Dziśnity (gmina Rychliki)

Dziśnity
Pałac w Dziśnitach Polskie zabytki [14.07.2014]
Rodzaj miejscowości	wieś niesołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Gmina	Rychliki
Liczba ludności (2010)	184
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Dziśnity
Położenie na mapie Polski Dziśnity
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Dziśnity (niem. Dosnitten) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Rychliki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 184 mieszkańców.

Położenie

Wieś położona jest w północno–zachodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, na południowy zachód od Pasłęka.

Dzieje miejscowości

w dokumentach źródłowych nazwa wsi występuje w odmianach Disniten, Disnyten, Dysniten, Dysnithe i Desnyten. Miejscowość została lokowana w 1369 roku przez wielkiego mistrza Winricha von Kniprode. Odbiorcą nadania byli dwaj pruscy bracia - Clause i Cunke.

Dobra przez dłuższy czas pozostawały w rękach Prusów. W pierwszej połowie XVI wieku (około roku 1540) Dziśnity znalazły się w rękach rodu von Diebes, właścicieli wsi Barty i Piotrowo. W 1650 roku dobra należały do właściciela Dymnika – Oswalda Kleiß. Od 1727 roku dobra były w posiadaniu von Bedecków, do których należały pobliskie Barzyny. Bedeckowie gospodarzyli w Dziśnitach jeszcze w 1785 roku.

Prawdopodobnie w pierwszej połowie XIX wieku osiedlili się tu Finckensteinowie. Właścicielem majątku był m.in. Christoph Albrecht von Finckenstein. Później dobra należały do baron von Reßtorffa, sędziego pokoju w urzędzie obwodowym w Rychlikach. Dziśnity oraz folwark w Bartach należały do niego w latach 1865-1889.

Na początku XX wieku dobra w Dziśnitach znalazły się w rękach rodziny Franckenstein – początkowo Paula, później Karla i Ludwiga. Ostatni z tej rodziny – Walter – został zastrzelony 3 marca 1945 roku przez żołnierzy radzieckich.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Rychlikach.

Zabytki

• okazały dworek z trzeciej ćwierci XVIII wieku; przebudowywany w czwartej ćwierci XIX wieku i w latach 20. XX wieku (obecnie własność prywatna)
• pozostałości dawnego założenia parkowego ze starodrzewem dębu i lipy oraz częściowo zarośniętym stawem

Bibliografia

Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Strona Gminy Rychliki [12.11.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Polskie zabytki [14.07.2014]