Wyżegi
Wyżegi | |
| |
Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | szczycieński |
Gmina | Wielbark |
Liczba ludności (2010) | 174 |
Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
Kod pocztowy | 12-160 |
Tablice rejestracyjne | NSZ |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Wyżegi (niem. Wyseggen, od 1938 r. Grünlanden) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Wielbark. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 174 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Teresa Gomułkiewicz[1].
Położenie
Wieś położona jest w południowej części Pojezierza Mazurskiego, na pograniczu kurpiowsko–mazurskim. Miejscowość leży w odległości 10 km na południe od Wielbarka, na zachód od drogi krajowej nr 57, w pobliżu granicy z powiatem przasnyskim w województwie mazowieckim. Blisko wsi znajduje się niewielkie Jezioro Wyżeckie.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona na mokradłach w 1787 roku w ramach osadnictwa szkatułowego; na początku następnego stulecia obejmowała 80 łanów. Po separacji gruntów w 1860 roku powstał około 3 km na północ przysiółek Wyżegi Małe. Z kolei na południe od wsi istniało dawniej osiedle Grzymkowo. Na początku lat 50. XX wieku powstało tu Państwowe Gospodarstwo Rolne.
Wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:
- 1818 r. – 207 osób, 34 gospodarstwa
- 1858 r. – 36 gospodarstw
- 1939 r. – 461 osób
Zabytki
- drewniane chałupa (nr 11 i 14) z końca XIX wieku
- budynek szkoły z 1912–1913 roku
Turystyka
Przez miejscowość przebiega szlak rajdu konnego "Ewita" obejmujący następującą trasę:
Sasek Mały – Szymanki – Ciemna Dąbrowa – Piecuchy – Wały – Gawrzyjałki – Wyżegi – Jerominy – Chochół – Świętajno – Marksoby – Orżyny – Jabłonka – Trelkowo – Kobylocha – Piece – Sawica – Witówko – Sasek
Bibliografia
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów gminy Wielbark, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 44–47.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [20.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [20.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [20.08.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Gminy Wielbark [10.09.2013]