Skolity''' (niem. ''Schlitt'') | + | ''' Skolity''' (niem. ''Schlitt'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński| powiecie olsztyńskim]], w [[Świątki (gmina wiejska)| gminie Świątki]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. |
| − | + | W 2010 roku miejscowość liczyła 308 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krystyna Pasternak]]<ref>http://swiatki.pl/?p=1389</ref>. | |
| − | W 2010 roku miejscowość liczyła mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[ | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Miejscowość położona jest na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]], w odległości 5 km na południowy zachód od [[Świątki|Świątek]]. | Miejscowość położona jest na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]], w odległości 5 km na południowy zachód od [[Świątki|Świątek]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Skolity zostały lokowane przez biskupa [[Herman z Pragi| Hermana z Pragi]] w 1348 roku. Zasadźcą został Prus o imieniu Welun. Miejscowość dotkliwie ucierpiała w czasie [[wojny polsko-krzyżackie| wojen polsko-krzyżackich]]. W grudniu 1557 roku ówczesny biskup warmiński [[lkwim: Stanisław Hozjusz| Stanisław Hozjusz]] wystawił dla wsi nowy akt lokacyjny | + | Skolity zostały lokowane przez biskupa [[Herman z Pragi| Hermana z Pragi]] w 1348 roku. Zasadźcą został [[Prusowie|Prus]] o imieniu Welun. Miejscowość dotkliwie ucierpiała w czasie [[wojny polsko-krzyżackie| wojen polsko-krzyżackich]]. W grudniu 1557 roku ówczesny biskup warmiński [[lkwim: Stanisław Hozjusz| Stanisław Hozjusz]] wystawił dla wsi nowy akt lokacyjny nadający Skolitom 70 łanów i 3 sołtysów. W tym okresie w miejscowości działała już karczma i młyn. W roku 1688 na 70 łanach gospodarzyło 3 sołtysów, 3 rzemieślników, 17 chłopów oraz 15 zagrodników. W 1708 roku w Skolitach wybuchł pożar, który strawił miejscowy kościół i część zabudowań mieszkalnych oraz gospodarczych. W 1783 roku wieś składała się z 52 budynków. W nocy z 4 na 5 lutego 1807 roku w miejscowej plebanii spędził samotnie noc Napoleon Bonaparte. W 1808 roku wieś była zamieszkana przez 260 osób. |
| − | + | Przed wybuchem II wojny światowej Skolity liczyły 529 mieszkańców. Po 1945 roku miejscowość uzyskała statut wsi sołeckiej. W 1998 roku liczyła 301 mieszkańców. | |
| + | Początki miejscowego kościoła sięgają roku 1457, kiedy to wybudowano pierwszą świątynię pw. Najświętszej Marii Panny. W 1684 roku doszło do konsekracji nowej budowli, której dokonał ówczesny biskup warmiński [[Michał Radziejowski| Michał Radziejowski]]. W XVII w. przy kościele działała szkoła oraz szpital. Trzeci kościół wybudowano w 1710 roku. Konsekracji dokonał biskup warmiński [[Andrzej Chryzostom Załuski| Andrzej Chryzostom Załuski]]. Świątynia w późniejszym czasie została rozbudowana. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Turystyka == | == Turystyka == | ||
| − | * | + | *szlak rowerowy o długości 21,4 km – przebieg trasy: [[Różynka]] – Skolity – [[Włodowo]] – [[Kłodzin]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[lkwim:Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Skolitach| | + | *[[lkwim:Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Skolitach|kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny]]; we wnętrzu renesansowy tryptyk (1557) ufundowany przez kanonika warmińskiego [[Jan Hanowa| Jana Hanowa]] |
| − | * | + | *trzy [[Kapliczki w Skolitach|przydrożne kapliczki]] neoklasycystyczne z XIX wieku |
| − | * | + | *neogotycka kapliczka przykościelna z początku XIX stulecia |
| − | * | + | *dwa domy wzniesione w XIX wieku |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
| + | Chłosta Jan, ''Słownik Warmii'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
| + | Chrzanowski Tadeusz, ''Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii'', Olsztyn 1978.<br/> | ||
| + | Rzempołuch Andrzej, ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1992.<br/> | ||
| + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [10.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/gallery,1,5125.html polskaniezwykla.pl] [10.03.2014]<br/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria:Napoleon na Warmii i Mazurach]][[Kategoria: Powiat olsztyński]][[Kategoria: Świątki (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] | |
| − | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olsztyński]][[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 11:06, 12 lip 2016
| Skolity | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Świątki |
| Liczba ludności (2010) | 308 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Skolity | |
| Położenie na mapie Polski  Skolity | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Skolity (niem. Schlitt) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Świątki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
W 2010 roku miejscowość liczyła 308 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krystyna Pasternak[1].
Położenie
Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 5 km na południowy zachód od Świątek.
Dzieje miejscowości
Skolity zostały lokowane przez biskupa Hermana z Pragi w 1348 roku. Zasadźcą został Prus o imieniu Welun. Miejscowość dotkliwie ucierpiała w czasie wojen polsko-krzyżackich. W grudniu 1557 roku ówczesny biskup warmiński Stanisław Hozjusz wystawił dla wsi nowy akt lokacyjny nadający Skolitom 70 łanów i 3 sołtysów. W tym okresie w miejscowości działała już karczma i młyn. W roku 1688 na 70 łanach gospodarzyło 3 sołtysów, 3 rzemieślników, 17 chłopów oraz 15 zagrodników. W 1708 roku w Skolitach wybuchł pożar, który strawił miejscowy kościół i część zabudowań mieszkalnych oraz gospodarczych. W 1783 roku wieś składała się z 52 budynków. W nocy z 4 na 5 lutego 1807 roku w miejscowej plebanii spędził samotnie noc Napoleon Bonaparte. W 1808 roku wieś była zamieszkana przez 260 osób.
Przed wybuchem II wojny światowej Skolity liczyły 529 mieszkańców. Po 1945 roku miejscowość uzyskała statut wsi sołeckiej. W 1998 roku liczyła 301 mieszkańców.
Początki miejscowego kościoła sięgają roku 1457, kiedy to wybudowano pierwszą świątynię pw. Najświętszej Marii Panny. W 1684 roku doszło do konsekracji nowej budowli, której dokonał ówczesny biskup warmiński Michał Radziejowski. W XVII w. przy kościele działała szkoła oraz szpital. Trzeci kościół wybudowano w 1710 roku. Konsekracji dokonał biskup warmiński Andrzej Chryzostom Załuski. Świątynia w późniejszym czasie została rozbudowana.
Turystyka
Zabytki
- kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny; we wnętrzu renesansowy tryptyk (1557) ufundowany przez kanonika warmińskiego Jana Hanowa
- trzy przydrożne kapliczki neoklasycystyczne z XIX wieku
- neogotycka kapliczka przykościelna z początku XIX stulecia
- dwa domy wzniesione w XIX wieku
Przypisy
Bibliografia
Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
Chrzanowski Tadeusz, Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii, Olsztyn 1978.
Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.03.2014]
polskaniezwykla.pl [10.03.2014]
