Radomno

Radomno
Kościół parafialny pw. Serca Jezusowego Radomnie. Źródło: www.gminanml.pl
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Nowe Miasto Lubawskie
Sołectwo	Radomno
Liczba ludności (2012)	590
Strefa numeracyjna	(+48) 56
Kod pocztowy	13 - 304
Tablice rejestracyjne	NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Radomno
Położenie na mapie Polski Radomno
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Radomno (Radom, Radam, Rademin, Redmin, niem. Gross Radem ) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Nowe Miasto Lubawskie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2012 roku wieś liczyła 590 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Marta Kotewicz.

Położenie

Wokół wsi wije się Struga Radomno, mająca swój początek w jeziorze Radomno, a uchodząca do Drwęcy. Miejscowość położona jest w odległości ok. 10 km od Nowego Miasta Lubwskiego.

Dzieje miejscowości

Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1402 r., ale Radomno najprawdopodobniej istniało już wcześniej. Za czasów krzyżackich Radomno należało do wójtostwa bratiańskiego. Trudno jest nakreślić etymologię nazwy miejscowości. Na początku XV w. wieś posiadała 69 włók, 25 domów i kościół. W 1414 r. w wyniku wojen polsko–krzyżackich poniosła straty wycenione na 1700 grzywien.

W XVII w. funkcjonowała tutaj szkoła. Na początku XVIII w. powstał nowy kościół, który w XX w. odbudowano w stylu neogotyckim. W 1712 r. przy kościele powstało bractwo św. Józefa, a w 1855 r. bractwo trzeźwości. W XIX w. mieszkańcy trudnili się rolnictwem, hodowlą bydła i koszykarstwem. W 1877 r. istniała trzyklasowa szkoła katolicka z 160 dziećmi i 2 nauczycielami i jednoklasowa szkoła ewangelicka z 90 dziećmi i 1 nauczyciele. Pod koniec XIX w. obszar wsi wynosił 1371 ha: 935 gruntów ornych, 106 łąk, 33 lasu. W 1868 r. było tutaj 171 budynków i 100 domów. W Radomnie mieszkało wówczas 940 osób: 679 katolików i 257 ewangelików. W 1885 r. było 119 domów i 235 dymów. W 1885 r. we wsi żyło 1 105 mieszkańców: 759 katolików, 344 ewangelików i 2 Żydów. W okresie międzywojennym Radomno było polska stacja graniczną. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej.

Gospodarka

We wsi działa sklep spożywczy oraz firma świadcząca usługi videofilmowania.

Kultura

W Radomnie mieści się filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Gwiździnach.

Szkolnictwo

Jest tutaj szkoła podstawowa.

Religia

We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.

Bezpieczeństwo

Działa także jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Ludzie związani z miejscowością

• Edmund Kajetanek (ur. 1930) – urodzony w Radomnie działacz kulturalny i oświatowy, pedagog, rzeźbiarz amator

Zabytki

• zespół dworski wraz z zabudowaniami gospodarczymi z XIX w.
• kościół parafialny z początku XX w.
• XIX-wieczny cmentarz
• dworzec kolejowy z początku XX w.
• budynek szkoły z początku XX w.
• plebania z początku XX w.
• chałupa murowana z czerwonej cegły, kryta strzechą
• most drewniany

Turystyka

• szlak pieszy Samborowo – Łąkorek – przebieg trasy: Samborowo –Makowo –Iława – Radomno – Łąkorek
• Szlak św. Jakuba: Olsztyn – Lipowiec - przebieg trasy: Olsztyn – Łupstych – Gietrzwałd – Tomaryny – Guzowy Piec – Parwółki – Stare Jabłonki – Ostróda – Samborowo – Frednowy – Tynwałd – Szałkowo – Iława – Radomno – Nowe Miasto Lubawskie – Lipowiec – dalej do Torunia
• czerwony szlak pieszy Nowe Miasto Lubawskie – Radomno – przebieg trasy: Nowe Miasto Lubawskie – Nawra – Chrośle – Radomno (PKS)

Przyroda

W pobliżu miejscowości znajduje się specjalny obszar ochrony siedlisk "Ostoja Radomno".

Bibliografia

Gmina Nowe Miasto Lubawskie. Przewodnik krajoznawczy, Toruń 1997.
Nowe Miasto. Z dziejów miasta i powiatu, pod red. Zbigniewa Witkowskiego, Olsztyn 1953.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IX, Warszawa 1888.
Strona Gminy Nowe Miasto Lubawskie [12.09.2013]
Republika pl [12.09.2013]