Pierwągi: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Pierwąg | |dopełniacz wsi = Pierwąg | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = pierwagi.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Kapliczka w Pierwągach.<br>Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pierw%C4%85gi,_02.jpg Commons Wikimedia] |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = olsztyński | |powiat = olsztyński | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 88 |
| − | |rok = | + | |rok = 2022 |
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Pierwągi''' (niem. ''Porwangen'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[ | + | ''' Pierwągi''' (niem. ''Porwangen'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)| gminie Jeziorany]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 101 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Sebastian Lewandowski (2023). |
| − | W latach | ||
| − | |||
| − | Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez | ||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Miejscowość położona jest na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]] | + | Miejscowość położona jest na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]], w odległości 6,5 km od [[Jeziorany| Jezioran]]. W pobliżu znajduje się [[Jezioro Luterskie]] oraz [[Jezioro Bierdawy|Bierdawy]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś została lokowana przez biskupa [[Henryk z Lutr| Henryka z Lutr]] 21 sierpnia 1341 roku na obszarze 25 włók. W 1381 roku miejscowość powiększyła się o nadane 2 morgi ziemi. Pierwągom zapewne nie udało się uniknąć zniszczeń, które sprowadziła na ten obszar [[ | + | Wieś została lokowana przez biskupa [[Henryk z Lutr| Henryka z Lutr]] 21 sierpnia 1341 roku na obszarze 25 [[Włóka |włók]]. W 1381 roku miejscowość powiększyła się o nadane 2 morgi ziemi. Pierwągom zapewne nie udało się uniknąć zniszczeń, które sprowadziła na ten obszar [[Wojny polsko-krzyżackie|wojna polsko–krzyżacka]] w latach 1519-1521. W 1700 roku wieś weszła w skład dóbr kapituły warmińskiej. W latach 1709–1711 do miejscowości dotarła epidemia dżumy. W 1772 roku Pierwągi stały się własnością władz pruskich. W 1785 roku funkcjonowały jako [[Wieś królewska |wieś królewska]], składająca się z 22 budynków mieszkalnych. Wieś wchodziła w skład parafii w Jezioranach. W 1820 roku Pierwągi nadal należały do domeny królewskiej i składały się z 25 gospodarstw domowych. Po zakończeniu [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światowej]] w miejscowości osiedliła się ludność polska. |
| + | |||
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | ||
| − | 1820 | + | *1820 r. – 129 osób |
| − | 1885 | + | *1885 r. – 205 osób |
| − | 1900 | + | *1900 r. – 149 osób |
| − | 1905 | + | *1905 r. – 164 osoby |
| − | 1933 | + | *1933 r. – 180 osób |
| − | 1939 | + | *1939 r. – 166 osób |
| − | |||
| − | == | + | ==Kultura== |
| − | . | + | Obecnie w miejscowości działa świetlica wiejska. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *kapliczka warmińska zlokalizowana przy drodze na [[Piszewo]] |
| − | * | + | *kapliczka warmińska zlokalizowana na przydrożnej skarpie w kierunku wsi [[Wągsty]] |
| − | + | ||
| + | |||
| + | ==Ludzie związani z miejscowością== | ||
| + | *[[Johann Stuhrmann]] (1853–1929) – urodzony w Pierwągach językoznawca, badacz dialektów wschodniopruskich | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [21.12.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#3428/pl/i/pierwagi_-_kapliczka| Ciekawe Mazury] [21.12.2013]<br/> | |
| − | + | [http://wiki-de.genealogy.net/GOV:PORGENKO04JA| Genealogy.net] [21.12.2013] | |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| Linia 78: | Linia 74: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat olsztyński]] | |
| − | + | [[Kategoria: Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1301-1400]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 12:15, 21 lip 2023
| Pierwągi | |
| | |
 Kapliczka w Pierwągach.
Źródło: Commons Wikimedia | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Jeziorany |
| Liczba ludności (2022) | 88 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pierwągi | |
| Położenie na mapie Polski  Pierwągi | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Pierwągi (niem. Porwangen) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 101 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Sebastian Lewandowski (2023).
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 6,5 km od Jezioran. W pobliżu znajduje się Jezioro Luterskie oraz Bierdawy.
Dzieje miejscowości
Wieś została lokowana przez biskupa Henryka z Lutr 21 sierpnia 1341 roku na obszarze 25 włók. W 1381 roku miejscowość powiększyła się o nadane 2 morgi ziemi. Pierwągom zapewne nie udało się uniknąć zniszczeń, które sprowadziła na ten obszar wojna polsko–krzyżacka w latach 1519-1521. W 1700 roku wieś weszła w skład dóbr kapituły warmińskiej. W latach 1709–1711 do miejscowości dotarła epidemia dżumy. W 1772 roku Pierwągi stały się własnością władz pruskich. W 1785 roku funkcjonowały jako wieś królewska, składająca się z 22 budynków mieszkalnych. Wieś wchodziła w skład parafii w Jezioranach. W 1820 roku Pierwągi nadal należały do domeny królewskiej i składały się z 25 gospodarstw domowych. Po zakończeniu II wojny światowej w miejscowości osiedliła się ludność polska.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1820 r. – 129 osób
- 1885 r. – 205 osób
- 1900 r. – 149 osób
- 1905 r. – 164 osoby
- 1933 r. – 180 osób
- 1939 r. – 166 osób
Kultura
Obecnie w miejscowości działa świetlica wiejska.
Zabytki
- kapliczka warmińska zlokalizowana przy drodze na Piszewo
- kapliczka warmińska zlokalizowana na przydrożnej skarpie w kierunku wsi Wągsty
Ludzie związani z miejscowością
- Johann Stuhrmann (1853–1929) – urodzony w Pierwągach językoznawca, badacz dialektów wschodniopruskich
Bibliografia
Bank Danych Lokalnych GUS [21.12.2013]
Ciekawe Mazury [21.12.2013]
Genealogy.net [21.12.2013]
Przypisy
