Drulity

Drulity
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Gmina	Pasłęk
Liczba ludności (2010)	417 (łącznie z Tumpitami)
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Drulity
Położenie na mapie Polski Drulity
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Drulity (niem. Draulitten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 417 mieszkańców (łącznie z Tumpitami). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Katarzyna Wronkowska.

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, na wschód od Kanału Elbląskiego i drogi wojewódzkiej nr 526, 13 km na południe od Pasłęka, w pobliżu granicy z powiatem ostródzkim.

Dzieje miejscowości

Początkowo nazwa wsi pojawiała się w różnych odmianach: Drwythen, Traulitte oraz Draulitten. Przywilej lokacyjny Drulit został wystawiony 23 czerwca 1435 roku przez wielkiego mistrza krzyżackiego Paula von Russdorffa. Odbiorcą przywileju obejmującego 18 łanów był Jakub von Pynnaw. W XVI w. wieś miała stanowić własność księcia Albrechta Hohenzollerna. Pojawia się jednak wzmianka, że w 1531 roku Drulity miały stać się własnością Christoffa von Woygena. Od 1535 roku przez prawie 100 lat Drulity były dobrami lennymi Georga von Schwertwitza i jego dziedziców. Rodzina posiadała również pobliskie Kwitajny i Barzynę. W 1543 roku drulickie dobra obejmowały wsie: Czarna Góra, Rydzówka, Pólko, Dargowo i Talpity. W połowie XVII w. majątek stał się własnością Zygmunta von Wallenrodta. Rodzina zarządzała Drulitami do 1730 roku. W latach 1787-1818 Drulity należały do Georga von Haake, ożenionego z Henriettą von Bodeck. W 1818 roku Haake sprzedał Drulity i Tumpity Adolfowi von Besserowi.

W 1851 roku Drulity i folwark w Tumpitach nabył od Adolfa von Bessera Jürgen Krahmer, kupiec z Hamburga. Po jego śmierci w 1855 roku majątkiem zarządzała wdowa wraz z najstarszym synem Emilem, zmarłym w 1859 roku. Obowiązki Emila przejął jego młodszy brat Gustaw, przebywający do tego czasu w Ameryce Południowej. Kolejny dziedzic z rodu Krahmerów – Robert – zarządzał 449 ha ziemi. W tym czasie w Drulitach prowadzono hodowlę 65 koni rasowych, 118 krów oraz 300 owiec merynosów. W 1939 roku Drulity wraz z Tumpitami były zamieszkane przez 234 osoby. Ostatnim właścicielem drulickiego majątku był dr Hans-Werner Krahmer. Jego matka pochodziła ze znakomitej bankierskiej rodziny żydowskiej Wertheimberów i po dojściu nazistów do władzy uciekła do Paryża, a w czerwcu 1949 roku po zajęciu stolicy Francji przez wojska III Rzeczy popełniła samobójstwo. Jej syn ożenił się z Greczynką Anną Protopapadakis – córką premiera greckiego rządu po I wojnie światowej. Ślub odbył się 27 lutego 1933 roku w Berlinie. Hans-Werner Krahmer przyjaźnił się z lkwim:Marion von Dönhoff, zarządzającą do 1945 roku dobrami Fundacji Dönhoffów dla Biednych w pobliskich Kwitajnach oraz z Martinem von Perbandt ze Śliwicy. W styczniu 1945 roku Hans-Werner Krahmer opuścił Drulity i osiadł w Krottenmühl w Górnej Bawarii.

W pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej miejscowość nosiła nazwę Orliniec. W pałacu miała siedzibę dyrekcja Zespołu Państwowych Nieruchomości Ziemskich (w 1949 r. zmienione na Państwowe Gospodarstwa Rolne). Pod jej zarządem był m.in. majątek w Orlińcu (Drulitach) oraz pobliskim Dargowie i Jodłówce (obecna nazwa Pniewo). Już pod koniec lat czterdziestych gospodarstwa te stały na dobrym poziomie organizacyjnym i technologicznym. Kierownikiem gospodarstwa był wtedy Stanisław Jankowski - znakomity fachowiec, zamiłowany rolnik, absolwent przedwojennej szkoły rolniczej w Wielkopolsce.

W latach sześćdziesiątych w Zespole PGR Drulity prowadzone były przez naukowców z Katedry Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Rolnych SGGW w Warszawie badania nad wypracowaniem modelu zarządzania i kierowania w PGR-ach. Pracami tymi kierował prof. Wiktor Prandota, który następnie w latach 1965-1969 był kierownikiem Katedry Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa WSR w Olsztynie, a potem ekspertem ONZ do spraw rolnictwa.

W miejscowości istnieje parafia pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Drulitach, erygowana w 2003 r. W Drulitach działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej w Drulitach. Funkcjonuje boisko do koszykówki, piłki nożnej, siatkówki oraz plac zabaw dla dzieci. W miejscowości działa centrum szkoleniowo-konferencyjne.

Turystyka

• czarny szlak rowerowy o długości 7,5 km – przebieg trasy: Sambród – Marzewo – Drulity – Pochylnia Buczyniec

Zabytki

• klasycystyczny dwór z połowy XIX w. – obecnie własność prywatna
• zabudowania folwarczne: budynek gospodarczy w parku, rządcówka, budynek gospodarczy przy rządcówce, browar, budynek gospodarczy przy browarze, wieżyczka studni, ogrodzenie od północy
• nowy folwark: obora, chlewnia, stodoła

Bibliografia

1. Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
   
2. Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
   
3. Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
   
4. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
   
5. Bank Danych Lokalnych GUS [05.06.2014]
   
6. Słodownik Lech, Drulity, glospasleka.pl [05.06.2014]
   
7. polskaniezwykla.pl [05.06.2014]
8. Informacje nadesłane przez Apolinarego Zapiska