Radomno: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Radomno | |nazwa = Radomno | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Radomna | |dopełniacz wsi = Radomna | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Kościół Radomno_1.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Kościół parafialny pw. Serca Jezusowego Radomnie. Źródło: [http://gminanml.pl/miejscowoci/radomno.html www.gminanml.pl] |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
| − | |województwo = warmińsko - mazurskie | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
|powiat = nowomiejski | |powiat = nowomiejski | ||
|gmina = Nowe Miasto Lubawskie | |gmina = Nowe Miasto Lubawskie | ||
| Linia 17: | Linia 15: | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
|liczba ludności = 590 | |liczba ludności = 590 | ||
| − | |rok = 2012 | + | |rok = 2012 |
|strefa numeracyjna = (+48) 56 | |strefa numeracyjna = (+48) 56 | ||
|kod pocztowy = 13 - 304 | |kod pocztowy = 13 - 304 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Radomno''' (''Radom'', ''Radam'', ''Rademin'', ''Redmin'', niem. ''Gross Radem'' ) – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[Nowe Miasto Lubawskie (gmina wiejska)|gminie Nowe Miasto Lubawskie]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do województwa toruńskiego. W 2012 roku wieś liczyła 590 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Marta Kotewicz]]<ref>[http://gminanml.pl/soectwa/soectwo-radomno.htm/ Strona Gminy Nowe Miasto Lubawskie] [12.09.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | <br/> | ||
| − | == | + | == Położenie == |
| − | Wokół wsi wije się [[Struga Radomno]], mająca swój początek w [[Jezioro Radomno | | + | Wokół wsi wije się [[Struga Radomno]], mająca swój początek w jeziorze [[Jezioro Radomno |Radomno]], a uchodząca do [[Rzeka Drwęca| Drwęcy]]. Miejscowość położona jest w odległości ok. 10 km od [[Nowe Miasto Lubawskie| Nowego Miasta Lubwskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | Pierwsze wzmianki | + | Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1402 r., ale Radomno najprawdopodobniej istniało już wcześniej. Za czasów [[Zakon Krzyżacki| krzyżackich]] Radomno należało do [[Wójtostwo bratiańskie| wójtostwa bratiańskiego]]. Trudno jest nakreślić etymologię nazwy miejscowości. Na początku XV w. wieś posiadała 69 [[Włóka| włók]], 25 domów i kościół. W 1414 r. w wyniku [[Wojny polsko-krzyżackie |wojen polsko–krzyżackich]] poniosła straty wycenione na 1700 grzywien. |
| + | W XVII w. funkcjonowała tutaj szkoła. Na początku XVIII w. powstał nowy kościół, który w XX w. odbudowano w stylu neogotyckim. W 1712 r. przy kościele powstało bractwo św. Józefa, a w 1855 r. bractwo trzeźwości. W XIX w. mieszkańcy trudnili się rolnictwem, hodowlą bydła i koszykarstwem. W 1877 r. istniała trzyklasowa szkoła katolicka z 160 dziećmi i 2 nauczycielami i jednoklasowa szkoła ewangelicka z 90 dziećmi i 1 nauczyciele. Pod koniec XIX w. obszar wsi wynosił 1371 ha: 935 gruntów ornych, 106 łąk, 33 lasu. W 1868 r. było tutaj 171 budynków i 100 domów. W Radomnie mieszkało wówczas 940 osób: 679 katolików i 257 ewangelików. W 1885 r. było 119 domów i 235 [[Dym |dymów]]. W 1885 r. we wsi żyło 1 105 mieszkańców: 759 katolików, 344 ewangelików i 2 Żydów. W okresie międzywojennym Radomno było polska stacja graniczną. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Gospodarka== | |
| − | + | We wsi działa sklep spożywczy oraz firma świadcząca usługi videofilmowania. | |
| − | We wsi działa sklep spożywczy | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Kultura== | |
| − | + | W Radomnie mieści się [[Gminna Biblioteka Publiczna w Gwiździnach Filia w Radomnie |filia]] [[lkwim:Gminna Biblioteka Publiczna w Gwiździnach |Gminnej Biblioteki Publicznej w Gwiździnach]]. | |
| − | W Radomnie mieści się [[ | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | ==Szkolnictwo== |
| − | + | Jest tutaj [[Szkoła Podstawowa w Radomnie |szkoła podstawowa]]. | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Religia== | |
| − | + | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Radomnie |parafii rzymskokatolickiej]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | ==Bezpieczeństwo== |
| − | + | Działa także jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna|Ochotniczej Straży Pożarnej]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Ludzie związani z miejscowością == |
| + | *[[lkwim:Edmund Kajetanek |Edmund Kajetanek]] (ur. 1930) – urodzony w Radomnie działacz kulturalny i oświatowy, pedagog, rzeźbiarz amator | ||
| + | == Zabytki == | ||
| + | *[[Zespół dworski w Radomnie|zespół dworski]] wraz z zabudowaniami gospodarczymi z XIX w. | ||
| + | *[[Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Radomnie |kościół parafialny]] z początku XX w. | ||
| + | *XIX-wieczny cmentarz | ||
| + | *dworzec kolejowy z początku XX w. | ||
| + | *budynek szkoły z początku XX w. | ||
| + | *plebania z początku XX w. | ||
| + | *chałupa murowana z czerwonej cegły, kryta strzechą | ||
| + | *most drewniany | ||
| − | + | == Turystyka == | |
| + | *[[Szlak pieszy Samborowo - Łąkorek |szlak pieszy Samborowo – Łąkorek]] – przebieg trasy: [[Samborowo]] –[[Makowo]] –[[Iława]] – Radomno – [[Łąkorek]] | ||
| + | *[[Szlak św. Jakuba: Olsztyn – Lipowiec]] - przebieg trasy: [[Olsztyn]] – [[Łupstych]] – [[Gietrzwałd]] – [[Tomaryny]] – [[Guzowy Piec]] – [[Parwółki]] – [[Stare Jabłonki]] – [[Ostróda]] – Samborowo – [[Frednowy]] – [[Tynwałd]] – [[Szałkowo]] – Iława – Radomno – Nowe Miasto Lubawskie – [[Lipowiec]] – dalej do Torunia | ||
| + | *[[Czerwony szlak pieszy Nowe Miasto Lubawskie – Radomno |czerwony szlak pieszy Nowe Miasto Lubawskie – Radomno]] – przebieg trasy: Nowe Miasto Lubawskie – [[Nawra]] – [[Chrośle]] – Radomno (PKS) | ||
| + | ==Przyroda== | ||
| + | W pobliżu miejscowości znajduje się specjalny obszar ochrony siedlisk [[Natura 2000 Ostoja Radomno |"Ostoja Radomno"]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[ | + | == Bibliografia == |
| − | [[ | + | ''Gmina Nowe Miasto Lubawskie. Przewodnik krajoznawczy'', Toruń 1997. <br/> |
| + | ''Nowe Miasto. Z dziejów miasta i powiatu'', pod red. Zbigniewa Witkowskiego, Olsztyn 1953.<br/> | ||
| + | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IX, Warszawa 1888. <br/> | ||
| + | [http://gminanml.pl/soectwa/soectwo-radomno.html/ Strona Gminy Nowe Miasto Lubawskie] [12.09.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.schulzbratian.republika.pl,/ Republika pl] [12.09.2013] | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
| + | [[Kategoria: Powiat nowomiejski]] | ||
| + | [[Kategoria: Nowe Miasto Lubawskie (gmina wiejska)]] | ||
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1401-1500]] | ||
Aktualna wersja na dzień 11:45, 26 lut 2015
| Radomno | |
| | |
 Kościół parafialny pw. Serca Jezusowego Radomnie. Źródło: www.gminanml.pl
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Nowe Miasto Lubawskie |
| Sołectwo | Radomno |
| Liczba ludności (2012) | 590 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Kod pocztowy | 13 - 304 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Radomno | |
| Położenie na mapie Polski  Radomno | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Radomno (Radom, Radam, Rademin, Redmin, niem. Gross Radem ) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Nowe Miasto Lubawskie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2012 roku wieś liczyła 590 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Marta Kotewicz[1].
Spis treści
Położenie
Wokół wsi wije się Struga Radomno, mająca swój początek w jeziorze Radomno, a uchodząca do Drwęcy. Miejscowość położona jest w odległości ok. 10 km od Nowego Miasta Lubwskiego.
Dzieje miejscowości
Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1402 r., ale Radomno najprawdopodobniej istniało już wcześniej. Za czasów krzyżackich Radomno należało do wójtostwa bratiańskiego. Trudno jest nakreślić etymologię nazwy miejscowości. Na początku XV w. wieś posiadała 69 włók, 25 domów i kościół. W 1414 r. w wyniku wojen polsko–krzyżackich poniosła straty wycenione na 1700 grzywien.
W XVII w. funkcjonowała tutaj szkoła. Na początku XVIII w. powstał nowy kościół, który w XX w. odbudowano w stylu neogotyckim. W 1712 r. przy kościele powstało bractwo św. Józefa, a w 1855 r. bractwo trzeźwości. W XIX w. mieszkańcy trudnili się rolnictwem, hodowlą bydła i koszykarstwem. W 1877 r. istniała trzyklasowa szkoła katolicka z 160 dziećmi i 2 nauczycielami i jednoklasowa szkoła ewangelicka z 90 dziećmi i 1 nauczyciele. Pod koniec XIX w. obszar wsi wynosił 1371 ha: 935 gruntów ornych, 106 łąk, 33 lasu. W 1868 r. było tutaj 171 budynków i 100 domów. W Radomnie mieszkało wówczas 940 osób: 679 katolików i 257 ewangelików. W 1885 r. było 119 domów i 235 dymów. W 1885 r. we wsi żyło 1 105 mieszkańców: 759 katolików, 344 ewangelików i 2 Żydów. W okresie międzywojennym Radomno było polska stacja graniczną. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej.
Gospodarka
We wsi działa sklep spożywczy oraz firma świadcząca usługi videofilmowania.
Kultura
W Radomnie mieści się filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Gwiździnach.
Szkolnictwo
Jest tutaj szkoła podstawowa.
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.
Bezpieczeństwo
Działa także jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.
Ludzie związani z miejscowością
- Edmund Kajetanek (ur. 1930) – urodzony w Radomnie działacz kulturalny i oświatowy, pedagog, rzeźbiarz amator
Zabytki
- zespół dworski wraz z zabudowaniami gospodarczymi z XIX w.
- kościół parafialny z początku XX w.
- XIX-wieczny cmentarz
- dworzec kolejowy z początku XX w.
- budynek szkoły z początku XX w.
- plebania z początku XX w.
- chałupa murowana z czerwonej cegły, kryta strzechą
- most drewniany
Turystyka
- szlak pieszy Samborowo – Łąkorek – przebieg trasy: Samborowo –Makowo –Iława – Radomno – Łąkorek
- Szlak św. Jakuba: Olsztyn – Lipowiec - przebieg trasy: Olsztyn – Łupstych – Gietrzwałd – Tomaryny – Guzowy Piec – Parwółki – Stare Jabłonki – Ostróda – Samborowo – Frednowy – Tynwałd – Szałkowo – Iława – Radomno – Nowe Miasto Lubawskie – Lipowiec – dalej do Torunia
- czerwony szlak pieszy Nowe Miasto Lubawskie – Radomno – przebieg trasy: Nowe Miasto Lubawskie – Nawra – Chrośle – Radomno (PKS)
Przyroda
W pobliżu miejscowości znajduje się specjalny obszar ochrony siedlisk "Ostoja Radomno".
Bibliografia
Gmina Nowe Miasto Lubawskie. Przewodnik krajoznawczy, Toruń 1997.
Nowe Miasto. Z dziejów miasta i powiatu, pod red. Zbigniewa Witkowskiego, Olsztyn 1953.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IX, Warszawa 1888.
Strona Gminy Nowe Miasto Lubawskie [12.09.2013]
Republika pl [12.09.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Nowe Miasto Lubawskie [12.09.2013]
