Uniwersytet Albertyna

Uniwersytet Albertyna
Data założenia:	20 lipca 1544 roku
Poziom szkoły:	Uniwersytet
Adres:

Uniwersytet Albertyna (niem. Albertus-Universität Königsberg) – uniwersytet w Królewcu założony przez pierwszego księcia pruskiego Albrechta Hohnezollerna w 1544 roku. Albertyna była jedynym uniwersytetem działającym na terenie powstałego Księstwa Pruskiego. Albertyna funkcjonowała w latach 1544-1945.

Historia

Początek Uniwersytetu Albertyna datuje się na 1539 rok. Albrecht Hohenzollern, książę pruski, zlecił stanom pruskim utrzymanie szkoły oraz znalezienie odpowiednich funduszy. Początkiem Albertyny była szkoła partykularna założona w Knipawie będącej częścią Królewca. Zadaniem tej placówki było przygotowanie wszystkich uczniów do dalszej edukacji w szkole wyższej.

W związku z powołaniem Uniwersytetu władca Prus wysłał do Korony, królestwa Danii, Szwecji oraz niektórych krajów niemieckich listy zawierające informację powołania w Królewcu Uniwersytetu Albertyna. Akt powstania Uniwersytetu wystawiono na 20 lipca 1544 roku, natomiast uroczyste otwarcie nastąpiło 17 sierpnia 1544 roku. Pierwszym rektorem Uniwersytetu został Georgius Sabinus.

Po otwarciu Uniwersytetu założona w 1539 roku szkoła partykularna, przekształcona w pedagogium, przestała funkcjonować (1617). Zadaniem uczelni poza edukacją studentów było nadawanie tytułów naukowych. Związane z tym było uzyskanie od papieża albo od cesarza niemieckiego odpowiedniego przywileju. Niestety Albrecht nie uzyskał takowego wsparcia. Ostatecznie uzyskał je u polskiego króla, Zygmunta Augusta, który w 1560 roku wydał specjalny dekret zrównujący Uniwersytet Albertyna z Uniwersytetem Krakowskim. Początkowo uczelnia posiadała 4 wydziały: teologii, medycyny, filozofii i prawa, z czasem utworzono jeszcze nauki przyrodnicze.

20 lipca 1944 roku Uniwersytet Albertyna obchodził 400-lecie istnienia. W sierpniu 1944 miasto, a w tym kampus uniwersytecki, zostało zniszczony przez wojska sowieckie. Uniwersytet Albertyna swoją nazwę wziął od pruskiego księcia Albrechta Hohenzollerna.

Cele i zadania

Głównym celem uniwersytetu według jego założyciela było propagowanie czystej ewangelii w państwie Albrechta Hohenzollerna oraz w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Kolejnym celem było kształcenie urzędników państwowych, kadry nauczycielskiej, medyków.

Rektorzy Uniwersytetu Albertyna

• Georgius Sabinus 1544-1547
• Christoph Jonas 1548
  
• Johannes Brettschneider 1549
  
• Georgius Sabinus 1552-1553
  
• Celestyn Myślenta 1628-1652
  
• Simon Dach 1656-1657
  
• Immanuel Kant 1786-1788
  
• Wilhelm Georg Remer 1812
  
• Ferdinand Lindemann 1892-1893
  
• Götz von Selle

Polacy związani z Albertyną

Pierwszymi Polakami, którzy związali się z Albertyną, byli profesor Abraham Kulwieć, który wykładał język grecki i hebrajski, oraz Stanisław Rafajłowicz - teolog.

Wśród znanych studentów Albertyny można wyróżnić: Erazma Glicznera, Marcina Kwiatkowskiego, Jana Kochanowskiego, Piotra Kochanowskiego, Andrzeja Kochanowskiego oraz Stanisława Sarnickiego. Wśród studiujących tu znanych Polaków byli również Bieniasz Budny, Jan i Jakub Niemojewscy i Stanisław Sarnicki. Z Albertyną związani byli także Krzysztof Celestyn Mrongowiusz, Gustaw Gizewiusz, Władysław Semadeni, Jerzy Olech, Marcin Gregor, Herman Pełka, August Grzybowski, Maksymilian Andryson, Arnold Kwietniowski, Stanisław Srokowski, Albert Bartoszewicz, Kazimierz Ławrynowicz.

Bibliografia

J. Serczyk, Albertyna. Uniwersytet w Królewcu (1544-1945), Olsztyn 1994.