Wroniec widlasty: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Rozmieszczenie i ekologia) |
|||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|Pusta linia = <br/> | |Pusta linia = <br/> | ||
|grafika = wroniec.jpg | |grafika = wroniec.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Wroniec widlasty | + | |podpis grafiki = Wroniec widlasty.<br>Fot. Dariusz Kubiak. |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Morfologia == | == Morfologia == | ||
| − | Wroniec widlasty jest rośliną wieloletnią o wysokości 5–15 cm. Łodyga jest wzniesiona, widlasto rozgałęziająca się (rozgałęzienia równej wysokości). Liście równowąskolancetowate, ostro zakończone, całobrzegie lub drobno piłkowane, bez włosków, długości 4–8 mm, ustawione skrętolegle w 8 szeregach na pędach i zwykle odstające od nich. | + | Wroniec widlasty jest rośliną wieloletnią o wysokości 5–15 cm. Łodyga jest wzniesiona, widlasto rozgałęziająca się (rozgałęzienia są równej wysokości). Liście równowąskolancetowate, ostro zakończone, całobrzegie lub drobno piłkowane, bez włosków, długości 4–8 mm, ustawione skrętolegle w 8 szeregach na pędach i zwykle odstające od nich. |
| − | Gatunek ten nie wytwarza kłosa zarodnionośnego. Zarodnie powstają w kątach liści zarodnionośnych, tzw. sporofili. Są one bardzo podobne do liści płonnych. Zarodnie mają nerkowaty kształt i po dojrzeniu pękają od góry, wysypując zarodniki | + | Gatunek ten nie wytwarza kłosa zarodnionośnego. Zarodnie powstają w kątach liści zarodnionośnych, tzw. sporofili. Są one bardzo podobne do liści płonnych. Zarodnie mają nerkowaty kształt i po dojrzeniu pękają od góry, wysypując zarodniki, które dojrzewają od lipca do września. Roślina ta niekiedy rozmnaża się również wegetatywnie za pomocą rozmnóżek. |
<br/> | <br/> | ||
== Rozmieszczenie i ekologia == | == Rozmieszczenie i ekologia == | ||
Występuje na rozległych obszarach Europy, Ameryki Północnej oraz w Japonii. W Polsce spotykany częściej w górach, na niżu jest rzadki. Rośnie wśród skał, na wolnych miejscach wśród kosodrzewiny, na halach, na niżu w cienistych lasach. W Tatrach występuje od regla dolnego aż po najwyższe szczyty, w Sudetach sięga po 1590 m n.p.m. Unika podłoża wapiennego. | Występuje na rozległych obszarach Europy, Ameryki Północnej oraz w Japonii. W Polsce spotykany częściej w górach, na niżu jest rzadki. Rośnie wśród skał, na wolnych miejscach wśród kosodrzewiny, na halach, na niżu w cienistych lasach. W Tatrach występuje od regla dolnego aż po najwyższe szczyty, w Sudetach sięga po 1590 m n.p.m. Unika podłoża wapiennego. | ||
| − | + | ||
| + | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] wroniec widlasty występuje m.in. w [[Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego|Parku Krajobrazowym Pojezierza Iławskiego]], rezerwatach [[Rezerwat Czarnówko| Czarnówko]] i [[Rezerwat Uroczysko Kramnik|Uroczysko Kramnik]] oraz w [[Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej|Parku Krajobrazowym Puszczy Rominckiej]]. | ||
== Wartość użytkowa == | == Wartość użytkowa == | ||
| − | Gatunek objęty jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową i umieszczony na | + | Gatunek objęty jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową i umieszczony na czerwonej liście w grupie gatunków narażonych na wyginięcie na izolowanych stanowiskach, poza głównym obszarem występowania (kategoria zagrożenia V). W górach nie jest zagrożony, większa część jego stanowisk znajduje się w górskich parkach narodowych, jedynie niektóre jego stanowiska na niżu są zagrożone w wyniku eksploatacji lasu. |
| − | Roślina trująca i lecznicza. Zawiera trujące alkaloidy annotynę i likopodynę. | + | Roślina trująca i lecznicza. Zawiera trujące alkaloidy: annotynę i likopodynę. |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Ciekawostki == | == Ciekawostki == | ||
Zarodniki widłaków zawierają łatwopalne olejki eteryczne. | Zarodniki widłaków zawierają łatwopalne olejki eteryczne. | ||
| Linia 39: | Linia 41: | ||
Wyrastające z zarodników widłaków podziemne, bezzieleniowe przedrośla żyją w symbiozie z grzybem mykoryzowym (mykoryza endotroficzna). | Wyrastające z zarodników widłaków podziemne, bezzieleniowe przedrośla żyją w symbiozie z grzybem mykoryzowym (mykoryza endotroficzna). | ||
| − | |||
| − | |||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Wroniec_widlasty pl.wikipedia.org, Wroniec widlasty] [13.05.2014] | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Wroniec_widlasty pl.wikipedia.org, Wroniec widlasty] [13.05.2014]<br/> |
| − | <br/> | ||
[http://parkikrajobrazowewarmiimazur.pl/pojezierzailawskiego/dolne_menu-przyroda-szata_roslinna.html parkikrajobrazowewarmiimazur.pl] [13.05.2014] | [http://parkikrajobrazowewarmiimazur.pl/pojezierzailawskiego/dolne_menu-przyroda-szata_roslinna.html parkikrajobrazowewarmiimazur.pl] [13.05.2014] | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| + | Wójciak Hanna, ''Porosty, mszaki, paprotniki. Flora Polski'', Warszawa 2003.<br/> | ||
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, ''Red list of the vascular plants in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.<br/> | Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, ''Red list of the vascular plants in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.<br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rośliny]] [[Kategoria: Rośliny chronione | + | [[Kategoria: Przyroda]][[Kategoria:Rośliny Warmii i Mazur]][[Kategoria:Rośliny chronione]] |
Aktualna wersja na dzień 13:21, 13 mar 2015
| Wroniec widlasty | |
| | |
| Daphne mezereum | |
| (L.) Bernh. ex Schrank. | |
 Wroniec widlasty. Fot. Dariusz Kubiak. | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | widłaki |
| Klasa | widłaki jednakozarodnikowe |
| Rząd | widłakowce |
| Rodzina | widłakowate |
| Rodzaj | wroniec |
| Gatunek | wroniec widlasty |
| Synonimy | |
| Lycopodium selago L. | |
Wroniec widlasty, widłak wroniec (Huperzia selago (L.) Bernh. ex Schrank.) – gatunek rośliny zaliczany do rodziny widłakowatych (Lycopodiaceae).
Spis treści
Morfologia
Wroniec widlasty jest rośliną wieloletnią o wysokości 5–15 cm. Łodyga jest wzniesiona, widlasto rozgałęziająca się (rozgałęzienia są równej wysokości). Liście równowąskolancetowate, ostro zakończone, całobrzegie lub drobno piłkowane, bez włosków, długości 4–8 mm, ustawione skrętolegle w 8 szeregach na pędach i zwykle odstające od nich.
Gatunek ten nie wytwarza kłosa zarodnionośnego. Zarodnie powstają w kątach liści zarodnionośnych, tzw. sporofili. Są one bardzo podobne do liści płonnych. Zarodnie mają nerkowaty kształt i po dojrzeniu pękają od góry, wysypując zarodniki, które dojrzewają od lipca do września. Roślina ta niekiedy rozmnaża się również wegetatywnie za pomocą rozmnóżek.
Rozmieszczenie i ekologia
Występuje na rozległych obszarach Europy, Ameryki Północnej oraz w Japonii. W Polsce spotykany częściej w górach, na niżu jest rzadki. Rośnie wśród skał, na wolnych miejscach wśród kosodrzewiny, na halach, na niżu w cienistych lasach. W Tatrach występuje od regla dolnego aż po najwyższe szczyty, w Sudetach sięga po 1590 m n.p.m. Unika podłoża wapiennego.
Na Warmii i Mazurach wroniec widlasty występuje m.in. w Parku Krajobrazowym Pojezierza Iławskiego, rezerwatach Czarnówko i Uroczysko Kramnik oraz w Parku Krajobrazowym Puszczy Rominckiej.
Wartość użytkowa
Gatunek objęty jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową i umieszczony na czerwonej liście w grupie gatunków narażonych na wyginięcie na izolowanych stanowiskach, poza głównym obszarem występowania (kategoria zagrożenia V). W górach nie jest zagrożony, większa część jego stanowisk znajduje się w górskich parkach narodowych, jedynie niektóre jego stanowiska na niżu są zagrożone w wyniku eksploatacji lasu.
Roślina trująca i lecznicza. Zawiera trujące alkaloidy: annotynę i likopodynę.
Ciekawostki
Zarodniki widłaków zawierają łatwopalne olejki eteryczne.
Wyrastające z zarodników widłaków podziemne, bezzieleniowe przedrośla żyją w symbiozie z grzybem mykoryzowym (mykoryza endotroficzna).
Zobacz też
pl.wikipedia.org, Wroniec widlasty [13.05.2014]
parkikrajobrazowewarmiimazur.pl [13.05.2014]
Bibliografia
Wójciak Hanna, Porosty, mszaki, paprotniki. Flora Polski, Warszawa 2003.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.
