Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego Oddział Wojewódzki w Olsztynie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zobacz też) |
|||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|Rok_zalozenia = 1946 | |Rok_zalozenia = 1946 | ||
}} | }} | ||
| + | ''' Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego Oddział Wojewódzki w Olsztynie [OW TUR]''' - regionalne ogniwo stowarzyszenia powołanego pod patronatem Polskiej Partii Socjalitycznej w celu szerzenia oświaty pośród pracujących. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| + | == Historia == | ||
| + | Powołanie OW TUR było inicjatywą centralnych władz PPS. Wysłannik Zarządu Głównego TUR Józef Kretkowski doprowadził do spotkania w dniu 26 sierpnia 1946 r. w siedzibie Wojewódzkiego Komitetu PPS w Olsztynie, na którym powołano tymczasowy Zarząd Wojewódzki TUR w Olsztynie w składzie: [[Henryk Cywiński]] (przewodniczący), Józef Kretkowski (wiceprzewodniczący), Laura Hess (II wiceprzewodniczący), W. Siwińska (sekretarz), A. Hermankowicz (skarbnik), J. Dworak (członek). | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Wszyscy członkowie tymczasowego ZW byli politykami PPS. W późniejszym okresie, po podpisaniu kolejnych porozumień o współpracy pomiędzy PPR i PPS, obsada stanowisk w Oddziale Wojewódzkim, a także w oddziałach powiatowych, realizowana była z zachowaniem parytetu partyjnego i to pomimo statutu zapewniającego wybór władz w drodze demokratycznych głosowań. | Wszyscy członkowie tymczasowego ZW byli politykami PPS. W późniejszym okresie, po podpisaniu kolejnych porozumień o współpracy pomiędzy PPR i PPS, obsada stanowisk w Oddziale Wojewódzkim, a także w oddziałach powiatowych, realizowana była z zachowaniem parytetu partyjnego i to pomimo statutu zapewniającego wybór władz w drodze demokratycznych głosowań. | ||
| − | + | ||
'''Struktura i organizacja''' | '''Struktura i organizacja''' | ||
| − | + | ||
W ramach Zarządu Wojewódzkiego utworzono sekcje: finansowo-gospodarczą, świetlicowo-artystyczną, oświatową. | W ramach Zarządu Wojewódzkiego utworzono sekcje: finansowo-gospodarczą, świetlicowo-artystyczną, oświatową. | ||
| − | + | ||
| − | Struktura terenowa TUR w | + | Struktura terenowa TUR w woj. olsztyńskim obejmowała oddziały w: [[Bisztynek|Bisztynku]], [[Iława|Iławie]], [[Jeziorany|Jezioranach]], [[Kętrzyn|Kętrzynie]], [[Mrągowo|Mrągowie]], [[Ostróda|Ostródzie]], [[Reszel|Reszlu]] i [[Pisz|Piszu]]. Oddziałami powiatowymi kierowały kilkuosobowe zarządy, w których skład wchodzili: przewodniczący, zastępcy przewodniczącego, sekretarz, skarbnik oraz minimum jeden członek zwykły. |
| − | + | ||
Przy każdym oddziale funkcjonowała komisja rewizyjna i sąd koleżeński. | Przy każdym oddziale funkcjonowała komisja rewizyjna i sąd koleżeński. | ||
| − | + | ||
| − | '''Likwidacja TUR | + | '''Likwidacja TUR''' |
| − | + | ||
| − | 10 grudnia 1948 r. Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego połączone zostało z Towarzystwem Uniwersytetów Ludowych tworząc Towarzystwo Uniwersytetów Robotniczych i Ludowych. TURiL rozwiązano w 1950 r. tworząc w jego miejsce Towarzystwo Wiedzy Powszechnej. | + | 10 grudnia 1948 r. Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego połączone zostało z Towarzystwem Uniwersytetów Ludowych, tworząc Towarzystwo Uniwersytetów Robotniczych i Ludowych. TURiL rozwiązano w 1950 r., tworząc w jego miejsce Towarzystwo Wiedzy Powszechnej. |
| − | + | ||
| − | Postępowanie likwidacyjne wobec wojewódzkich struktur TUR prowadził delegat Zarządu Głównego TUR. Oddziały powiatowe likwidowali pełnomocnicy ZW TUR. Przedłużające się procedury związane z zamykaniem ksiąg rachunkowych, przeprowadzaniem inwentaryzacji majątku | + | Postępowanie likwidacyjne wobec wojewódzkich struktur TUR prowadził delegat Zarządu Głównego TUR. Oddziały powiatowe likwidowali pełnomocnicy ZW TUR. Przedłużające się procedury związane z zamykaniem ksiąg rachunkowych, przeprowadzaniem inwentaryzacji majątku itp., sprawiły, że oddziały powiatowe funkcjonowały do końca lutego 1949 r., a Zarząd Wojewódzki do 31 maja 1949 r. |
== Cele i zadania organizacji == | == Cele i zadania organizacji == | ||
| − | OW TUR definiował cele własne jako prowadzenie bezpośredniej pracy oświatowej, działalność repolonizacyjna pośród autochtonów [[Warmii i Mazur]], organizacja zespołów teatralnych, chórów, świetlic, komasacja bibliotek istniejących i tworzenie bibliotek ruchomych, organizacja odczytów i akademii okolicznościowych. | + | OW TUR definiował cele własne jako prowadzenie bezpośredniej pracy oświatowej, działalność repolonizacyjna pośród autochtonów [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazur]], organizacja zespołów teatralnych, chórów, świetlic, komasacja bibliotek istniejących i tworzenie bibliotek ruchomych, organizacja odczytów i akademii okolicznościowych. |
| − | + | ||
== Działalność, członkowie == | == Działalność, członkowie == | ||
Oddziały TUR prowadziły tzw. uniwersytety powszechne, kursy dla analfabetów, kursy repolonizacyjne, świetlice, akcje odczytowe i propagandowe, biblioteki. | Oddziały TUR prowadziły tzw. uniwersytety powszechne, kursy dla analfabetów, kursy repolonizacyjne, świetlice, akcje odczytowe i propagandowe, biblioteki. | ||
| − | + | ||
W lutym 1948 r. w woj. olsztyńskim zarejestrowanych było 475 członków TUR. | W lutym 1948 r. w woj. olsztyńskim zarejestrowanych było 475 członków TUR. | ||
| + | |||
== Osoby związane z organizacją == | == Osoby związane z organizacją == | ||
Przewodniczącym OW TUR Olsztyn byli kolejno: | Przewodniczącym OW TUR Olsztyn byli kolejno: | ||
| − | *Henryk Cywiński (sierpień 1946 r. - styczeń 1947 r.) | + | *[[Henryk Cywiński]] (sierpień 1946 r. - styczeń 1947 r.) |
*J. Żugaj (styczeń 1947 r. - luty 1948 r.) | *J. Żugaj (styczeń 1947 r. - luty 1948 r.) | ||
| − | *Jerzy Smoleński (luty - grudzień 1948 r.) | + | *[[Jerzy Smoleński]] (luty - grudzień 1948 r.) |
| + | == Zobacz też == | ||
| + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Towarzystwo_Uniwersytetu_Robotniczego pl.wikipedia.org, TUR] [03.03.2015]<br/> | ||
<br/> | <br/> | ||
== Źródła archiwalne == | == Źródła archiwalne == | ||
| Linia 46: | Linia 48: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | M. Korejwo, nota do inwentarza zespołu Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego Oddział Wojewódzki w Olsztynie nr 42/484 | + | M. Korejwo, nota do inwentarza zespołu Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego Oddział Wojewódzki w Olsztynie nr 42/484.<br/> |
| − | <br/> | + | R. Syrwid, ''Od partnerstwa do wymuszonej "jedności". Olsztyńska organizacja Polskiej Partii Socjalistycznej w latach 1945-1948'', Łódź 2004<br/> |
| − | R. Syrwid, ''Od partnerstwa do wymuszonej "jedności". Olsztyńska organizacja Polskiej Partii Socjalistycznej w latach 1945-1948'', Łódź 2004 | + | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria:Dzieje]] [[Kategoria: Organizacje polskie po 1945]] [[Kategoria: 1945-1989]]<br /> | [[Kategoria:Dzieje]] [[Kategoria: Organizacje polskie po 1945]] [[Kategoria: 1945-1989]]<br /> | ||
Wersja z 13:22, 4 mar 2015
| Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego Oddział Wojewódzki w Olsztynie | |
| | |
| Rodzaj organizacji | stowarzyszenie |
| Profil działalności | edukacja, oświata |
| Rok założenia | 1946 |
Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego Oddział Wojewódzki w Olsztynie [OW TUR] - regionalne ogniwo stowarzyszenia powołanego pod patronatem Polskiej Partii Socjalitycznej w celu szerzenia oświaty pośród pracujących.
Spis treści
Historia
Powołanie OW TUR było inicjatywą centralnych władz PPS. Wysłannik Zarządu Głównego TUR Józef Kretkowski doprowadził do spotkania w dniu 26 sierpnia 1946 r. w siedzibie Wojewódzkiego Komitetu PPS w Olsztynie, na którym powołano tymczasowy Zarząd Wojewódzki TUR w Olsztynie w składzie: Henryk Cywiński (przewodniczący), Józef Kretkowski (wiceprzewodniczący), Laura Hess (II wiceprzewodniczący), W. Siwińska (sekretarz), A. Hermankowicz (skarbnik), J. Dworak (członek).
Wszyscy członkowie tymczasowego ZW byli politykami PPS. W późniejszym okresie, po podpisaniu kolejnych porozumień o współpracy pomiędzy PPR i PPS, obsada stanowisk w Oddziale Wojewódzkim, a także w oddziałach powiatowych, realizowana była z zachowaniem parytetu partyjnego i to pomimo statutu zapewniającego wybór władz w drodze demokratycznych głosowań.
Struktura i organizacja
W ramach Zarządu Wojewódzkiego utworzono sekcje: finansowo-gospodarczą, świetlicowo-artystyczną, oświatową.
Struktura terenowa TUR w woj. olsztyńskim obejmowała oddziały w: Bisztynku, Iławie, Jezioranach, Kętrzynie, Mrągowie, Ostródzie, Reszlu i Piszu. Oddziałami powiatowymi kierowały kilkuosobowe zarządy, w których skład wchodzili: przewodniczący, zastępcy przewodniczącego, sekretarz, skarbnik oraz minimum jeden członek zwykły.
Przy każdym oddziale funkcjonowała komisja rewizyjna i sąd koleżeński.
Likwidacja TUR
10 grudnia 1948 r. Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego połączone zostało z Towarzystwem Uniwersytetów Ludowych, tworząc Towarzystwo Uniwersytetów Robotniczych i Ludowych. TURiL rozwiązano w 1950 r., tworząc w jego miejsce Towarzystwo Wiedzy Powszechnej.
Postępowanie likwidacyjne wobec wojewódzkich struktur TUR prowadził delegat Zarządu Głównego TUR. Oddziały powiatowe likwidowali pełnomocnicy ZW TUR. Przedłużające się procedury związane z zamykaniem ksiąg rachunkowych, przeprowadzaniem inwentaryzacji majątku itp., sprawiły, że oddziały powiatowe funkcjonowały do końca lutego 1949 r., a Zarząd Wojewódzki do 31 maja 1949 r.
Cele i zadania organizacji
OW TUR definiował cele własne jako prowadzenie bezpośredniej pracy oświatowej, działalność repolonizacyjna pośród autochtonów Warmii i Mazur, organizacja zespołów teatralnych, chórów, świetlic, komasacja bibliotek istniejących i tworzenie bibliotek ruchomych, organizacja odczytów i akademii okolicznościowych.
Działalność, członkowie
Oddziały TUR prowadziły tzw. uniwersytety powszechne, kursy dla analfabetów, kursy repolonizacyjne, świetlice, akcje odczytowe i propagandowe, biblioteki.
W lutym 1948 r. w woj. olsztyńskim zarejestrowanych było 475 członków TUR.
Osoby związane z organizacją
Przewodniczącym OW TUR Olsztyn byli kolejno:
- Henryk Cywiński (sierpień 1946 r. - styczeń 1947 r.)
- J. Żugaj (styczeń 1947 r. - luty 1948 r.)
- Jerzy Smoleński (luty - grudzień 1948 r.)
Zobacz też
pl.wikipedia.org, TUR [03.03.2015]
Źródła archiwalne
Archiwum Państwowe w Olsztynie, zespoły nr 484, 2837, 2838, 2839.
Bibliografia
M. Korejwo, nota do inwentarza zespołu Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego Oddział Wojewódzki w Olsztynie nr 42/484.
R. Syrwid, Od partnerstwa do wymuszonej "jedności". Olsztyńska organizacja Polskiej Partii Socjalistycznej w latach 1945-1948, Łódź 2004
