Stoczek Klasztorny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(dodanie zdjęcia z 2021 roku) |
|||
| (Nie pokazano 37 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Stoczka Klasztornego | |dopełniacz wsi = Stoczka Klasztornego | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Stoczekkl.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Pałac i Ogród Klasztorny.<br>Źródło: [https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Stoczek_Klasztorny_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Pielgrzymkowy_Ogr%C3%B3d_004.jpg Commons Wikimedia] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 102 (łącznie Stoczek i Stoczek Klasztorny) |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }}<br | + | }} |
| − | ''' Stoczek Klasztorny''' (niem. ''Springborn'') – | + | [[File:stoczekk.jpg|thumb|right|290px|Stoczek Klasztorny w latach 1890-1898.<br>Fot. Adolf Bötticher. <br>Źródło: Ze zbiorów dawnego Urzędu Prowincjonalnego Konserwatora Zabytków Prus Wschodnich w Królewcu. Kolekcja IS PAN]] |
| − | W latach | + | [[Image:Stoczek Klasztorny.jpeg|thumb|right|290px|kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Pokoju<br> Fot. Janusz Gerszberg<br> 2021]] |
| − | + | ''' Stoczek Klasztorny''' (niem. ''Springborn'') – część wsi sołeckiej [[Stoczek]] położonej w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[Kiwity (gmina wiejska)| gminie Kiwity]]. | |
| − | <br/> | + | W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. |
| + | W 2010 roku miejscowość była zamieszkana przez 102 osoby (łączna liczba mieszkańców wsi: Stoczek i Stoczek Klasztorny). Obecnie funkcję sołtysa Stoczka sprawuje [[Franciszek Boczkowski]] <ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/kiwity_gmina_wiejska/169/SOLTYSI_KADENCJI_2010-2014/ bip.warmia.mazury.pl] [20.03.2014] </ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Miejscowość jest położona w odległości 11 km na wschód od [[Lidzbark Warmiński|Lidzbarka Warmińskiego]]. | Miejscowość jest położona w odległości 11 km na wschód od [[Lidzbark Warmiński|Lidzbarka Warmińskiego]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
Wieś została lokowana przez biskupa [[Herman z Pragi| Hermana z Pragi]] w roku 1349. Pierwszy kościół został wzniesiony niedługo po założeniu miejscowości. | Wieś została lokowana przez biskupa [[Herman z Pragi| Hermana z Pragi]] w roku 1349. Pierwszy kościół został wzniesiony niedługo po założeniu miejscowości. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | Miejscowość bardzo ucierpiała w okresie wojen polsko-szwedzkich, kiedy to w Stoczku Klasztornym przebywały wojska szwedzkie Gustawa II Adolfa, pustosząc miejscowość i okolice. Pod koniec lat 30. XVII w. ówczesny biskup [[Mikołaj Szyszkowski]] zainicjował budowę kościoła, który powstawał w latach 1639–1641. Świątynia stała się siedzibą sprowadzonych przez Szyszkowskiego braci zakonu Bernardynów. Zabudowania klasztorne powstały już za czasów biskupa [[Jan Stefan Wydżga| Jana Wydżgi]] w latach 1659–1677. W latach 1708–1717 dobudowano wieżę kościelną, nawę oraz krużganki. Wiek XVII i XVII to czas licznych pielgrzymek do Stoczka Klasztornego. Kiedy w 1810 roku doszło do rozwiązania klasztorów w [[Prusy|Prusach]], zespół świątynny trafił pod opiekę kolejnych proboszczów z [[Kiwity| Kiwit]]. W latach 1870–1873 rezydowali tu Księża Misjonarze; później zespół został przekształcony w dom rekolekcyjny oraz dom księży emerytów. Bernardyni powrócili do Stoczka Klasztornego w roku 1926. | |
| − | ... | + | |
| − | [[ | + | W okresie od października 1953 do października roku następnego w Stoczku przebywał internowany przez władze Polski Ludowej prymas kardynał [[Stefan Wyszyński]]. Od 1957 roku klasztor stał się siedzibą Księży Marian. |
<br/> | <br/> | ||
| + | == Turystyka == | ||
| + | *szlak rowerowy o długości 36 km – przebieg trasy: Lidzbark Warmiński – [[Koniewo]] – [[Budniki]] – [[Kotowo]] – [[Morawa]] – [[Napraty]] – Stoczek Klasztorny – [[Kierwiny]] – [[Sarnowo (gmina Lidzbark Warmiński)|Sarnowo]] – Lidzbark Warmiński | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *barokowy kościół wzniesiony w latach 1639–1641, rozbudowany w latach 1708–1717; wyposażenie wnętrza pochodzi z XVIII w. |
| − | * | + | *klasztor barokowy wybudowany w latach 1659–1677, rozbudowany w latach 1716–1717; na parterze w części północno-zachodniej zlokalizowane jest muzeum, w którym zgromadzono liczne zabytki sztuki sakralnej |
| − | * | + | *[[kapliczki w Stoczku Klasztornym|trzy kapliczki przydrożne]]: dwie barokowe i jedna pochodząca z XIX w., wzniesiona w stylu klasycystycznym |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Bielawny Krzysztof, ''Najpopularniejszy szlak pielgrzymkowy po sanktuariach Warmii i Mazur'', Olsztyn 2009.<br/> | |
| − | + | Chrzanowski Tadeusz, ''Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii'', Olsztyn 1978.<br/> | |
| − | + | Górski Tadeusz, ''Sanktuarium Matki Pokoju w Stoczku Warmińskim'', Olsztyn 1988.<br/> | |
| − | + | ''Lidzbark Warmiński'', teksty Edwarda Radtke, Sławomira Skowronka, Władysława Strutyńskiego, Leonarda Szwedowicza, Olsztyn 2000.<br/> | |
| − | <br/> | + | Rzempołuch Andrzej, ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1992.<br/> |
| − | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [10.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#733/pl/i/stoczek_klasztorny_-_zabytkowy_zespol_klasztorny_bernardynow ciekawemazury.pl] [20.03.2014]<br/> | |
| − | <br/> | + | [http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=305:jan-chlosta-niezwyklosc-warmii-w-kulturze-polskiej&catid=51:czytelnia&Itemid=190 domwarminski.pl] [20.03.2014]<br/> |
| − | + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/koscioly/stoczek_klasztorny Olsztyńska Strona Rowerowa] [20.03.2014]<br/> | |
| − | == | + | [http://www.stoczek.pl/ stoczek.pl] [20.03.2014]<br/> |
| − | ... | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat lidzbarski]] [[Kategoria: Kiwity (gmina wiejska)]] [[Kategoria: 1301-1400]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
Aktualna wersja na dzień 21:39, 11 sty 2022
| Stoczek Klasztorny | |
| | |
 Pałac i Ogród Klasztorny.
Źródło: Commons Wikimedia | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | lidzbarski |
| Gmina | Kiwity |
| Liczba ludności (2010) | 102 (łącznie Stoczek i Stoczek Klasztorny) |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Stoczek Klasztorny | |
| Położenie na mapie Polski  Stoczek Klasztorny | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Fot. Janusz Gerszberg
2021
Stoczek Klasztorny (niem. Springborn) – część wsi sołeckiej Stoczek położonej w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Kiwity.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
W 2010 roku miejscowość była zamieszkana przez 102 osoby (łączna liczba mieszkańców wsi: Stoczek i Stoczek Klasztorny). Obecnie funkcję sołtysa Stoczka sprawuje Franciszek Boczkowski [1].
Spis treści
[ukryj]Położenie
Miejscowość jest położona w odległości 11 km na wschód od Lidzbarka Warmińskiego.
Dzieje miejscowości
Wieś została lokowana przez biskupa Hermana z Pragi w roku 1349. Pierwszy kościół został wzniesiony niedługo po założeniu miejscowości.
Miejscowość bardzo ucierpiała w okresie wojen polsko-szwedzkich, kiedy to w Stoczku Klasztornym przebywały wojska szwedzkie Gustawa II Adolfa, pustosząc miejscowość i okolice. Pod koniec lat 30. XVII w. ówczesny biskup Mikołaj Szyszkowski zainicjował budowę kościoła, który powstawał w latach 1639–1641. Świątynia stała się siedzibą sprowadzonych przez Szyszkowskiego braci zakonu Bernardynów. Zabudowania klasztorne powstały już za czasów biskupa Jana Wydżgi w latach 1659–1677. W latach 1708–1717 dobudowano wieżę kościelną, nawę oraz krużganki. Wiek XVII i XVII to czas licznych pielgrzymek do Stoczka Klasztornego. Kiedy w 1810 roku doszło do rozwiązania klasztorów w Prusach, zespół świątynny trafił pod opiekę kolejnych proboszczów z Kiwit. W latach 1870–1873 rezydowali tu Księża Misjonarze; później zespół został przekształcony w dom rekolekcyjny oraz dom księży emerytów. Bernardyni powrócili do Stoczka Klasztornego w roku 1926.
W okresie od października 1953 do października roku następnego w Stoczku przebywał internowany przez władze Polski Ludowej prymas kardynał Stefan Wyszyński. Od 1957 roku klasztor stał się siedzibą Księży Marian.
Turystyka
- szlak rowerowy o długości 36 km – przebieg trasy: Lidzbark Warmiński – Koniewo – Budniki – Kotowo – Morawa – Napraty – Stoczek Klasztorny – Kierwiny – Sarnowo – Lidzbark Warmiński
Zabytki
- barokowy kościół wzniesiony w latach 1639–1641, rozbudowany w latach 1708–1717; wyposażenie wnętrza pochodzi z XVIII w.
- klasztor barokowy wybudowany w latach 1659–1677, rozbudowany w latach 1716–1717; na parterze w części północno-zachodniej zlokalizowane jest muzeum, w którym zgromadzono liczne zabytki sztuki sakralnej
- trzy kapliczki przydrożne: dwie barokowe i jedna pochodząca z XIX w., wzniesiona w stylu klasycystycznym
Przypisy
- Skocz do góry ↑ bip.warmia.mazury.pl [20.03.2014]
Bibliografia
Bielawny Krzysztof, Najpopularniejszy szlak pielgrzymkowy po sanktuariach Warmii i Mazur, Olsztyn 2009.
Chrzanowski Tadeusz, Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii, Olsztyn 1978.
Górski Tadeusz, Sanktuarium Matki Pokoju w Stoczku Warmińskim, Olsztyn 1988.
Lidzbark Warmiński, teksty Edwarda Radtke, Sławomira Skowronka, Władysława Strutyńskiego, Leonarda Szwedowicza, Olsztyn 2000.
Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.03.2014]
ciekawemazury.pl [20.03.2014]
domwarminski.pl [20.03.2014]
Olsztyńska Strona Rowerowa [20.03.2014]
stoczek.pl [20.03.2014]
