Marian Gotowiec

Marian Gotowiec
Marian Gotowiec Źródło: archiwum Sejmu [12.08.2014]
Data i miejsce urodzenia	3 września 1913 r., Krusze
Podsekretarz stanu w ministerstwie PGR
Okres urzędowania	1953–1956
Przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie
Okres urzędowania	1960–1972
Poseł na Sejm PRL
Okres sprawowania mandatu	1972–1973 VI kadencja
Rektor WSGW w Cieszynie
Okres urzędowania	1949-1950
Rektor WSR w Olsztynie
Okres urzędowania	1950-1953

Marian Gotowiec pseud. Kruszewski, Oracz, Walenty Rybak (ur. 3 września 1913 r. w Kruszach, zm. 19 października 1973 r. w Warszawie) – podsekretarz stanu w ministerstwie PGR, przewodniczący WRN w Olsztynie, rektor Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie, poseł na Sejm PRL VI kadencji.

Przecięcie wstęgi na nowym basenie. Wstęgę przecinali Marian Gotowiec, przewodniczący prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej oraz Kazimierz Holicz (1967 r.).
Źródło: www.olsztyn.gazeta.pl [12.08.2014]

Sztandar Lidzbarskiej Szkoły Rolniczej im. Mariana Gotowca
Źródło:lidzbarkrolnicza.pl

Życiorys i działalność zawodowa

Ukończył Średnią Szkołę Rolniczą w Sobieszewie. Był absolwentem Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie (1934) i Szkoły Partyjnej przy Komitecie Centralnym PPR.

Po skończeniu studiów w cieszyńskiej szkole w 1934 r. odbył służbę wojskową na Dywizyjnym Kursie Szkoły Podchorążych Rezerwy (79 p.p. w Słoninie i 78 p.p. w Baranowiczach). Od października 1935 r. do kwietnia 1936 r. odbywał praktykę w Okręgowym Towarzystwie Organizacji i Kółek Rolniczych w Tłuszczu jako instruktor Przysposobienia Rolniczego. Współpracował wówczas z wiejskimi organizacjami młodzieżowymi: Centralnym Związkiem Młodzieży Wiejskiej "Siew", Związkiem Młodzieży Wiejskiej "Wici", a także z kołami Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży. Od maja 1936 r. do sierpnia 1939 r. roku pracował na stanowisku kierownika w Okręgowym Towarzystwie Organizacji i Kółek Rolniczych w Przasnyszu.

Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. 8 września został ciężko ranny w trakcie obrony Modlina i przewieziony do Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie. W obawie przed wywiezieniem do Niemiec w październiku uciekł ze szpitala i wkrótce po powrocie do rodzinnego domu nawiązał kontakt ze Związkiem Walki Zbrojnej, gdzie powierzano mu funkcję komendanta rejonu Tłuszcz. Współpracował także z organizacją ruchu oporu "Polska Żyje" a wreszcie od 1941 r., wiążąc się z podziemnym ruchem ludowym, zaczął pełnić funkcję komendanta Batalionów Chłopskich na powiat wołomiński (obwód ten w latach 1943-1944 skupiał ok. 1800 żołnierzy-partyzantów, którzy przeprowadzili 92 akcje bojowe i sabotażowe, inicjowane i kierowane najczęściej przez Mariana Gotowca).Po wkroczeniu w lecie 1944 r. roku Armii Radzieckiej jako partyzant był poszukiwany przez NKWD. W listopadzie 1944 r. zgłosił się do Ludowego Wojska Polskiego. W styczniu 1945 r. brał udział w walce o Warszawę oraz w walkach o Wał Pomorski i Kołobrzeg. Był świadkiem ponownych zaślubin Polski z morzem. Zdemobilizowany w sierpniu 1946 r. w stopniu majora.

W 1946 r. kierował wydziałem oświaty rolniczej w Zarządzie Głównym Związku Samopomocy Chłopskiej, a następnie w Ministerstwie Rolnictwa i Reform Rolnych. W 1949 r. został rektorem Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, a od 1950 r. pierwszym rektorem Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie. To głównie dzięki niemu uczelnia ta została zlokalizowana w Olsztynie. W czasie pełnienia przez niego funkcji rektora zostały otwarte nowe wydziały: Zootechniczny (1950), Rybacki (1951), uruchomiono studia II stopnia (1952) oraz studia zaoczne (1952). W latach późniejszych, gdy kierował olsztyńskim województwem, wspomagał rozwój i rozbudowę uczelni i otwarcie kolejnych wydziałów: Geodezji (1960), Medycyny Weterynaryjnej (1966), Mechanicznego (1966). Dzięki takiemu rozwojowi Wyższa Szkoła Rolnicza mogła zostać przekształcona w 1972 r. w Akademię Rolniczo-Techniczną, która w 1999 r. stała się główną bazą do utworzenia Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

W latach 1953–1957 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Państwowych Gospodarstw Rolnych, zaś w latach 1956-1960 pracował w Centralnym Zarządzie Kółek Rolniczych.

W grudniu 1959 r. został powołany na urząd Przewodniczącego Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (funkcja ta odpowiadała stanowisku wojewody po likwidacji urzędów wojewodów w 1950 r.), zastępując na tym stanowisku Zbigniewa Januszko. Stanowisko to sprawował do 1973 roku. Jego następcą został Sergiusz Rubczewski. W latach 1972–1976 był posłem na Sejm PRL VI kadencji.

W 1946 roku wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej. Pełnił liczne funkcje partyjne i społeczne, m.in. był szefem wojewódzkich struktur Frontu Jedności Narodu, Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, członkiem egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Olsztynie, w latach 1968–1971 zastępcą członka Komitetu Centralnego PZPR, a od 1971 r. członkiem Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR.

Zmarł 19 października 1973 r. w Warszawie, spoczywa na cmentarzu komunalnym w Olsztynie przy ul. Poprzecznej (kwatera 16B, rząd 3, grób 7-8)

Upamiętnienie

Został wpisany do Księgi Honorowej Samorządu Mieszkańców Olsztyna. W 1976 r. jego imię nadano jednej z ulic Olsztyna oraz w 1974 r. auli w gmachu Wydziału Zootechnicznego Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie. Był też patronem Zespołu Szkół Rolniczych w Lidzbarku Warmińskim od 1986 do 2006 r. (ostatni rok istnienia ZSR w Lidzbarku Warmińskim). W 2014 r. z inicjatywy Stowarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w auli tej odsłonięto tablicę Jemu poświęconą.

Szkoła i wykształcenie

• Średnia Szkoła Rolnicza w Sobieszewie
  
• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie (1934)
  
• Szkoła Partyjna przy Komitecie Centralnym PPR
  

Praca po II wojnie światowej

• Zarząd Główny Związku Samopomocy Chłopskiej – inspektor organizacyjny, kierownik Biura Personalnego, sekretarz oddziałowej organizacji PPR (1946–1947)
  
• Ministerstwo Rolnictwa – kierownik, inspektor szkolenia nauczycieli, sekretarz komitetu zakładowego PPR (1947–1948)
  
• Szkoła Partyjna PZPR – członek egzekutywy organizacji szkolnej, lektor KC (1948–1949)
  
• Wyższa Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego – rektor (1949–1950)
  
• Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie – rektor (1950–1953)
  
• Podsekretarz stanu w ministerstwie PGR (1953–1956)
  
• Centralny Zarząd Kółek Rolniczych – członek Prezydium (1957–1959)
  
• przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (1959–1972)

Działalność społeczno-polityczna

• Akademicki Związek Młodzieży Ludowej Wici – Cieszyn (1932–1934)
• Stronnictwo Ludowe, powiat Wołomin (podczas okupacji)
• Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy Wojska Polskiego (1944–1946)
• Polska Partia Robotnicza (1946)
• Komitet Dzielnicowy Warszawa Stare Miasto – PZPR (1948)
• Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
  • członek KW PZPR
  • członek egzekutywy

Odznaczenia i wyróżnienia

• Order V klasy Polonia Restituta (1945)
• Odznaka Grunwaldzka (1945)
• Srebrny Krzyż Zasługi (1945)
• Medal za Warszawę (1946)
• Medal za Odrę, Nysę i Bałtyk (1946)
• Medal Zwycięstwa i Wolności (1946)
• Krzyż Grunwaldzki III klasy (1946)
• Złoty Krzyż Zasługi (1951)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1954)
• Medal Dziesięciolecia Polski Ludowej (1954)
• Odznaka Honorowa NOT (1960)
• Odznaka Honorowa Zasłużonym dla Warmii i Mazur (1960)
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1964)

Bibliografia

1. Olsztyn Uniwersytecki. Nauka, Praktyka, Absolwenci - praca pod red. A Farugi i B. Pilarka Olsztyn 2015, s.551-554;
2. Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego nr 9, Ostrołęka 1995 s.408-410
3. Lidzbarska Szkoła Rolnicza, zarys monografii pod redakcją K. Misiuna i A. Zapiska, Lidzbark Warmiński, 2001. s.112-114
4. pl.wikipedia.org [22.12.2013]
   
5. mazowsze.hist.pl [22.12.2013]
   
6. bazhum.icm.edu.pl [22.12.2013]
   
7. Sejm [22.12.2013]
   
8. bs.sejm.gov.pl,
9. Archiwum Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie
   
10. Informacje nadesłane przez Apolinarego Zapiska