Różnowo (gmina Susz): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Ludzie związani z miejscowością) |
|||
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Różnowo ''' (niem. ''Rosenau'') – | + | ''' Różnowo ''' (niem. ''Rosenau'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Susz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Susz]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. |
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 355 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Agnieszka Gapys. | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 355 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje | ||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], 23 km na północny zachód od [[Iława|Iławy]] i 3 km na północ od [[Susz| | + | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], 23 km na północny zachód od [[Iława|Iławy]] i 3 km na północ od [[Susz|Susza]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 515. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Najstarsza wersja nazwy miejscowości brzmiała ''Ort Rosenowe''. Obszar wsi znajdował się na szlaku najdawniejszych traktów wiodących z Susza do [[Dąbrówka|Dąbrówki]], [[Lubnowy|Lubnowów]] oraz [[Kamieniec|Kamieńca]]. Miejscowość została założona przez 1319 rokiem. Zachowany dokument lokacyjny wystawiony przez kapitułę pomezańską pochodzi z 1361 roku. | + | Najstarsza wersja nazwy miejscowości brzmiała ''Ort Rosenowe''. Obszar wsi znajdował się na szlaku najdawniejszych traktów wiodących z Susza do [[Dąbrówka (gmina Susz) |Dąbrówki]], [[Lubnowy|Lubnowów]] oraz [[Kamieniec|Kamieńca]]. Miejscowość została założona przez 1319 rokiem. Zachowany dokument lokacyjny wystawiony przez kapitułę pomezańską pochodzi z 1361 roku. Miejscowy kościół istniał już przed 1361 rokiem. Okres [[wojny polsko-krzyżackie|wojen polsko-krzyżackich]] nie naraził Różnowa na dotkliwe zniszczenia. Wieś uniknęła włączenia do domeny lennej [[Zakon krzyżacki|Zakonu krzyżackiego]] w przeciwieństwie do wielu zniszczonych i wyludnionych w tym czasie miejscowości. |
| + | W 1700 roku Różnowo wchodziło w skład parafii z siedzibą w Kamieńcu. Na przełomie XIX i XX wieku miejscowość wyróżniała się spośród innych wsi za sprawą stosunkowo gęstej, eleganckiej zabudowy z czerwonej cegły. W tym okresie na rozstaju dróg znajdowała się karczma należąca do [[Finck von Finckenstein|Finckensteinów]], którą do 1930 roku dzierżawiła rodzina Krebsów. W Różnowie do 1930 roku działała także mleczarnia. Przed wybuchem I wojny światowej wybudowana została miejscowa szkoła. Przez 25 lat (1920–1945) funkcję sołtysa sprawował we wsi [[Albert Hinz]]. W 1944 roku Różnowo było zamieszkane przez 317 osób i składało się z 67 gospodarstw rolnych. | ||
| − | Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych | + | Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych na przestrzeni lat: |
| − | + | *1817 – 253 osoby, 30 domów | |
| − | 1817 | + | *1831 - 105 osób, 14 domów |
| − | + | *1864 – 340 osób, 44 domy | |
| − | 1831 - 105 osób, | + | *1871 – 430 osób, 46 domów |
| − | + | *1885 – 320 osób, 40 domów | |
| − | 1864 | + | *1895 – 344 osoby, 43 domy |
| − | + | *1905 – 349 osób, 45 domów | |
| − | 1871 | + | *1933 – 345 osób |
| − | + | *1939 – 308 osób | |
| − | 1885 | ||
| − | |||
| − | 1895 | ||
| − | |||
| − | 1905 | ||
| − | |||
| − | 1933 | ||
| − | |||
| − | 1939 | ||
| − | |||
| − | |||
== Turystyka == | == Turystyka == | ||
| − | W miejscowości funkcjonuje gospodarstwo agroturystyczne Gościniec Pomezania. | + | *W miejscowości funkcjonuje gospodarstwo agroturystyczne "Gościniec Pomezania". |
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *dom podcieniowy (nr 52), wpisany do wojewódzkiej ewidencji zabytków, rozebrany |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | + | [[Różnowo (gmina Dywity)]] <br/> | |
| − | + | [[Różnowo (gmina Miłakowo)]] <br/> | |
| + | == Bibliografia == | ||
| + | ''Iława. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.<br/> | ||
| + | Niesiobędzki Wiesław, ''Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne'', wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.<br/> | ||
| + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://bip.susz.sisco.info/?id=539| Plan rozwoju lokalnego gminy i miasta Susz] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Susz (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria:1301-1400]] | |
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 12:23, 28 maj 2020
| Różnowo | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | iławski |
| Gmina | Susz |
| Liczba ludności (2010) | 355 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Różnowo | |
| Położenie na mapie Polski  Różnowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Różnowo (niem. Rosenau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Susz. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 355 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Agnieszka Gapys.
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, 23 km na północny zachód od Iławy i 3 km na północ od Susza; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 515.
Dzieje miejscowości
Najstarsza wersja nazwy miejscowości brzmiała Ort Rosenowe. Obszar wsi znajdował się na szlaku najdawniejszych traktów wiodących z Susza do Dąbrówki, Lubnowów oraz Kamieńca. Miejscowość została założona przez 1319 rokiem. Zachowany dokument lokacyjny wystawiony przez kapitułę pomezańską pochodzi z 1361 roku. Miejscowy kościół istniał już przed 1361 rokiem. Okres wojen polsko-krzyżackich nie naraził Różnowa na dotkliwe zniszczenia. Wieś uniknęła włączenia do domeny lennej Zakonu krzyżackiego w przeciwieństwie do wielu zniszczonych i wyludnionych w tym czasie miejscowości.
W 1700 roku Różnowo wchodziło w skład parafii z siedzibą w Kamieńcu. Na przełomie XIX i XX wieku miejscowość wyróżniała się spośród innych wsi za sprawą stosunkowo gęstej, eleganckiej zabudowy z czerwonej cegły. W tym okresie na rozstaju dróg znajdowała się karczma należąca do Finckensteinów, którą do 1930 roku dzierżawiła rodzina Krebsów. W Różnowie do 1930 roku działała także mleczarnia. Przed wybuchem I wojny światowej wybudowana została miejscowa szkoła. Przez 25 lat (1920–1945) funkcję sołtysa sprawował we wsi Albert Hinz. W 1944 roku Różnowo było zamieszkane przez 317 osób i składało się z 67 gospodarstw rolnych.
Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych na przestrzeni lat:
- 1817 – 253 osoby, 30 domów
- 1831 - 105 osób, 14 domów
- 1864 – 340 osób, 44 domy
- 1871 – 430 osób, 46 domów
- 1885 – 320 osób, 40 domów
- 1895 – 344 osoby, 43 domy
- 1905 – 349 osób, 45 domów
- 1933 – 345 osób
- 1939 – 308 osób
Turystyka
- W miejscowości funkcjonuje gospodarstwo agroturystyczne "Gościniec Pomezania".
Zabytki
- dom podcieniowy (nr 52), wpisany do wojewódzkiej ewidencji zabytków, rozebrany
Przypisy
Zobacz też
Różnowo (gmina Dywity)
Różnowo (gmina Miłakowo)
Bibliografia
Iława. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.
Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Plan rozwoju lokalnego gminy i miasta Susz [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
