Wały (gmina Szczytno)
Wały | |
| |
Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | szczycieński |
Gmina | Szczytno |
Liczba ludności (2010) | 235 |
Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
Kod pocztowy | 12-100 |
Tablice rejestracyjne | NSZ |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Wały (niem. Wallen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 235 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Sylwia Majewska[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim na granicy Pojezierza Mrągowskiego i Równiny Mazurskiej. Miejscowość leży w odległości 12 km na południowy wschód od Szczytna.
Dzieje miejscowości
Wieś założona została przed 1782 rokiem – miała wówczas 12 łanów. Lokowana ponownie jako osada szkatułowa w 1788 roku na ponad 42 łanach; pierwszym sołtysem był Andrzej Goleś. W 1858 roku wieś obejmowała 34 łany.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:
- 1782 r. – 12 gospodarstw
- 1818 r. – 241 osób, 42 gospodarstwa
- 1858 r. – 49 gospodarstw
- 1939 r. – 343 osoby
Gospodarka
We wsi znajduje się siedziba leśnictwa należącego do Nadleśnictwa Jedwabno.
Turystyka
- szlak rajdu konnego "Ewita" obejmujący trasę: Sasek Mały – Szymanki – Ciemna Dąbrowa – Piecuchy – Wały – Gawrzyjałki – Wyżegi – Jerominy – Chochół – Świętajno – Marksoby – Orżyny – Jabłonka – Trelkowo – Kobylocha – Piece – Sawica – Witówko – Sasek
Sport
W miejscowości istnieje drużyna piłkarska TIGER Wały, która bierze udział w rozgrywkach ligi sołeckiej.
Zabytki
- kilka przykładów budownictwa drewnianego (m.in. chałupa nr 1), a także murowanego, koniec XIX wieku oraz pierwsza ćwierć XX wieku
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku, czynny, na południowym skraju wsi
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 2, Olsztyn 2011.
Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów miasta i gminy Szczytno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 30–37.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [27.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [27.08.2013]
Przypisy