Szkody: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Turystyka) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Szkody | |nazwa = Szkody | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Szkód |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 314 | + | |liczba ludności = 314 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 87 | |strefa numeracyjna =(+48) 87 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Szkody''' (niem. ''Skodden'', od 1938 r. ''Schoden'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski |powiecie piskim]], w [[Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)|gminie Biała Piska]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 314 mieszkańców<ref>łącznie: Szkody, [[Szkody-Kolonia]], [[Radysy]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Jerzy Filipkowski]]<ref> [http://bialapiska.eu/index.php?option=com_content&task=view&id=18&Itemid=22/ Strona Gminy Biała Piska] [30.08.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | < | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], 4 km na południe od [[Biała Piska|Białej Piskiej]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
W pobliżu wsi znajduje się pagórek, na którym zachowały się ślady wałów i szańców staropruskiego grodu obronnego, który z trzech stron otoczony był podmokłymi łąkami, a z czwartej zamykał ją łańcuch wzniesień. | W pobliżu wsi znajduje się pagórek, na którym zachowały się ślady wałów i szańców staropruskiego grodu obronnego, który z trzech stron otoczony był podmokłymi łąkami, a z czwartej zamykał ją łańcuch wzniesień. | ||
| − | Osada istniała już przed 1471 rokiem, wymieniana była przy okazji przywilejów dla okolicznych wsi. Przywilej otrzymała w 1480 roku na prawie magdeburskim na 38 łanach oraz dodatkowo 2 łany łąk. W 1526 roku jednym z mieszkańców był niejaki Jędrzej Gryczan ze swoimi synami, który otrzymał tu 4 łany i dodatkowo jakieś łąki. Mieszkańcy Szkód w początkach XVI wieku stali się właścicielami innych dóbr w okolicy: Michał ze Szkód zakupił 6 łanów na prawie magdeburskim w [[Bielice|Bielicach]] (na północnym brzegu [[Jezioro Roś| | + | Osada istniała już przed 1471 rokiem, wymieniana była przy okazji przywilejów dla okolicznych wsi. Przywilej otrzymała w 1480 roku na [[Prawo magdeburskie| prawie magdeburskim]] na 38 łanach oraz dodatkowo 2 łany łąk. W 1526 roku jednym z mieszkańców był niejaki Jędrzej Gryczan ze swoimi synami, który otrzymał tu 4 łany i dodatkowo jakieś łąki. Mieszkańcy Szkód w początkach XVI wieku stali się właścicielami innych dóbr w okolicy: Michał ze Szkód zakupił 6 łanów na prawie magdeburskim w [[Bielice|Bielicach]] (na północnym brzegu jeziora [[Jezioro Roś|Roś]]), zaś bracia Jan i Maciej ze Szkód w 1515 roku otrzymali nadanie w [[Falęcin|Falęcinie]] (na wschód od jeziora Roś). W XV i XVI wieku wieś występowała pod nazwami ''Schoden'', ''Scoden'', później utrwaliła się nazwa ''Skodden''. Wieś poważnie ucierpiała podczas epidemii dżumy, która dotarła tu w sierpniu 1710 roku; zmarło wówczas 92 mieszkańców. Szkody należały do [[Parafia ewangelicka w Białej Piskiej|parafii ewangelickiej w Białej Piskiej]]. |
Szkoła powstała w 1820 roku. W 1935 roku jeden nauczyciel uczył w niej 66 dzieci. Biblioteka wiejska powstała w latach 1965-1966. | Szkoła powstała w 1820 roku. W 1935 roku jeden nauczyciel uczył w niej 66 dzieci. Biblioteka wiejska powstała w latach 1965-1966. | ||
| − | Aktualnie wieś jest siedzibą | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. |
| − | + | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: | |
| − | + | *1857 r. – 205 osób | |
| − | + | *1864 r. – 211 osób | |
| − | + | *1867 r. – 221 osób | |
| − | + | *1933 r. – 324 osoby | |
| − | + | *1939 r. – 301 osób | |
| − | * | ||
| − | + | *1988 r. – 302 osoby (łącznie z [[Radysy|Radysami]] i [[Szkody-Kolonia|Szkodami–Kolonią]]) | |
| − | == | + | == Zabytki== |
| − | * | + | *dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku |
| − | + | ==Turystyka== | |
| + | *szlak rowerowy o łącznej długości 22,7 km – przebieg trasy: Biała Piska – [[Bełcząc]] – [[Kowalewo]] – [[Mikuty]] – [[Kumielsk]] – Szkody | ||
| − | + | == Bibliografia== | |
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | #Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | ||
| − | #Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, | + | #Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57. |
| − | #Hippel Rudolf | + | #von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157. |
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | #''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [07.08.2013]. |
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [07.08.2013]. |
| − | # | + | #[http://www.bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc/ Strona Urzędu Gminy Biała Piska] [07.08.2013]. |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 11:12, 13 lis 2014
| Szkody | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Biała Piska |
| Liczba ludności (2010) | 314 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-230 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Szkody | |
| Położenie na mapie Polski  Szkody | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Szkody (niem. Skodden, od 1938 r. Schoden) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 314 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jerzy Filipkowski[2].
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 4 km na południe od Białej Piskiej.
Dzieje miejscowości
W pobliżu wsi znajduje się pagórek, na którym zachowały się ślady wałów i szańców staropruskiego grodu obronnego, który z trzech stron otoczony był podmokłymi łąkami, a z czwartej zamykał ją łańcuch wzniesień.
Osada istniała już przed 1471 rokiem, wymieniana była przy okazji przywilejów dla okolicznych wsi. Przywilej otrzymała w 1480 roku na prawie magdeburskim na 38 łanach oraz dodatkowo 2 łany łąk. W 1526 roku jednym z mieszkańców był niejaki Jędrzej Gryczan ze swoimi synami, który otrzymał tu 4 łany i dodatkowo jakieś łąki. Mieszkańcy Szkód w początkach XVI wieku stali się właścicielami innych dóbr w okolicy: Michał ze Szkód zakupił 6 łanów na prawie magdeburskim w Bielicach (na północnym brzegu jeziora Roś), zaś bracia Jan i Maciej ze Szkód w 1515 roku otrzymali nadanie w Falęcinie (na wschód od jeziora Roś). W XV i XVI wieku wieś występowała pod nazwami Schoden, Scoden, później utrwaliła się nazwa Skodden. Wieś poważnie ucierpiała podczas epidemii dżumy, która dotarła tu w sierpniu 1710 roku; zmarło wówczas 92 mieszkańców. Szkody należały do parafii ewangelickiej w Białej Piskiej.
Szkoła powstała w 1820 roku. W 1935 roku jeden nauczyciel uczył w niej 66 dzieci. Biblioteka wiejska powstała w latach 1965-1966.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 205 osób
- 1864 r. – 211 osób
- 1867 r. – 221 osób
- 1933 r. – 324 osoby
- 1939 r. – 301 osób
- 1988 r. – 302 osoby (łącznie z Radysami i Szkodami–Kolonią)
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
Turystyka
- szlak rowerowy o łącznej długości 22,7 km – przebieg trasy: Biała Piska – Bełcząc – Kowalewo – Mikuty – Kumielsk – Szkody
Bibliografia
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
- von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [07.08.2013].
- Bank Danych Lokalnych GUS [07.08.2013].
- Strona Urzędu Gminy Biała Piska [07.08.2013].
Przypisy
- ↑ łącznie: Szkody, Szkody-Kolonia, Radysy
- ↑ Strona Gminy Biała Piska [30.08.2013]
