Stary Cieszyn: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Stary Cieszyn ''' (niem. ''Alt Teschen '') – | + | ''' Stary Cieszyn ''' (niem. ''Alt Teschen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Godkowo (gmina wiejska)|gminie Godkowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 32 mieszkańców. Funkcję sołtysa sprawuje Józef Jamróz. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 32 mieszkańców. | ||
| − | |||
| − | <br/> | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 7 km na zachód od [[Godkowo|Godkowa]]; w pobliżu przepływa [[rzeka Wąska]]. | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 7 km na zachód od [[Godkowo|Godkowa]]; w pobliżu przepływa [[rzeka Wąska]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | == Dzieje miejscowości == | ||
| + | Pierwsza wzmianka dotycząca wsi, nazywanej wówczas ''Teschyn'' (lub ''Tesschen''), pochodzi z lat 1402–1408. Miejscowość miała charakter [[wieś czynszowa|wsi czynszowej]] zamieszkanej przez ludność niemiecką. Założono ją prawdopodobnie na tzw. surowym korzeniu. Podział na Stary i [[Nowy Cieszyn]] nastąpił w czasach nowożytnych. Sama nazwa miejscowości mogła nawiązywać do polskiego Cieszyna lub zostać zaczerpnięta z obszaru [[Pomezania|Pomezanii]]. W XV w. wieś obejmowała 54 łany ziemi. W tym czasie działała we wsi również karczma. Miejscowość wchodziła w skład parafii w [[Osiek|Osieku]], a następnie w [[Skowrony|Skowronach]]. W XVII wieku wieś stanowiła część dóbr książęcych na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W okresie wojen szwedzkich Stary Cieszyń popadł w ruinę. Przez jakiś czas dobra były oddawane pod zastaw długów okolicznym rodzinom szlacheckim. | ||
| − | + | W 1820 roku wieś liczyła 82 mieszkańców i składała się z 15 budynków. Wkrótce liczba mieszkańców wzrosła do 167 osób. W 1873 roku miejscowy posiadacz ziemski Ferynand Pelz został wybrany posłem do sejmiku powiatowego w [[Pasłęk|Pasłęku]]. Po 1884 roku Stary Cieszyn podporządkowano gminie w [[Sałkowice|Sałkowicach]]. W tym czasie miejscowość liczyła 19 budynków. Zamieszkana była przez 144 mieszkańców – wszyscy byli ewangelikami. W tym okresie największym gospodarzem we wsi był Kurt Bomke, posiadający 112 ha ziemi oraz dwa czworaki. Mleko dostarczano do mleczarni w Nowym Cieszynie, a zboże do spichlerzy w Pasłęku. We wsi działała jednoklasowa szkoła. | |
| − | + | ||
| − | W miejscowości uruchomiono po wojnie [[Państwowe | + | Od 1935 do 1945 roku wójtem Starego Cieszyna był Kurt Bomke. W 1939 roku wieś składała się z 24 budynków i liczyła 88 mieszkańców. W 1942 roku miejscowość została zelektryfikowana – Stary i Nowy Cieszyn podłączono wówczas do elektrowni torfowej w [[Karwiny|Karwinach]]. W czasie II wojny światowej w miejscowych gospodarstwach pracowali robotnicy przymusowi z Francji i Białorusi. Wśród nich znalazła się także młoda Polka. Ewakuacja wsi rozpoczęła się 23 stycznia 1945 roku. 1 lutego do Starego Cieszyna wkroczyła Armia Czerwona. Ostatni niemieccy mieszkańcy zostali wysiedleni w czerwcu 1947 roku. |
| + | |||
| + | W miejscowości uruchomiono po wojnie [[Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR)|Państwowe Gospodarstwo Rolne]], a w dawnej poniemieckiej szkole pomieszkiwali robotnicy sezonowi. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 47: | Linia 47: | ||
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Stanisława w Osieku|parafii rzymskokatolickiej pw. św. Stanisława w Osieku]]. | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Stanisława w Osieku|parafii rzymskokatolickiej pw. św. Stanisława w Osieku]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *budynek dawnej niemieckiej szkoły |
| − | <br/> | + | == Zobacz też == |
| − | + | [[Nowy Cieszyn]]<br/> | |
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, ''Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych'', Elbląg 2012.<br/> | |
| − | + | ''Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997'', red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.<br/> | |
| − | + | [http://www.uggodkowo.bip.doc.pl/index.php?wiad=78718 Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Godkowo na lata 2013-2020] [05.05.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.05.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.glospasleka.pl/index.php?id=news&idd=16446 Lech Słodownik, ''Stary Cieszyn'', glospasleka.pl] [05.05.2014]<br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Godkowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
Aktualna wersja na dzień 08:27, 27 kwi 2020
| Stary Cieszyn | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | elbląski |
| Gmina | Godkowo |
| Liczba ludności (2010) | 32 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Stary Cieszyn | |
| Położenie na mapie Polski  Stary Cieszyn | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Stary Cieszyn (niem. Alt Teschen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Godkowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 32 mieszkańców. Funkcję sołtysa sprawuje Józef Jamróz.
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 7 km na zachód od Godkowa; w pobliżu przepływa rzeka Wąska.
Dzieje miejscowości
Pierwsza wzmianka dotycząca wsi, nazywanej wówczas Teschyn (lub Tesschen), pochodzi z lat 1402–1408. Miejscowość miała charakter wsi czynszowej zamieszkanej przez ludność niemiecką. Założono ją prawdopodobnie na tzw. surowym korzeniu. Podział na Stary i Nowy Cieszyn nastąpił w czasach nowożytnych. Sama nazwa miejscowości mogła nawiązywać do polskiego Cieszyna lub zostać zaczerpnięta z obszaru Pomezanii. W XV w. wieś obejmowała 54 łany ziemi. W tym czasie działała we wsi również karczma. Miejscowość wchodziła w skład parafii w Osieku, a następnie w Skowronach. W XVII wieku wieś stanowiła część dóbr książęcych na prawie chełmińskim. W okresie wojen szwedzkich Stary Cieszyń popadł w ruinę. Przez jakiś czas dobra były oddawane pod zastaw długów okolicznym rodzinom szlacheckim.
W 1820 roku wieś liczyła 82 mieszkańców i składała się z 15 budynków. Wkrótce liczba mieszkańców wzrosła do 167 osób. W 1873 roku miejscowy posiadacz ziemski Ferynand Pelz został wybrany posłem do sejmiku powiatowego w Pasłęku. Po 1884 roku Stary Cieszyn podporządkowano gminie w Sałkowicach. W tym czasie miejscowość liczyła 19 budynków. Zamieszkana była przez 144 mieszkańców – wszyscy byli ewangelikami. W tym okresie największym gospodarzem we wsi był Kurt Bomke, posiadający 112 ha ziemi oraz dwa czworaki. Mleko dostarczano do mleczarni w Nowym Cieszynie, a zboże do spichlerzy w Pasłęku. We wsi działała jednoklasowa szkoła.
Od 1935 do 1945 roku wójtem Starego Cieszyna był Kurt Bomke. W 1939 roku wieś składała się z 24 budynków i liczyła 88 mieszkańców. W 1942 roku miejscowość została zelektryfikowana – Stary i Nowy Cieszyn podłączono wówczas do elektrowni torfowej w Karwinach. W czasie II wojny światowej w miejscowych gospodarstwach pracowali robotnicy przymusowi z Francji i Białorusi. Wśród nich znalazła się także młoda Polka. Ewakuacja wsi rozpoczęła się 23 stycznia 1945 roku. 1 lutego do Starego Cieszyna wkroczyła Armia Czerwona. Ostatni niemieccy mieszkańcy zostali wysiedleni w czerwcu 1947 roku.
W miejscowości uruchomiono po wojnie Państwowe Gospodarstwo Rolne, a w dawnej poniemieckiej szkole pomieszkiwali robotnicy sezonowi.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Stanisława w Osieku.
Zabytki
- budynek dawnej niemieckiej szkoły
Zobacz też
Bibliografia
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Godkowo na lata 2013-2020 [05.05.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.05.2014]
Lech Słodownik, Stary Cieszyn, glospasleka.pl [05.05.2014]
