Henryk III Sorbom: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
Krzysztofk (dyskusja | edycje) |
m (Zastępowanie tekstu - "[[Kategoria: Osoba" na "[[Kategoria:Osoby") |
||
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|pseudonim = | |pseudonim = | ||
|grafika = Sorbom.jpg | |grafika = Sorbom.jpg | ||
| − | |opis grafiki = Henryk III Sorbom | + | |opis grafiki = Henryk III Sorbom<br>Źródło: ''Poczet biskupów warmińskich'', pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss. |
|podpis = | |podpis = | ||
|data urodzenia = ok. 1340 r. | |data urodzenia = ok. 1340 r. | ||
|miejsce urodzenia = Elbląg | |miejsce urodzenia = Elbląg | ||
|imię przy narodzeniu = | |imię przy narodzeniu = | ||
| − | |data śmierci = 12 | + | |data śmierci = 12 stycznia 1401 r. |
|miejsce śmierci = Lidzbark Warmiński | |miejsce śmierci = Lidzbark Warmiński | ||
|przyczyna śmierci = | |przyczyna śmierci = | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Henryk III Sorbom ''' (ur. ok. 1340 r. w [[Elbląg| Elblągu]], zm. 12 | + | ''' Henryk III Sorbom ''' (ur. ok. 1340 r. w [[Elbląg|Elblągu]], zm. 12 stycznia 1401 r. w [[Lidzbark Warmiński|Lidzbarku Warmińskim]]) – [[biskup warmiński]] w latach 1373–1401. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
Henryk w 1365 r. był pisarzem dworskim, a od 1366 r. do 1373 pełnił funkcję sekretarza króla Karola IV Luksemburczyka. Dzięki jego protekcji otrzymał w 1365 r. prowizję na kanonię warmińską. W 1372 r. został proboszczem w Weidenau na Śląsku Austriackim, 26 marca kanonikiem wrocławskim, a 15 kwietnia kanonikiem przy katedrze św. Piotra w Wyszehradzie koło Pragi. Papież Grzegorz XI powołał Henryka III Sorboma na biskupa warmińskiego 5 września 1373 r. | Henryk w 1365 r. był pisarzem dworskim, a od 1366 r. do 1373 pełnił funkcję sekretarza króla Karola IV Luksemburczyka. Dzięki jego protekcji otrzymał w 1365 r. prowizję na kanonię warmińską. W 1372 r. został proboszczem w Weidenau na Śląsku Austriackim, 26 marca kanonikiem wrocławskim, a 15 kwietnia kanonikiem przy katedrze św. Piotra w Wyszehradzie koło Pragi. Papież Grzegorz XI powołał Henryka III Sorboma na biskupa warmińskiego 5 września 1373 r. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | Henryk przejął [[biskupstwo warmińskie]] po [[Jan Stryprock|Janie | + | Henryk przejął [[Archidiecezja warmińska |biskupstwo warmińskie]] po [[Jan Stryprock|Janie Stryprocku]]. Musiał załagodzić konflikt z [[Zakon krzyżacki|Zakonem krzyżackim]]. Ostatecznie udało się to w 1374 r. w [[Elbląg|Elblągu]]. Biskupstwo warmińskie utraciło wówczas wiele kilometrów swojego terytorium. |
<br/> | <br/> | ||
| − | Sorbom popadł w konflikt z mieszkańcami [[Braniewo|Braniewa]]. Wygrał go jednak, gdyż miasto musiało zapłacić na rzecz biskupa grzywnę. W 1349 r. po raz kolejny mieszczanom z | + | Sorbom popadł w konflikt z mieszkańcami [[Braniewo|Braniewa]]. Wygrał go jednak, gdyż miasto musiało zapłacić na rzecz biskupa grzywnę. W 1349 r. po raz kolejny mieszczanom z Braniewa nie spodobała się polityka gospodarcza biskupa, który kazał połączyć stare miasto z nowym miastem. W Braniewie wybuchł bunt, który Henryk stłumił zbrojnie. Ostatecznie uchylił swoją decyzję o połączeniu obu części miasta. |
<br/> | <br/> | ||
Biskup dbał o rozwój nauki i sztuki. Troszczył się także o wykształcenie kapłanów pochodzenia pruskiego. Gościł na swoim dworze wielu znanych uczonych: Mateusza z Krakowa, Mikołaja z Poznania. | Biskup dbał o rozwój nauki i sztuki. Troszczył się także o wykształcenie kapłanów pochodzenia pruskiego. Gościł na swoim dworze wielu znanych uczonych: Mateusza z Krakowa, Mikołaja z Poznania. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | Sorbom dokończył budowę [[lkwim: Zamek w Lidzbarku Warmińskim|zamku lidzbarskiego]], [[lkwim: Bazylika Archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku |katedry fromborskiej]] oraz rozbudował [[lkwim: Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście| zespół kolegiacki w Dobrym Mieście]]. Konsekrował m.in. kościoły w [[lkwim: Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie|Ornecie]] | + | Sorbom dokończył budowę [[lkwim: Zamek w Lidzbarku Warmińskim|zamku lidzbarskiego]], [[lkwim:Zamek w Reszlu|zamku reszelskiego]], [[lkwim: Bazylika Archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku |katedry fromborskiej]] oraz rozbudował [[lkwim: Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście|zespół kolegiacki w Dobrym Mieście]]. Konsekrował m.in. kościoły w [[lkwim: Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie|Ornecie]], [[lkwim: Kościół pw. św. Macieja Apostoła i Najdroższej Krwi Chrystusa w Bisztynku|Bisztynku]], [[lkwim:Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Opinie|Opinie]], [[lkwim:Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Tolkmicku|Tolkmicku]], [[lkwim:Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście|Dobrym Mieście]], [[lkwim:Kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Nowym Kawkowie|Nowym Kawkowie]], [[lkwim:Kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach|Świątkach]]. Ufundował też [[lkwim:Kościół pw. św. Anny i św. Szczepana w Barczewie|kościół pw. św. Anny i św. Szczepana w Barczewie]]. |
<br/> | <br/> | ||
W 1348 r. zatwierdził nowe statuty [[Kapituła warmińska|kapituły warmińskiej]], a w 1395 r. przeprowadził synod diecezjalny. | W 1348 r. zatwierdził nowe statuty [[Kapituła warmińska|kapituły warmińskiej]], a w 1395 r. przeprowadził synod diecezjalny. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
| + | Lokował nowe miejscowości, m.in. [[Barczewko]], [[Biskupiec]], [[Cerkiewnik]], [[Derc]], [[Jesionowo]], [[Stary Dwór]]. Z nadania biskupa pochodzi też [[Nerwik]], [[Pudląg]], [[Stryjewo]] i [[Węgój]]. | ||
| + | |||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
| − | + | *Do naszych czasów zachował się [[lkwim:Kielich biskupa Sorboma z kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Orzechowie|kielich]] biskupa, datowany na 1379 r., pochodzący z [[lkwim:Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Orzechowie|kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Orzechowie]]. | |
| − | + | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | [[Jan Obłąk |Obłąk Jan]], Kopiczko Andrzej,''Historia Diecezji i | + | [[Jan Obłąk |Obłąk Jan]], Kopiczko Andrzej,''Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej'', Olsztyn 2010, 261 ss.<br> |
| − | |||
''Poczet biskupów warmińskich'', pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss. | ''Poczet biskupów warmińskich'', pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | [[Kategoria:Osoby|Sorbom, Henryk III]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Duchowni rzymskokatoliccy|Sorbom, Henryk III]] |
| + | [[Kategoria: Biskupi warmińscy|Sorbom, Henryk III]] | ||
| + | [[Kategoria: Elbląg|Sorbom, Henryk III]] | ||
| + | [[Kategoria: Powiat lidzbarski|Sorbom, Henryk III]] | ||
| + | [[Kategoria: Lidzbark Warmiński|Sorbom, Henryk III]] | ||
| + | [[Kategoria: 1301-1400|Sorbom, Henryk III]] | ||
| + | [[Kategoria: 1401-1500|Sorbom, Henryk III]] | ||
Aktualna wersja na dzień 20:29, 17 mar 2015
| Henryk III Sorbom | |
| | |
 Henryk III Sorbom
Źródło: Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss. | |
| Data i miejsce urodzenia | ok. 1340 r. Elbląg |
| Data i miejsce śmierci | 12 stycznia 1401 r. Lidzbark Warmiński |
| Miejsce spoczynku | Katedra fromborska |
Henryk III Sorbom (ur. ok. 1340 r. w Elblągu, zm. 12 stycznia 1401 r. w Lidzbarku Warmińskim) – biskup warmiński w latach 1373–1401.
Życiorys
Szkoła i wykształcenie
Henryk III Sorbom studiował w Pradze.
Działalność
Henryk w 1365 r. był pisarzem dworskim, a od 1366 r. do 1373 pełnił funkcję sekretarza króla Karola IV Luksemburczyka. Dzięki jego protekcji otrzymał w 1365 r. prowizję na kanonię warmińską. W 1372 r. został proboszczem w Weidenau na Śląsku Austriackim, 26 marca kanonikiem wrocławskim, a 15 kwietnia kanonikiem przy katedrze św. Piotra w Wyszehradzie koło Pragi. Papież Grzegorz XI powołał Henryka III Sorboma na biskupa warmińskiego 5 września 1373 r.
Henryk przejął biskupstwo warmińskie po Janie Stryprocku. Musiał załagodzić konflikt z Zakonem krzyżackim. Ostatecznie udało się to w 1374 r. w Elblągu. Biskupstwo warmińskie utraciło wówczas wiele kilometrów swojego terytorium.
Sorbom popadł w konflikt z mieszkańcami Braniewa. Wygrał go jednak, gdyż miasto musiało zapłacić na rzecz biskupa grzywnę. W 1349 r. po raz kolejny mieszczanom z Braniewa nie spodobała się polityka gospodarcza biskupa, który kazał połączyć stare miasto z nowym miastem. W Braniewie wybuchł bunt, który Henryk stłumił zbrojnie. Ostatecznie uchylił swoją decyzję o połączeniu obu części miasta.
Biskup dbał o rozwój nauki i sztuki. Troszczył się także o wykształcenie kapłanów pochodzenia pruskiego. Gościł na swoim dworze wielu znanych uczonych: Mateusza z Krakowa, Mikołaja z Poznania.
Sorbom dokończył budowę zamku lidzbarskiego, zamku reszelskiego, katedry fromborskiej oraz rozbudował zespół kolegiacki w Dobrym Mieście. Konsekrował m.in. kościoły w Ornecie, Bisztynku, Opinie, Tolkmicku, Dobrym Mieście, Nowym Kawkowie, Świątkach. Ufundował też kościół pw. św. Anny i św. Szczepana w Barczewie.
W 1348 r. zatwierdził nowe statuty kapituły warmińskiej, a w 1395 r. przeprowadził synod diecezjalny.
Lokował nowe miejscowości, m.in. Barczewko, Biskupiec, Cerkiewnik, Derc, Jesionowo, Stary Dwór. Z nadania biskupa pochodzi też Nerwik, Pudląg, Stryjewo i Węgój.
Ciekawostki
- Do naszych czasów zachował się kielich biskupa, datowany na 1379 r., pochodzący z kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Orzechowie.
Bibliografia
Obłąk Jan, Kopiczko Andrzej,Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej, Olsztyn 2010, 261 ss.
Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.
