Franknowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zobacz też) |
|||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Franknowo''' (niem. ''Frankenau'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[ | + | ''' Franknowo''' (niem. ''Frankenau'') – [[Wieś sołecka |wieś sołecka]] w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)|gminie Jeziorany]]. |
| − | W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do [[ | + | W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. |
Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 703 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Anna Śledzianowska]]<ref> http://bip.jeziorany.nowoczesnagmina.pl/?c=92 [data dostępu: 17.12.2013]</ref>. | Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 703 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Anna Śledzianowska]]<ref> http://bip.jeziorany.nowoczesnagmina.pl/?c=92 [data dostępu: 17.12.2013]</ref>. | ||
| − | + | <br/> | |
== Położenie == | == Położenie == | ||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś została założona na [[ | + | Wieś została założona na [[Prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]] 3 grudnia 1346 roku przez wójta biskupiego Brunona z Lutr. Przez jakiś czas miejscowość nosiła podwójną nazwę: niemiecką - Vrankenaw i pruską - Vamlauken. Ta ostatnia z czasem zanikła. Franknowo zostało zlokalizowane na staropruskim polu osadniczym Vamlauken. Zasadźcą wsi został Prus o imieniu Heinko. Obszar wsi obejmował 91 włók, zasiedlonych przez ludność pruską. W okresie [[Wojny polsko-krzyżackie|wojny polsko-krzyżackiej]] w latach 1519-1521, miejscowość została całkowicie zniszczona. Wieś została opuszczona, 72 włóki ziemi leżały odłogiem. Do 1533 roku udało się na nowo zasiedlić 37 włók. 1 kwietnia 1585 roku biskup [[lkwim:Marcin Kromer|Marcin Kromer]] nadał niejakiemu Bartłomiejowi Mukowi karczmę we Franknowie. Druga karczma powstała w 1613 roku. W 1783 roku Franknowo składało się z 2 karczem i 70 domów. W 1785 roku wieś była zamieszkana wyłącznie przez Niemców. |
| − | Kościół został zbudowany wkrótce po założeniu wsi. Przed 1426 rokiem proboszczem był Mikołaj Hamersdorf, a po nim Dominicus Sartoris. Świątynia została zniszczona w okresie [[ | + | [[lkwim: Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika we Franknowie |Kościół]] został zbudowany wkrótce po założeniu wsi. Przed 1426 rokiem proboszczem był Mikołaj Hamersdorf, a po nim Dominicus Sartoris. Świątynia została zniszczona w okresie [[Wojna trzynastoletnia|wojny trzynastoletniej]]. Kościół odbudowano w 1565 roku, ale po 1581 roku ponownie uległ zniszczeniu. Odbudowy podjęto się w latach 1746-1751 z fundacji biskupa [[Adam Stanisław Grabowski |Grabowskiego]]. W XIX wieku do parafii we Franknowie należały wsie: [[Kramarzewo]], [[Polkajmy]], [[Wólka Szlachecka]] i [[Wielewo]]. |
Miejscowa szkoła w 1935 roku zatrudniała 3 nauczycieli, pracujących z 162 dzieci. | Miejscowa szkoła w 1935 roku zatrudniała 3 nauczycieli, pracujących z 162 dzieci. | ||
| Linia 54: | Linia 54: | ||
1939 - 927 osób | 1939 - 927 osób | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
==Edukacja== | ==Edukacja== | ||
| − | W miejscowości działa [[ | + | W miejscowości działa [[Szkoła podstawowa we Franknowie| szkoła podstawowa]]. |
| + | <br> | ||
| + | |||
| + | ==Kultura== | ||
| + | Jest tutaj także filia [[Miejska Biblioteka Publiczna w Jezioranach |Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jezioranach]]. | ||
| + | <br> | ||
== Turystyka== | == Turystyka== | ||
| − | * | + | *Czerwony szlak rowerowy o długości 23,5 km - przebieg trasy: [[Jeziorany]]-[[Tłokowo]]-[[Kramarzewo]]-Franknowo-[[Ustnik]]-[[Wójtówko]]-[[Jeziorany]] |
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[Kościół | + | *[[Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika we Franknowie|Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny]] zbudowany w latach 1746-1751 w stylu barokowym |
*Murowana barokowa dzwonnica z połowy XVIII stulecia | *Murowana barokowa dzwonnica z połowy XVIII stulecia | ||
*Ogrodzenie cmentarza przykościelnego z dwoma bramkami z XVIII i XIX wieku | *Ogrodzenie cmentarza przykościelnego z dwoma bramkami z XVIII i XIX wieku | ||
| Linia 74: | Linia 78: | ||
*Budynki mieszkalne i gospodarcze | *Budynki mieszkalne i gospodarcze | ||
*Budynek dawnej, nieczynnej obecnie stacji kolejowej,zaadaptowany na cele mieszkalne. | *Budynek dawnej, nieczynnej obecnie stacji kolejowej,zaadaptowany na cele mieszkalne. | ||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 92: | Linia 94: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat olsztyński]] | |
| − | + | [[Kategoria: Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| + | [[Kategoria: 1301-1400]] | ||
Wersja z 12:11, 7 lip 2014
| Franknowo | |
| | |
 Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Jeziorany |
| Liczba ludności (2010) | 703 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Franknowo | |
| Położenie na mapie Polski  Franknowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Franknowo (niem. Frankenau) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 703 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Anna Śledzianowska[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 6 km na północny wschód od Jezioran w kierunku Bisztynka.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona na prawie chełmińskim 3 grudnia 1346 roku przez wójta biskupiego Brunona z Lutr. Przez jakiś czas miejscowość nosiła podwójną nazwę: niemiecką - Vrankenaw i pruską - Vamlauken. Ta ostatnia z czasem zanikła. Franknowo zostało zlokalizowane na staropruskim polu osadniczym Vamlauken. Zasadźcą wsi został Prus o imieniu Heinko. Obszar wsi obejmował 91 włók, zasiedlonych przez ludność pruską. W okresie wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519-1521, miejscowość została całkowicie zniszczona. Wieś została opuszczona, 72 włóki ziemi leżały odłogiem. Do 1533 roku udało się na nowo zasiedlić 37 włók. 1 kwietnia 1585 roku biskup Marcin Kromer nadał niejakiemu Bartłomiejowi Mukowi karczmę we Franknowie. Druga karczma powstała w 1613 roku. W 1783 roku Franknowo składało się z 2 karczem i 70 domów. W 1785 roku wieś była zamieszkana wyłącznie przez Niemców.
Kościół został zbudowany wkrótce po założeniu wsi. Przed 1426 rokiem proboszczem był Mikołaj Hamersdorf, a po nim Dominicus Sartoris. Świątynia została zniszczona w okresie wojny trzynastoletniej. Kościół odbudowano w 1565 roku, ale po 1581 roku ponownie uległ zniszczeniu. Odbudowy podjęto się w latach 1746-1751 z fundacji biskupa Grabowskiego. W XIX wieku do parafii we Franknowie należały wsie: Kramarzewo, Polkajmy, Wólka Szlachecka i Wielewo.
Miejscowa szkoła w 1935 roku zatrudniała 3 nauczycieli, pracujących z 162 dzieci.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
1820 - 455 osób
1848 - 595 osób
1939 - 927 osób
Edukacja
W miejscowości działa szkoła podstawowa.
Kultura
Jest tutaj także filia Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jezioranach.
Turystyka
- Czerwony szlak rowerowy o długości 23,5 km - przebieg trasy: Jeziorany-Tłokowo-Kramarzewo-Franknowo-Ustnik-Wójtówko-Jeziorany
Zabytki
- Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny zbudowany w latach 1746-1751 w stylu barokowym
- Murowana barokowa dzwonnica z połowy XVIII stulecia
- Ogrodzenie cmentarza przykościelnego z dwoma bramkami z XVIII i XIX wieku
- 8 zabytkowych warmińskich kapliczek z XIX i XX wieku
- Krzyże przydrożne
- Cmentarz przykościelny
- Budynek dawnej szkoły
- Budynki mieszkalne i gospodarcze
- Budynek dawnej, nieczynnej obecnie stacji kolejowej,zaadaptowany na cele mieszkalne.
Bibliografia
- Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 19.12.2013]
- Dom Warmiński [data dostępu: 19.12.2013]
- Ciekawe Mazury.pl [data dostępu: 19.12.2013]
- Portal Jeziorany [data dostępu: 19.12.2013]
- Wikipedia: Franknowo [data dostępu: 19.12.2013]
Przypisy
- ↑ http://bip.jeziorany.nowoczesnagmina.pl/?c=92 [data dostępu: 17.12.2013]
