Drulity: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 27 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 417 (łącznie z | + | |liczba ludności = 417 (łącznie z Tumpitami) |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Drulity ''' (niem. ''Draulitten'') – | + | ''' Drulity ''' (niem. ''Draulitten'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pasłęk]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. |
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 417 mieszkańców (łącznie z [[Tumpity|Tumpitami]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Katarzyna Wronkowska. | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 417 mieszkańców (łącznie z [[Tumpity|Tumpitami]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje | + | <br/><br/> |
| − | |||
| − | <br/> | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], na wschód od [[Kanał Elbląski|Kanału Elbląskiego]] i drogi wojewódzkiej nr 526, 13 km na południe od [[Pasłęk|Pasłęka]], w pobliżu granicy z [[powiat ostródzki|powiatem ostródzkim]]. | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], na wschód od [[Kanał Elbląski|Kanału Elbląskiego]] i drogi wojewódzkiej nr 526, 13 km na południe od [[Pasłęk|Pasłęka]], w pobliżu granicy z [[powiat ostródzki|powiatem ostródzkim]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | + | Początkowo nazwa wsi pojawiała się w różnych odmianach: ''Drwythen'', ''Traulitte'' oraz ''Draulitten''. Przywilej lokacyjny Drulit został wystawiony 23 czerwca 1435 roku przez wielkiego mistrza krzyżackiego [[Paul von Russdorff|Paula von Russdorffa]]. Odbiorcą przywileju obejmującego 18 łanów był Jakub von Pynnaw. W XVI w. wieś miała stanowić własność księcia [[Albrecht Hohenzollern|Albrechta Hohenzollerna]]. Pojawia się jednak wzmianka, że w 1531 roku Drulity miały stać się własnością Christoffa von Woygena. Od 1535 roku przez prawie 100 lat Drulity były dobrami lennymi [[von Schertwitz|Georga von Schwertwitza]] i jego dziedziców. Rodzina posiadała również pobliskie [[Kwitajny]] i [[Barzyna|Barzynę]]. W 1543 roku drulickie dobra obejmowały wsie: [[Czarna Góra]], [[Rydzówka (gmina Pasłęk)|Rydzówka]], [[Pólko]], [[Dargowo]] i [[Talpity]]. W połowie XVII w. majątek stał się własnością Zygmunta von Wallenrodta. Rodzina zarządzała Drulitami do 1730 roku. W latach 1787-1818 Drulity należały do Georga von Haake, ożenionego z Henriettą von Bodeck. W 1818 roku Haake sprzedał Drulity i Tumpity Adolfowi von Besserowi. | |
| − | + | W 1851 roku Drulity i folwark w Tumpitach nabył od Adolfa von Bessera Jürgen Krahmer, kupiec z Hamburga. Po jego śmierci w 1855 roku majątkiem zarządzała wdowa wraz z najstarszym synem Emilem, zmarłym w 1859 roku. Obowiązki Emila przejął jego młodszy brat Gustaw, przebywający do tego czasu w Ameryce Południowej. Kolejny dziedzic z rodu Krahmerów – Robert – zarządzał 449 ha ziemi. W tym czasie w Drulitach prowadzono hodowlę 65 koni rasowych, 118 krów oraz 300 owiec merynosów. W 1939 roku Drulity wraz z Tumpitami były zamieszkane przez 234 osoby. Ostatnim właścicielem drulickiego majątku był dr Hans-Werner Krahmer. Jego matka pochodziła ze znakomitej bankierskiej rodziny żydowskiej Wertheimberów i po dojściu nazistów do władzy uciekła do Paryża, a w czerwcu 1949 roku po zajęciu stolicy Francji przez wojska III Rzeczy popełniła samobójstwo. Jej syn ożenił się z Greczynką Anną Protopapadakis – córką premiera greckiego rządu po I wojnie światowej. Ślub odbył się 27 lutego 1933 roku w Berlinie. Hans-Werner Krahmer przyjaźnił się z [[lkwim:Marion von Dönhoff]], zarządzającą do 1945 roku dobrami Fundacji Dönhoffów dla Biednych w pobliskich Kwitajnach oraz z [[von Perbandt|Martinem von Perbandt]] ze [[Śliwica|Śliwicy]]. W styczniu 1945 roku Hans-Werner Krahmer opuścił Drulity i osiadł w Krottenmühl w Górnej Bawarii. | |
| − | + | W pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej miejscowość nosiła nazwę Orliniec. W pałacu miała siedzibę dyrekcja Zespołu Państwowych Nieruchomości Ziemskich (w 1949 r. zmienione na Państwowe Gospodarstwa Rolne). Pod jej zarządem był m.in. majątek w Orlińcu (Drulitach) oraz pobliskim [[Dargowo|Dargowie]] i Jodłówce (obecna nazwa [[Pniewo]]). Już pod koniec lat czterdziestych gospodarstwa te stały na dobrym poziomie organizacyjnym i technologicznym. Kierownikiem gospodarstwa był wtedy [[Stanisław Jankowski]] - znakomity fachowiec, zamiłowany rolnik, absolwent przedwojennej szkoły rolniczej w Wielkopolsce. | |
| − | + | W latach sześćdziesiątych w Zespole PGR Drulity prowadzone były przez naukowców z Katedry Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Rolnych SGGW w Warszawie badania nad wypracowaniem modelu zarządzania i kierowania w PGR-ach. Pracami tymi kierował prof. Wiktor Prandota, który następnie w latach 1965-1969 był kierownikiem Katedry Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa WSR w Olsztynie, a potem ekspertem ONZ do spraw rolnictwa. | |
| − | + | W miejscowości istnieje [[parafia pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Drulitach|parafia pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Drulitach]], erygowana w 2003 r. W Drulitach działa jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna w Drulitach|Ochotniczej Straży Pożarnej w Drulitach]]. Funkcjonuje boisko do koszykówki, piłki nożnej, siatkówki oraz plac zabaw dla dzieci. W miejscowości działa centrum szkoleniowo-konferencyjne. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | W miejscowości istnieje [[ | ||
<br/> | <br/> | ||
==Turystyka== | ==Turystyka== | ||
| − | * | + | *czarny szlak rowerowy o długości 7,5 km – przebieg trasy: [[Sambród]] – [[Marzewo]] – Drulity – [[Buczyniec|Pochylnia Buczyniec]] |
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[lkwim: Dwór w Drulitach| | + | *[[lkwim: Dwór w Drulitach|klasycystyczny dwór]] z połowy XIX w. – obecnie własność prywatna |
| − | * | + | *zabudowania folwarczne: budynek gospodarczy w parku, rządcówka, budynek gospodarczy przy rządcówce, browar, budynek gospodarczy przy browarze, wieżyczka studni, ogrodzenie od północy |
| − | * | + | *nowy folwark: obora, chlewnia, stodoła |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | <br/> | + | == Bibliografia == |
| − | + | #Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.<br/> | |
| + | #Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, ''Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych'', Elbląg 2012.<br/> | ||
| + | #''Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997'', red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.<br/> | ||
| + | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.06.2014]<br/> | ||
| + | #[http://www.glospasleka.pl/index.php?id=news&idd=16432| Słodownik Lech, ''Drulity'', glospasleka.pl] [05.06.2014]<br/> | ||
| + | #[http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/15450,drulity-palac-%28pol--xix-w-%29.html| polskaniezwykla.pl] [05.06.2014] | ||
| + | #Informacje nadesłane przez [[Apolinary Zapisek|Apolinarego Zapiska]] | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]][[Kategoria: 1401-1500]] |
Aktualna wersja na dzień 10:09, 27 kwi 2020
| Drulity | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | elbląski |
| Gmina | Pasłęk |
| Liczba ludności (2010) | 417 (łącznie z Tumpitami) |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Drulity | |
| Położenie na mapie Polski  Drulity | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Drulity (niem. Draulitten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 417 mieszkańców (łącznie z Tumpitami). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Katarzyna Wronkowska.
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, na wschód od Kanału Elbląskiego i drogi wojewódzkiej nr 526, 13 km na południe od Pasłęka, w pobliżu granicy z powiatem ostródzkim.
Dzieje miejscowości
Początkowo nazwa wsi pojawiała się w różnych odmianach: Drwythen, Traulitte oraz Draulitten. Przywilej lokacyjny Drulit został wystawiony 23 czerwca 1435 roku przez wielkiego mistrza krzyżackiego Paula von Russdorffa. Odbiorcą przywileju obejmującego 18 łanów był Jakub von Pynnaw. W XVI w. wieś miała stanowić własność księcia Albrechta Hohenzollerna. Pojawia się jednak wzmianka, że w 1531 roku Drulity miały stać się własnością Christoffa von Woygena. Od 1535 roku przez prawie 100 lat Drulity były dobrami lennymi Georga von Schwertwitza i jego dziedziców. Rodzina posiadała również pobliskie Kwitajny i Barzynę. W 1543 roku drulickie dobra obejmowały wsie: Czarna Góra, Rydzówka, Pólko, Dargowo i Talpity. W połowie XVII w. majątek stał się własnością Zygmunta von Wallenrodta. Rodzina zarządzała Drulitami do 1730 roku. W latach 1787-1818 Drulity należały do Georga von Haake, ożenionego z Henriettą von Bodeck. W 1818 roku Haake sprzedał Drulity i Tumpity Adolfowi von Besserowi.
W 1851 roku Drulity i folwark w Tumpitach nabył od Adolfa von Bessera Jürgen Krahmer, kupiec z Hamburga. Po jego śmierci w 1855 roku majątkiem zarządzała wdowa wraz z najstarszym synem Emilem, zmarłym w 1859 roku. Obowiązki Emila przejął jego młodszy brat Gustaw, przebywający do tego czasu w Ameryce Południowej. Kolejny dziedzic z rodu Krahmerów – Robert – zarządzał 449 ha ziemi. W tym czasie w Drulitach prowadzono hodowlę 65 koni rasowych, 118 krów oraz 300 owiec merynosów. W 1939 roku Drulity wraz z Tumpitami były zamieszkane przez 234 osoby. Ostatnim właścicielem drulickiego majątku był dr Hans-Werner Krahmer. Jego matka pochodziła ze znakomitej bankierskiej rodziny żydowskiej Wertheimberów i po dojściu nazistów do władzy uciekła do Paryża, a w czerwcu 1949 roku po zajęciu stolicy Francji przez wojska III Rzeczy popełniła samobójstwo. Jej syn ożenił się z Greczynką Anną Protopapadakis – córką premiera greckiego rządu po I wojnie światowej. Ślub odbył się 27 lutego 1933 roku w Berlinie. Hans-Werner Krahmer przyjaźnił się z lkwim:Marion von Dönhoff, zarządzającą do 1945 roku dobrami Fundacji Dönhoffów dla Biednych w pobliskich Kwitajnach oraz z Martinem von Perbandt ze Śliwicy. W styczniu 1945 roku Hans-Werner Krahmer opuścił Drulity i osiadł w Krottenmühl w Górnej Bawarii.
W pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej miejscowość nosiła nazwę Orliniec. W pałacu miała siedzibę dyrekcja Zespołu Państwowych Nieruchomości Ziemskich (w 1949 r. zmienione na Państwowe Gospodarstwa Rolne). Pod jej zarządem był m.in. majątek w Orlińcu (Drulitach) oraz pobliskim Dargowie i Jodłówce (obecna nazwa Pniewo). Już pod koniec lat czterdziestych gospodarstwa te stały na dobrym poziomie organizacyjnym i technologicznym. Kierownikiem gospodarstwa był wtedy Stanisław Jankowski - znakomity fachowiec, zamiłowany rolnik, absolwent przedwojennej szkoły rolniczej w Wielkopolsce.
W latach sześćdziesiątych w Zespole PGR Drulity prowadzone były przez naukowców z Katedry Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Rolnych SGGW w Warszawie badania nad wypracowaniem modelu zarządzania i kierowania w PGR-ach. Pracami tymi kierował prof. Wiktor Prandota, który następnie w latach 1965-1969 był kierownikiem Katedry Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa WSR w Olsztynie, a potem ekspertem ONZ do spraw rolnictwa.
W miejscowości istnieje parafia pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Drulitach, erygowana w 2003 r. W Drulitach działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej w Drulitach. Funkcjonuje boisko do koszykówki, piłki nożnej, siatkówki oraz plac zabaw dla dzieci. W miejscowości działa centrum szkoleniowo-konferencyjne.
Turystyka
- czarny szlak rowerowy o długości 7,5 km – przebieg trasy: Sambród – Marzewo – Drulity – Pochylnia Buczyniec
Zabytki
- klasycystyczny dwór z połowy XIX w. – obecnie własność prywatna
- zabudowania folwarczne: budynek gospodarczy w parku, rządcówka, budynek gospodarczy przy rządcówce, browar, budynek gospodarczy przy browarze, wieżyczka studni, ogrodzenie od północy
- nowy folwark: obora, chlewnia, stodoła
Przypisy
Bibliografia
- Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
- Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
- Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Bank Danych Lokalnych GUS [05.06.2014]
- Słodownik Lech, Drulity, glospasleka.pl [05.06.2014]
- polskaniezwykla.pl [05.06.2014]
- Informacje nadesłane przez Apolinarego Zapiska
