Franknowo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 6: Linia 6:
 
  |dopełniacz wsi        = Franknowa     
 
  |dopełniacz wsi        = Franknowa     
 
  |zdjęcie              = Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny.jpg
 
  |zdjęcie              = Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny.jpg
  |opis zdjęcia          = Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny [http://www.mojemazury.pl/ Moje Mazury] [14.07.2014] 
+
  |opis zdjęcia          = Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny. Autor: Mieczysław Kalski
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 14: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 703
+
  |liczba ludności      = 566
  |rok                  = 2010
+
  |rok                  = 2022
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
''' Franknowo''' (niem. ''Frankenau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)|gminie Jeziorany]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 703 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Anna Śledzianowska]]<ref> [http://bip.jeziorany.nowoczesnagmina.pl/ Strona Urzędu Gminy Jeziorany] [17.12.2013]</ref>.
+
''' Franknowo''' (niem. ''Frankenau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)|gminie Jeziorany]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 703 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Romuald Ogonowski.<ref> [http://bip.jeziorany.nowoczesnagmina.pl/ Strona Urzędu Gminy Jeziorany] </ref>.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
Linia 39: Linia 39:
 
Wieś została założona na [[Prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]] 3 grudnia 1346 roku przez wójta biskupiego Brunona z Lutr. Przez jakiś czas miejscowość nosiła podwójną nazwę: niemiecką – ''Vrankenaw'' i pruską – ''Vamlauken''. Ta ostatnia z czasem zanikła. Franknowo zostało zlokalizowane na staropruskim polu osadniczym Vamlauken. Zasadźcą wsi został [[Prusowie| Prus]] o imieniu Heinko. Obszar wsi obejmował 91 [[Włóka| włók]], zasiedlonych przez ludność pruską. W okresie [[Wojny polsko-krzyżackie|wojny polsko–krzyżackiej]], w latach 1519–1521, miejscowość została całkowicie zniszczona. Do 1533 roku udało się na nowo zasiedlić 37 włók. 1 kwietnia 1585 roku biskup [[lkwim:Marcin Kromer|Marcin Kromer]] nadał niejakiemu Bartłomiejowi Mukowi karczmę we Franknowie. Druga karczma powstała w 1613 roku. W 1783 roku Franknowo składało się z 2 karczem i 70 domów. W 1785 roku wieś była zamieszkana wyłącznie przez Niemców.  
 
Wieś została założona na [[Prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]] 3 grudnia 1346 roku przez wójta biskupiego Brunona z Lutr. Przez jakiś czas miejscowość nosiła podwójną nazwę: niemiecką – ''Vrankenaw'' i pruską – ''Vamlauken''. Ta ostatnia z czasem zanikła. Franknowo zostało zlokalizowane na staropruskim polu osadniczym Vamlauken. Zasadźcą wsi został [[Prusowie| Prus]] o imieniu Heinko. Obszar wsi obejmował 91 [[Włóka| włók]], zasiedlonych przez ludność pruską. W okresie [[Wojny polsko-krzyżackie|wojny polsko–krzyżackiej]], w latach 1519–1521, miejscowość została całkowicie zniszczona. Do 1533 roku udało się na nowo zasiedlić 37 włók. 1 kwietnia 1585 roku biskup [[lkwim:Marcin Kromer|Marcin Kromer]] nadał niejakiemu Bartłomiejowi Mukowi karczmę we Franknowie. Druga karczma powstała w 1613 roku. W 1783 roku Franknowo składało się z 2 karczem i 70 domów. W 1785 roku wieś była zamieszkana wyłącznie przez Niemców.  
  
[[lkwim: Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika we Franknowie |Kościół]] został zbudowany wkrótce po założeniu wsi. Przed 1426 rokiem proboszczem był [[Mikołaj Hamersdorf]], a po nim [[Dominicus Sartoris]]. Świątynia została zniszczona w okresie wojny trzynastoletniej. Kościół odbudowano w 1565 roku, ale po 1581 roku ponownie uległ zniszczeniu. Odbudowy podjęto się w latach 1746-1751 z fundacji biskupa [[Adam Grabowski |Grabowskiego]]. W XIX wieku do parafii we Franknowie należały wsie: [[Kramarzewo]], [[Polkajmy]], [[Wólka Szlachecka]] i [[Wielewo]].
+
[[lkwim: Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika we Franknowie |Kościół]] został zbudowany wkrótce po założeniu wsi. Przed 1426 rokiem proboszczem był [[Mikołaj Hamersdorf]], a po nim [[Dominicus Sartoris]]. Świątynia została zniszczona w okresie wojny trzynastoletniej. Kościół odbudowano w 1565 roku, ale po 1581 roku ponownie uległ zniszczeniu. Odbudowy podjęto się w latach 1746-1751 z fundacji biskupa [[Adam Grabowski |Grabowskiego]]. W XIX wieku do parafii we Franknowie należały wsie: Kramarzewo, [[Polkajmy]], [[Wólka Szlachecka]] i [[Wielewo]].
  
 
Miejscowa szkoła w 1935 roku zatrudniała 3 nauczycieli, pracujących z 162 uczniami.
 
Miejscowa szkoła w 1935 roku zatrudniała 3 nauczycieli, pracujących z 162 uczniami.
Linia 54: Linia 54:
 
==Szkolnictwo==
 
==Szkolnictwo==
 
W miejscowości działa [[Szkoła podstawowa we Franknowie| szkoła podstawowa]].
 
W miejscowości działa [[Szkoła podstawowa we Franknowie| szkoła podstawowa]].
<br>
 
 
==Kultura==
 
We wsi istnieje filia [[lkwim:Miejska Biblioteka Publiczna w Jezioranach |Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jezioranach]].
 
<br>
 
  
 
== Turystyka==
 
== Turystyka==
Linia 73: Linia 68:
 
*budynki mieszkalne i gospodarcze  
 
*budynki mieszkalne i gospodarcze  
 
*budynek dawnej, nieczynnej obecnie stacji kolejowej,zaadaptowany na cele mieszkalne
 
*budynek dawnej, nieczynnej obecnie stacji kolejowej,zaadaptowany na cele mieszkalne
 +
 +
==Bezpieczeństwo==
 +
We wsi działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==

Aktualna wersja na dzień 12:07, 13 cze 2022

Franknowo

Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny. Autor: Mieczysław Kalski
Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny. Autor: Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Jeziorany
Liczba ludności (2022) 566
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Franknowo
Franknowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Franknowo
Franknowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Franknowo (niem. Frankenau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 703 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Romuald Ogonowski.[1].

Położenie

Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 6 km na północny wschód od Jezioran w kierunku Bisztynka.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona na prawie chełmińskim 3 grudnia 1346 roku przez wójta biskupiego Brunona z Lutr. Przez jakiś czas miejscowość nosiła podwójną nazwę: niemiecką – Vrankenaw i pruską – Vamlauken. Ta ostatnia z czasem zanikła. Franknowo zostało zlokalizowane na staropruskim polu osadniczym Vamlauken. Zasadźcą wsi został Prus o imieniu Heinko. Obszar wsi obejmował 91 włók, zasiedlonych przez ludność pruską. W okresie wojny polsko–krzyżackiej, w latach 1519–1521, miejscowość została całkowicie zniszczona. Do 1533 roku udało się na nowo zasiedlić 37 włók. 1 kwietnia 1585 roku biskup Marcin Kromer nadał niejakiemu Bartłomiejowi Mukowi karczmę we Franknowie. Druga karczma powstała w 1613 roku. W 1783 roku Franknowo składało się z 2 karczem i 70 domów. W 1785 roku wieś była zamieszkana wyłącznie przez Niemców.

Kościół został zbudowany wkrótce po założeniu wsi. Przed 1426 rokiem proboszczem był Mikołaj Hamersdorf, a po nim Dominicus Sartoris. Świątynia została zniszczona w okresie wojny trzynastoletniej. Kościół odbudowano w 1565 roku, ale po 1581 roku ponownie uległ zniszczeniu. Odbudowy podjęto się w latach 1746-1751 z fundacji biskupa Grabowskiego. W XIX wieku do parafii we Franknowie należały wsie: Kramarzewo, Polkajmy, Wólka Szlachecka i Wielewo.

Miejscowa szkoła w 1935 roku zatrudniała 3 nauczycieli, pracujących z 162 uczniami.


Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

  • 1820 r. – 455 osób
  • 1848 r. – 595 osób
  • 1939 r. – 927 osób

Szkolnictwo

W miejscowości działa szkoła podstawowa.

Turystyka

  • czerwony szlak rowerowy o długości 23,5 km – przebieg trasy: Jeziorany – Tłokowo – Kramarzewo – Franknowo – UstnikWójtówko – Jeziorany

Zabytki

  • kościół zbudowany w latach 1746–1751 w stylu barokowym
  • murowana barokowa dzwonnica z połowy XVIII stulecia
  • ogrodzenie cmentarza przykościelnego z dwoma bramkami z XVIII i XIX wieku
  • 8 zabytkowych warmińskich kapliczek z XIX i XX wieku
  • krzyże przydrożne
  • cmentarz przykościelny
  • budynek dawnej szkoły
  • budynki mieszkalne i gospodarcze
  • budynek dawnej, nieczynnej obecnie stacji kolejowej,zaadaptowany na cele mieszkalne

Bezpieczeństwo

We wsi działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Bibliografia

Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
Strona Urzędu Gminy Jeziorany [17.12.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [19.12.2013]
Dom Warmiński [19.12.2013]
Portal Jeziorany [19.12.2013]
Wikipedia [19.12.2013]
Moje Mazury [14.07.2014]

Przypisy