Marian Gotowiec: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 2: Linia 2:
 
  |Imię i nazwisko          =Marian Gotowiec
 
  |Imię i nazwisko          =Marian Gotowiec
 
  |grafika                  = gotowiec2.jpg
 
  |grafika                  = gotowiec2.jpg
  |podpis grafiki            = Marian Gotowiec, źródło: [http://bs.sejm.gov.pl/F/9QN7XY5YI2YBV7KR4CF7BD3NSIN5GK4XYKP4FJHX7BDC5G5A3K-62775?func=find-b&request=gotowiec&find_code=WRD&adjacent=N&x=0&y=0 archiwum Sejmu] [12.08.2014]
+
  |podpis grafiki            = Marian Gotowiec<br>Źródło: [http://bs.sejm.gov.pl/F/9QN7XY5YI2YBV7KR4CF7BD3NSIN5GK4XYKP4FJHX7BDC5G5A3K-62775?func=find-b&request=gotowiec&find_code=WRD&adjacent=N&x=0&y=0 archiwum Sejmu] [12.08.2014]
 
  |Data i miejsce urodzenia  =3 września 1913 r., Krusze
 
  |Data i miejsce urodzenia  =3 września 1913 r., Krusze
  |Stanowisko1              =Minister PGR   
+
  |Stanowisko1              =Podsekretarz stanu w ministerstwie PGR   
  |Okres urzędowania1        =1953–1957
+
  |Okres urzędowania1        =1953–1956
 
  |Przynależność partyjna1  =
 
  |Przynależność partyjna1  =
 
  |Okres sprawowania mandatu1 =
 
  |Okres sprawowania mandatu1 =
 
  |Stanowisko2              =Przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie
 
  |Stanowisko2              =Przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie
  |Okres urzędowania2        =1959–1972
+
  |Okres urzędowania2        =1960–1972
 
  |Przynależność partyjna2  =
 
  |Przynależność partyjna2  =
 
  |Okres sprawowania mandatu2 =
 
  |Okres sprawowania mandatu2 =
Linia 15: Linia 15:
 
  |Okres urzędowania3        =
 
  |Okres urzędowania3        =
 
  |Przynależność partyjna3  =
 
  |Przynależność partyjna3  =
  |Okres sprawowania mandatu3 =1972–1976 VI kadencja
+
  |Okres sprawowania mandatu3 =1972–1973 VI kadencja
  |Stanowisko4              =
+
  |Stanowisko4              =Rektor WSGW w Cieszynie
  |Okres urzędowania4        =
+
  |Okres urzędowania4        =1949-1950
 
  |Przynależność partyjna4  =
 
  |Przynależność partyjna4  =
 
  |Okres sprawowania mandatu4 =
 
  |Okres sprawowania mandatu4 =
  |Stanowisko5              =
+
  |Stanowisko5              = Rektor WSR w Olsztynie
  |Okres urzędowania5        =
+
  |Okres urzędowania5        =1950-1953
 
  |Przynależność partyjna5  =
 
  |Przynależność partyjna5  =
 
  |Okres sprawowania mandatu5 =
 
  |Okres sprawowania mandatu5 =
Linia 44: Linia 44:
 
  |Przynależność partyjna10  =
 
  |Przynależność partyjna10  =
 
  |Okres sprawowania mandatu10 =
 
  |Okres sprawowania mandatu10 =
  |Odznaczenia              = Odznaczenia
+
  |Odznaczenia              =  
 
  |Odznaczenia1              =
 
  |Odznaczenia1              =
  |Odznaczenia2              =Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
+
  |Odznaczenia2              =
  |Odznaczenia3              =Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
+
  |Odznaczenia3              =
  |Odznaczenia4              =Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
+
  |Odznaczenia4              =
  |Odznaczenia5              =Złoty Krzyż Zasługi
+
  |Odznaczenia5              =
  |Odznaczenia6              =Srebrny Krzyż Zasługi
+
  |Odznaczenia6              =
 
  |Odznaczenia7              =
 
  |Odznaczenia7              =
 
  |Odznaczenia8              =
 
  |Odznaczenia8              =
Linia 56: Linia 56:
 
  |Odznaczenia10            =
 
  |Odznaczenia10            =
 
}}
 
}}
'''Marian Gotowiec''' pseud. Kruszewski, Oracz, Walenty Rybak (ur. 3 września 1913 r. w Kruszach, zm. 19 października 1973 r. w Warszawie) – minister [[Państwowe Gospodarstwa rolne (PGR)|PGR]], przewodniczący WRN w Olsztynie, rektor Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, [[Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie|Wyższej Szkoły Rolniczej]] w [[Olsztyn|Olsztynie]], poseł na Sejm PRL VI kadencji.
+
'''Marian Gotowiec''' pseud. Kruszewski, Oracz, Walenty Rybak (ur. 3 września 1913 r. w Kruszach, zm. 19 października 1973 r. w Warszawie) – podsekretarz stanu w ministerstwie PGR, przewodniczący WRN w Olsztynie, rektor Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, [[Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie|Wyższej Szkoły Rolniczej]] w [[Olsztyn|Olsztynie]], poseł na Sejm PRL VI kadencji.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
== Życiorys ==
+
[[Plik: gotowiec.jpg|right|290px|thumb| ''Przecięcie wstęgi na nowym basenie. Wstęgę przecinali Marian Gotowiec, przewodniczący prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej oraz Kazimierz Holicz'' (1967 r.).<br> Źródło: [http://olsztyn.gazeta.pl/olsztyn/5,35203,11642182,45_lat_basenu_przy_Glowackiego__Historia_na_zdjeciach.html?i=1 www.olsztyn.gazeta.pl] [12.08.2014] ]]
Ukończył Średnią Szkołę Rolniczą w Sobieszewie. Był absolwentem Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie i Szkoły Partyjnej przy Komitecie Centralnym PPR.  
+
[[image:sztandar gotowiec.jpg|thumb|right|290px|Sztandar [[ Zespół Szkół i Placówek Oświatowych w Lidzbarku Warmińskim|Lidzbarskiej Szkoły Rolniczej im. Mariana Gotowca]] <br>Źródło:[https://rolniczylidzbark.files.wordpress.com/2014/02/zdjc499cie5.jpg lidzbarkrolnicza.pl] ]]
  
Początkowo pracował jako praktykant, a następnie jako kierownik w Okręgowym Towarzystwie Organizacji i Kółek Rolniczych w Radzyminie. W 1946 r. kierował wydziałem oświaty rolniczej w Zarządzie Głównym Związku Samopomocy Chłopskiej, a następnie w Ministerstwie Rolnictwa i Reform Rolnych. W 1949 r. został rektorem Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, a od 1950 r. pierwszym rektorem [[Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie|Wyższej Szkoły Rolniczej]] w [[Olsztyn|Olsztynie]].
+
== Życiorys i działalność zawodowa==
 +
Ukończył Średnią Szkołę Rolniczą w Sobieszewie. Był absolwentem Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie (1934) i Szkoły Partyjnej przy Komitecie Centralnym PPR.  
  
W latach 1953–1957 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Państwowych Gospodarstw Rolnych, zaś w latach 1956-1960 pracował w Centralnym Zarządzie Kółek Rolniczych. W grudniu 1959 r. został powołany na urząd Przewodniczącego Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (funkcja ta odpowiadała stanowisku wojewody po likwidacji urzędów wojewodów w 1950 r.), zastępując na tym stanowisku [[Zbigniew Januszko|Zbigniewa Januszko]]. Stanowisko to sprawował do 1972 roku. Jego następcą został [[Sergiusz Rubczewski]]. W latach 1972–1976 był posłem na Sejm PRL VI kadencji.
+
Po skończeniu studiów w cieszyńskiej szkole w 1934 r. odbył służbę wojskową na Dywizyjnym Kursie Szkoły Podchorążych Rezerwy (79  p.p. w Słoninie i 78 p.p. w Baranowiczach).
 +
Od października 1935 r. do kwietnia 1936 r. odbywał praktykę w Okręgowym Towarzystwie Organizacji i Kółek Rolniczych w Tłuszczu jako instruktor Przysposobienia Rolniczego. Współpracował wówczas z wiejskimi organizacjami młodzieżowymi: Centralnym Związkiem Młodzieży Wiejskiej "Siew", Związkiem Młodzieży Wiejskiej "Wici", a także z kołami Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży. Od maja 1936 r. do sierpnia 1939 r. roku pracował na stanowisku kierownika w Okręgowym Towarzystwie Organizacji i Kółek Rolniczych  w Przasnyszu.  
  
W 1946 roku wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej. Pełnił liczne funkcje partyjne i społeczne, m.in. był szefem wojewódzkich struktur Frontu Jedności Narodu, Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, członkiem egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Olsztynie, w latach 1968–1971 zastępcą członka Komitetu Centralnego PZPR, a od 1971r. członkiem Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR.  
+
Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. 8 września został ciężko ranny w trakcie obrony Modlina i przewieziony do Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie. W obawie przed wywiezieniem do Niemiec w październiku uciekł ze szpitala i wkrótce po powrocie do rodzinnego domu nawiązał kontakt ze Związkiem Walki Zbrojnej, gdzie powierzano mu funkcję komendanta rejonu Tłuszcz. Współpracował także z organizacją ruchu oporu "Polska Żyje" a wreszcie od 1941 r., wiążąc się z podziemnym ruchem ludowym, zaczął pełnić funkcję komendanta Batalionów Chłopskich na powiat wołomiński (obwód ten w latach 1943-1944 skupiał ok. 1800 żołnierzy-partyzantów, którzy przeprowadzili 92 akcje bojowe i sabotażowe, inicjowane i kierowane najczęściej przez Mariana Gotowca).Po wkroczeniu w lecie 1944  r. roku Armii Radzieckiej jako partyzant był poszukiwany przez NKWD. W listopadzie 1944 r. zgłosił się do Ludowego Wojska Polskiego. W styczniu 1945 r. brał udział w walce o Warszawę oraz w walkach o Wał Pomorski i Kołobrzeg. Był świadkiem ponownych zaślubin Polski z morzem. Zdemobilizowany w sierpniu 1946 r. w stopniu majora.  
  
Został wpisany do Księgi Honorowej Samorządu Mieszkańców Olsztyna. W 1976 r. jego imię nadano jednej z ulic Olsztyna oraz w 1974 r. auli w gmachu Wydziału Zootechnicznego [[Akademia Rolniczo-Techniczna w Olsztynie|Akademii Rolniczo-Technicznej]] w Olsztynie.
+
W 1946 r. kierował wydziałem oświaty rolniczej w Zarządzie Głównym Związku Samopomocy Chłopskiej, a następnie w Ministerstwie Rolnictwa i Reform Rolnych. W 1949 r. został rektorem Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, a od 1950 r. pierwszym rektorem [[Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie|Wyższej Szkoły Rolniczej]] w [[Olsztyn|Olsztynie]]. To głównie dzięki niemu uczelnia ta została zlokalizowana w Olsztynie. W czasie pełnienia przez niego funkcji rektora zostały otwarte nowe wydziały: Zootechniczny (1950),  Rybacki (1951), uruchomiono studia II stopnia (1952) oraz studia zaoczne (1952). W latach późniejszych,  gdy  kierował olsztyńskim  województwem, wspomagał rozwój i rozbudowę uczelni i otwarcie kolejnych wydziałów: Geodezji (1960),  Medycyny Weterynaryjnej (1966), Mechanicznego (1966). Dzięki takiemu rozwojowi Wyższa Szkoła Rolnicza mogła zostać przekształcona w 1972 r. w [[Akademia Rolniczo-Techniczna w Olsztynie|Akademię Rolniczo-Techniczną]], która w 1999 r. stała się główną bazą do utworzenia [[Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie|Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie]].
  
Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r., został ranny w trakcie obrony Modlina, współpracował następnie z organizacjami ruchu oporu "Polska Żyje", ZWZ AK, a wreszcie od 1941 r. pełnił funkcję komendanta Batalionów Chłopskich na powiat wołomiński. Od 1944 r. do 1946 r. odbywał służbę wojskową w Głównym Zarządzie Polityczno-Wychowawczym WP, brał udział w wyzwoleniu Warszawy.  
+
W latach 1953–1957 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Państwowych Gospodarstw Rolnych, zaś w latach 1956-1960 pracował w Centralnym Zarządzie Kółek Rolniczych.
  
=== Szkoła i wykształcenie ===
+
W grudniu 1959 r. został powołany na urząd Przewodniczącego Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (funkcja ta odpowiadała stanowisku wojewody po likwidacji urzędów wojewodów w 1950 r.), zastępując na tym stanowisku [[Zbigniew Januszko|Zbigniewa Januszko]]. Stanowisko to sprawował do 1973 roku. Jego następcą został [[Sergiusz Rubczewski]]. W latach 1972–1976 był posłem na Sejm PRL VI kadencji.
 +
 
 +
W 1946 roku wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej. Pełnił liczne funkcje partyjne i społeczne, m.in. był szefem wojewódzkich struktur Frontu Jedności Narodu, Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, członkiem egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Olsztynie, w latach 1968–1971 zastępcą członka Komitetu Centralnego PZPR, a od 1971 r. członkiem Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR.
 +
 
 +
Zmarł 19 października 1973 r. w Warszawie, spoczywa na cmentarzu komunalnym w Olsztynie przy ul. Poprzecznej  (kwatera 16B, rząd 3, grób 7-8)
 +
 
 +
==Upamiętnienie==
 +
Został wpisany do Księgi Honorowej Samorządu Mieszkańców Olsztyna. W 1976 r. jego imię nadano jednej z ulic Olsztyna oraz w 1974 r. auli w gmachu Wydziału Zootechnicznego [[Akademia Rolniczo-Techniczna w Olsztynie|Akademii Rolniczo-Technicznej]] w Olsztynie. Był też patronem Zespołu Szkół Rolniczych w Lidzbarku Warmińskim od 1986 do 2006 r. (ostatni rok istnienia ZSR w Lidzbarku Warmińskim). W 2014 r. z inicjatywy Stowarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w auli tej odsłonięto tablicę Jemu poświęconą.
 +
 
 +
== Szkoła i wykształcenie ==
 
*Średnia Szkoła Rolnicza w Sobieszewie<br/>
 
*Średnia Szkoła Rolnicza w Sobieszewie<br/>
*Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie<br/>
+
*Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie (1934)<br/>
 
*Szkoła Partyjna przy Komitecie Centralnym PPR<br/>
 
*Szkoła Partyjna przy Komitecie Centralnym PPR<br/>
=== Praca ===
+
== Praca po II wojnie światowej ==
 
*Zarząd Główny Związku Samopomocy Chłopskiej – inspektor organizacyjny, kierownik Biura Personalnego, sekretarz oddziałowej organizacji PPR (1946–1947)<br/>
 
*Zarząd Główny Związku Samopomocy Chłopskiej – inspektor organizacyjny, kierownik Biura Personalnego, sekretarz oddziałowej organizacji PPR (1946–1947)<br/>
 
*Ministerstwo Rolnictwa – kierownik, inspektor szkolenia nauczycieli, sekretarz komitetu zakładowego PPR (1947–1948)<br/>
 
*Ministerstwo Rolnictwa – kierownik, inspektor szkolenia nauczycieli, sekretarz komitetu zakładowego PPR (1947–1948)<br/>
Linia 81: Linia 92:
 
*Wyższa Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego – rektor (1949–1950)<br/>
 
*Wyższa Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego – rektor (1949–1950)<br/>
 
*Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie – rektor (1950–1953)<br/>
 
*Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie – rektor (1950–1953)<br/>
*Minister PGR, podsekretarz stanu (1953–1957)<br/>
+
*Podsekretarz stanu w ministerstwie PGR (1953–1956)<br/>
 
*Centralny Zarząd Kółek Rolniczych – członek Prezydium (1957–1959)<br/>
 
*Centralny Zarząd Kółek Rolniczych – członek Prezydium (1957–1959)<br/>
*przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (1959–1972)<br/>
+
*przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (1959–1972)
[[Plik:gotowiec.jpg|left|thumb|400px|[http://olsztyn.gazeta.pl/olsztyn/5,35203,11642182,45_lat_basenu_przy_Glowackiego__Historia_na_zdjeciach.html?i=1 http://olsztyn.gazeta.pl/ ''Przecięcie wstęgi na nowym basenie. Wstęgę przecinali Marian Gotowiec, przewodniczący prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej oraz Kazimierz Holicz'', źródło: olsztyn.gazeta.pl] [12.08.2014]]]<br/>
+
== Działalność społeczno-polityczna ==
=== Działalność polityczna ===
+
*Akademicki Związek Młodzieży Ludowej Wici – Cieszyn (1932–1934)
*Akademia Związku Młodzieży Ludowej Wici – Cieszyn (1932–1934)
 
 
*Stronnictwo Ludowe, powiat Wołomin (podczas okupacji)
 
*Stronnictwo Ludowe, powiat Wołomin (podczas okupacji)
 
*Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy Wojska Polskiego (1944–1946)
 
*Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy Wojska Polskiego (1944–1946)
Linia 94: Linia 104:
 
**członek KW PZPR  
 
**członek KW PZPR  
 
**członek egzekutywy
 
**członek egzekutywy
=== Odznaczenia i wyróżnienia ===
+
==Odznaczenia i wyróżnienia ==
 
*Order V klasy Polonia Restituta (1945)
 
*Order V klasy Polonia Restituta (1945)
 
*Odznaka Grunwaldzka (1945)
 
*Odznaka Grunwaldzka (1945)
Linia 108: Linia 118:
 
*Odznaka Honorowa Zasłużonym dla Warmii i Mazur (1960)
 
*Odznaka Honorowa Zasłużonym dla Warmii i Mazur (1960)
 
*Order Sztandaru Pracy II klasy (1964)
 
*Order Sztandaru Pracy II klasy (1964)
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Marian_Gotowiec_%28profesor%29 pl.wikipedia.org] [22.12.2013]<br/>
+
#Olsztyn Uniwersytecki. Nauka, Praktyka, Absolwenci - praca pod red. A Farugi i B. Pilarka Olsztyn 2015,  s.551-554;
[http://mazowsze.hist.pl/article.php?id=23346 mazowsze.hist.pl] [22.12.2013]<br/>
+
#Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego nr 9, Ostrołęka 1995 s.408-410
[http://bazhum.icm.edu.pl/bazhum/element/bwmeta1.element.dl-catalog-9ec39a4b-3117-4934-9b63-a3dd9e2d5e93 bazhum.icm.edu.pl] [22.12.2013]<br/>
+
#Lidzbarska Szkoła Rolnicza, zarys monografii pod redakcją K. Misiuna i A. Zapiska,  Lidzbark Warmiński, 2001. s.112-114
[http://bs.sejm.gov.pl/F?func=find-b&request=000004286&find_code=SYS&local_base=ARS10 Sejm] [22.12.2013]<br/>
+
#[http://pl.wikipedia.org/wiki/Marian_Gotowiec_%28profesor%29 pl.wikipedia.org] [22.12.2013]<br/>
bs.sejm.gov.pl, Archiwum Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie<br/>
+
#[http://mazowsze.hist.pl/article.php?id=23346 mazowsze.hist.pl] [22.12.2013]<br/>
 +
#[http://bazhum.icm.edu.pl/bazhum/element/bwmeta1.element.dl-catalog-9ec39a4b-3117-4934-9b63-a3dd9e2d5e93 bazhum.icm.edu.pl] [22.12.2013]<br/>
 +
#[http://bs.sejm.gov.pl/F?func=find-b&request=000004286&find_code=SYS&local_base=ARS10 Sejm] [22.12.2013]<br/>
 +
#bs.sejm.gov.pl,  
 +
#Archiwum Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie<br/>
 +
#Informacje nadesłane przez [[Apolinary Zapisek|Apolinarego Zapiska]]
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
[[Kategoria: Administracja i polityka|Gotowiec, Marian]][[Kategoria: Administracja państwowa|Gotowiec, Marian]][[Kategoria: Szkolnictwo|Gotowiec, Marian]][[Kategoria:Urzędnicy i funkcjonariusze państwowi]][[Kategoria:Wojewodowie|Gotowiec, Marian]][[Kategoria: Rektorzy|Gotowiec, Marian]][[Kategoria: Nauczyciele akademiccy|Gotowiec, Marian]][[Kategoria: Powiat olsztyński|Gotowiec, Marian]][[Kategoria: Olsztyn|Gotowiec, Marian]][[Kategoria: 1945-1989|Gotowiec, Marian]][[Kategoria:PZPR|Gotowiec,Marian]][[Kategoria:Ludzie oświaty|Gotowiec,Marian]]
[[Kategoria: Administracja i polityka|Gotowiec, Marian]][[Kategoria: Administracja wojewódzka|Gotowiec, Marian]][[Kategoria: Szkolnictwo|Gotowiec, Marian]][[Kategoria: Wojewodowie|Gotowiec, Marian]][[Kategoria: Rektorzy|Gotowiec, Marian]][[Kategoria: Nauczyciele akademiccy|Gotowiec, Marian]][[Kategoria: Powiat olsztyński|Gotowiec, Marian]][[Kategoria: Olsztyn|Gotowiec, Marian]][[Kategoria: 1945–1989|Gotowiec, Marian]]<br />
 

Aktualna wersja na dzień 10:13, 19 paź 2015

Marian Gotowiec

Marian GotowiecŹródło: archiwum Sejmu [12.08.2014]Marian Gotowiec
Źródło: archiwum Sejmu [12.08.2014]
Data i miejsce urodzenia 3 września 1913 r., Krusze
Podsekretarz stanu w ministerstwie PGR
Okres urzędowania 1953–1956
Przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie
Okres urzędowania 1960–1972
Poseł na Sejm PRL
Okres sprawowania mandatu 1972–1973 VI kadencja
Rektor WSGW w Cieszynie
Okres urzędowania 1949-1950
Rektor WSR w Olsztynie
Okres urzędowania 1950-1953

Marian Gotowiec pseud. Kruszewski, Oracz, Walenty Rybak (ur. 3 września 1913 r. w Kruszach, zm. 19 października 1973 r. w Warszawie) – podsekretarz stanu w ministerstwie PGR, przewodniczący WRN w Olsztynie, rektor Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie, poseł na Sejm PRL VI kadencji.

Przecięcie wstęgi na nowym basenie. Wstęgę przecinali Marian Gotowiec, przewodniczący prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej oraz Kazimierz Holicz (1967 r.).
Źródło: www.olsztyn.gazeta.pl [12.08.2014]

Życiorys i działalność zawodowa

Ukończył Średnią Szkołę Rolniczą w Sobieszewie. Był absolwentem Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie (1934) i Szkoły Partyjnej przy Komitecie Centralnym PPR.

Po skończeniu studiów w cieszyńskiej szkole w 1934 r. odbył służbę wojskową na Dywizyjnym Kursie Szkoły Podchorążych Rezerwy (79 p.p. w Słoninie i 78 p.p. w Baranowiczach). Od października 1935 r. do kwietnia 1936 r. odbywał praktykę w Okręgowym Towarzystwie Organizacji i Kółek Rolniczych w Tłuszczu jako instruktor Przysposobienia Rolniczego. Współpracował wówczas z wiejskimi organizacjami młodzieżowymi: Centralnym Związkiem Młodzieży Wiejskiej "Siew", Związkiem Młodzieży Wiejskiej "Wici", a także z kołami Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży. Od maja 1936 r. do sierpnia 1939 r. roku pracował na stanowisku kierownika w Okręgowym Towarzystwie Organizacji i Kółek Rolniczych w Przasnyszu.

Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. 8 września został ciężko ranny w trakcie obrony Modlina i przewieziony do Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie. W obawie przed wywiezieniem do Niemiec w październiku uciekł ze szpitala i wkrótce po powrocie do rodzinnego domu nawiązał kontakt ze Związkiem Walki Zbrojnej, gdzie powierzano mu funkcję komendanta rejonu Tłuszcz. Współpracował także z organizacją ruchu oporu "Polska Żyje" a wreszcie od 1941 r., wiążąc się z podziemnym ruchem ludowym, zaczął pełnić funkcję komendanta Batalionów Chłopskich na powiat wołomiński (obwód ten w latach 1943-1944 skupiał ok. 1800 żołnierzy-partyzantów, którzy przeprowadzili 92 akcje bojowe i sabotażowe, inicjowane i kierowane najczęściej przez Mariana Gotowca).Po wkroczeniu w lecie 1944 r. roku Armii Radzieckiej jako partyzant był poszukiwany przez NKWD. W listopadzie 1944 r. zgłosił się do Ludowego Wojska Polskiego. W styczniu 1945 r. brał udział w walce o Warszawę oraz w walkach o Wał Pomorski i Kołobrzeg. Był świadkiem ponownych zaślubin Polski z morzem. Zdemobilizowany w sierpniu 1946 r. w stopniu majora.

W 1946 r. kierował wydziałem oświaty rolniczej w Zarządzie Głównym Związku Samopomocy Chłopskiej, a następnie w Ministerstwie Rolnictwa i Reform Rolnych. W 1949 r. został rektorem Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, a od 1950 r. pierwszym rektorem Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie. To głównie dzięki niemu uczelnia ta została zlokalizowana w Olsztynie. W czasie pełnienia przez niego funkcji rektora zostały otwarte nowe wydziały: Zootechniczny (1950), Rybacki (1951), uruchomiono studia II stopnia (1952) oraz studia zaoczne (1952). W latach późniejszych, gdy kierował olsztyńskim województwem, wspomagał rozwój i rozbudowę uczelni i otwarcie kolejnych wydziałów: Geodezji (1960), Medycyny Weterynaryjnej (1966), Mechanicznego (1966). Dzięki takiemu rozwojowi Wyższa Szkoła Rolnicza mogła zostać przekształcona w 1972 r. w Akademię Rolniczo-Techniczną, która w 1999 r. stała się główną bazą do utworzenia Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

W latach 1953–1957 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Państwowych Gospodarstw Rolnych, zaś w latach 1956-1960 pracował w Centralnym Zarządzie Kółek Rolniczych.

W grudniu 1959 r. został powołany na urząd Przewodniczącego Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (funkcja ta odpowiadała stanowisku wojewody po likwidacji urzędów wojewodów w 1950 r.), zastępując na tym stanowisku Zbigniewa Januszko. Stanowisko to sprawował do 1973 roku. Jego następcą został Sergiusz Rubczewski. W latach 1972–1976 był posłem na Sejm PRL VI kadencji.

W 1946 roku wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej. Pełnił liczne funkcje partyjne i społeczne, m.in. był szefem wojewódzkich struktur Frontu Jedności Narodu, Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, członkiem egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Olsztynie, w latach 1968–1971 zastępcą członka Komitetu Centralnego PZPR, a od 1971 r. członkiem Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR.

Zmarł 19 października 1973 r. w Warszawie, spoczywa na cmentarzu komunalnym w Olsztynie przy ul. Poprzecznej (kwatera 16B, rząd 3, grób 7-8)

Upamiętnienie

Został wpisany do Księgi Honorowej Samorządu Mieszkańców Olsztyna. W 1976 r. jego imię nadano jednej z ulic Olsztyna oraz w 1974 r. auli w gmachu Wydziału Zootechnicznego Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie. Był też patronem Zespołu Szkół Rolniczych w Lidzbarku Warmińskim od 1986 do 2006 r. (ostatni rok istnienia ZSR w Lidzbarku Warmińskim). W 2014 r. z inicjatywy Stowarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w auli tej odsłonięto tablicę Jemu poświęconą.

Szkoła i wykształcenie

  • Średnia Szkoła Rolnicza w Sobieszewie
  • Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie (1934)
  • Szkoła Partyjna przy Komitecie Centralnym PPR

Praca po II wojnie światowej

  • Zarząd Główny Związku Samopomocy Chłopskiej – inspektor organizacyjny, kierownik Biura Personalnego, sekretarz oddziałowej organizacji PPR (1946–1947)
  • Ministerstwo Rolnictwa – kierownik, inspektor szkolenia nauczycieli, sekretarz komitetu zakładowego PPR (1947–1948)
  • Szkoła Partyjna PZPR – członek egzekutywy organizacji szkolnej, lektor KC (1948–1949)
  • Wyższa Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego – rektor (1949–1950)
  • Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie – rektor (1950–1953)
  • Podsekretarz stanu w ministerstwie PGR (1953–1956)
  • Centralny Zarząd Kółek Rolniczych – członek Prezydium (1957–1959)
  • przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (1959–1972)

Działalność społeczno-polityczna

  • Akademicki Związek Młodzieży Ludowej Wici – Cieszyn (1932–1934)
  • Stronnictwo Ludowe, powiat Wołomin (podczas okupacji)
  • Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy Wojska Polskiego (1944–1946)
  • Polska Partia Robotnicza (1946)
  • Komitet Dzielnicowy Warszawa Stare Miasto – PZPR (1948)
  • Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    • członek KW PZPR
    • członek egzekutywy

Odznaczenia i wyróżnienia

  • Order V klasy Polonia Restituta (1945)
  • Odznaka Grunwaldzka (1945)
  • Srebrny Krzyż Zasługi (1945)
  • Medal za Warszawę (1946)
  • Medal za Odrę, Nysę i Bałtyk (1946)
  • Medal Zwycięstwa i Wolności (1946)
  • Krzyż Grunwaldzki III klasy (1946)
  • Złoty Krzyż Zasługi (1951)
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1954)
  • Medal Dziesięciolecia Polski Ludowej (1954)
  • Odznaka Honorowa NOT (1960)
  • Odznaka Honorowa Zasłużonym dla Warmii i Mazur (1960)
  • Order Sztandaru Pracy II klasy (1964)

Bibliografia

  1. Olsztyn Uniwersytecki. Nauka, Praktyka, Absolwenci - praca pod red. A Farugi i B. Pilarka Olsztyn 2015, s.551-554;
  2. Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego nr 9, Ostrołęka 1995 s.408-410
  3. Lidzbarska Szkoła Rolnicza, zarys monografii pod redakcją K. Misiuna i A. Zapiska, Lidzbark Warmiński, 2001. s.112-114
  4. pl.wikipedia.org [22.12.2013]
  5. mazowsze.hist.pl [22.12.2013]
  6. bazhum.icm.edu.pl [22.12.2013]
  7. Sejm [22.12.2013]
  8. bs.sejm.gov.pl,
  9. Archiwum Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie
  10. Informacje nadesłane przez Apolinarego Zapiska