Rezerwat Nietlickie Bagno

Rezerwat przyrody Nietlickie Bagno
Rodzaj rezerwatu	faunistyczny
Państwo	Polska
Data utworzenia	2003
Powierzchnia	1132,91 ha
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Rezerwat przyrody Nietlickie Bagno
Położenie na mapie Polski Rezerwat przyrody Nietlickie Bagno
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rezerwat przyrody Nietlickie Bagno – rezerwat ustanowiony w 2003 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. z 2003 r., nr 72, poz. 1069) na obszarze 1132,91 ha. Wokół granic rezerwatu wyznaczono otulinę o pow. 1080,341 ha.

Celem ochrony jest zachowanie walorów przyrodniczo-krajobrazowych wraz z przylegającymi do rezerwatu zabagnieniami, roślinnością szuwarową i siedliskami chronionych gatunków roślin i zwierząt. Rezerwat położony jest na terenie dwóch gmin: Miłki (powiat giżycki) i Orzysz (powiat piski).

Jest to ostoja cietrzewi oraz największa w Polsce ostoja przelotnych i nielęgowych żurawi.

Fizjogeografia terenu i szata roślinna

W przeszłości obszar tutejszych bagien był znacznie większy i rozciągał się od jeziora Buwełno na wschodzie niemal po Jezioro Jagodne na zachodzie. W części wschodniej bagien znajdowało się wówczas rozległe, zarastające jezioro Wąż. W połowie XIX w. przeprowadzono na tym terenie duże prace melioracyjne w ramach powiększania terenów rolniczych. W latach 1865–1869 poziom wód jeziora uległ obniżeniu o 2 m. Prace melioracyjne prowadzono jeszcze wielokrotnie przed 1945 r., ale i po wojnie. Mimo to do dziś w formie bardzo naturalnej i mało zmienionej przetrwało ok. 550 ha torfowisk niskich.

Zarówno znaczna powierzchnia, jak i naturalność decydują o wyjątkowym bogactwie florystycznym i faunistycznym tego terenu. Bagna nietlickie są jednym z nielicznych dużych obszarów bagiennych na Warmii i Mazurach, które przetrwały do naszych czasów. Jest to obecnie największe i najlepiej zachowane torfowisko niskie na tych terenach. Bagna położone są na północnym krańcu ziemi piskiej między jeziorami Niegocin i Śniardwy, na terenie gmin Orzysz i Miłki.

Szatę roślinną rezerwatu tworzą rozległe turzycowiska, trzcinowiska i szuwary poprzeplatane oczkami otwartej wody. Otoczenie torfowiska to podmokłe, gęste łozy i brzeziny. W części centralnej bagien (resztki zarośniętego jeziora Wąż) występują zadrzewienia brzozowe, częściowo olchowe, oraz kępy zarośli wierzbowych.

Zwierzęta

Spośród żyjących w rezerwacie ssaków na szczególną uwagę zasługują: wydra (Lutra lutra), bóbr europejski (Castor fiber) i łoś (Alces Alces).

Teren ten szczególnie upodobały sobie ptaki. Ze względu na liczbę zatrzymujących się tu żurawi bagna te są terenem ważnym dla ptaków o znaczeniu międzynarodowym. Ponadto w rezerwacie występuje wiele gatunków dzikich kaczek oraz kureczek, derkaczy, błotniaków, rybitw czarnych, prawie wszystkie krajowe gatunki wróblowców: słowiki szare, dziwonie, świerszczaki, strumieniówki, rokitniczki, brzęczki, potrzosy, trzciniaki, trzcinniczki. Są tu także cietrzewie, myszołowy zwyczajne, orły bieliki, orliki krzykliwe, błotniaki łąkowe i błotniaki stawowowe, kobuzy, bociany czarne i białe, bąki, trzmielojady, pokrzewki jarzębate, dzięcioły białogrzbiete.

Podczas wędrówek, zwłaszcza jesienią, zatrzymują się tu stada przelotnych czajek, batalionów, bekasów, brodźców leśnych, kwokaczy oraz wielogatunkowe stada dzikich kaczek (krzyżówki, cyranki, krakwy, głowienki, czernice). Nietlickie Bagno wraz z przylegającą okolicą stanowi ostoję cietrzewia. W ostatnich latach zaobserwowano tu wzrost liczebności tego kuraka. Oprócz wzrostu liczby samych cietrzewi przybyło również nowych tokowisk. Wielkość tej populacji szacuje się na ok. 35–40 ptaków, w tym liczbę kogutów oceniono na około 20–22. Tokowiska zlokalizowane są na obrzeżach torfowiska. Cietrzew umieszczony jest na kartach PCKZ i CLZGiZ w Polsce w kategorii silnie zagrożonych (EN), jest ujęty w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej oraz w europejskiej klasyfikacji Gatunków Specjalnej Troski.

Rośliny

Na terenie Nietlickiego Bagna stwierdzono występowanie 46 gatunków roślin zasługujących na uwagę, w tym 6 gatunków mchów i 40 roślin naczyniowych. Do najbardziej interesujących należą: brzoza niska, goździk pyszny, pełnik europejski, wierzba czarniawa, storczyk krwisty, grzybienie białe, grążel żółty, jeżogłówka różnolistna oraz dziewięciornik błotny. Szczególnie cenne na tym terenie jest prawdopodobnie największe na Pojezierzu Mazurskim stanowisko reliktowej brzozy niskiej (Betula humilis).

Ciekawostki

W latach 2001–2003 udało się zbudować na terenie torfowiska dwa progi piętrzące, co przywróciło właściwe stosunki wodne. Obszar ten stał się atrakcyjnym miejscem lęgu wielu gatunków ptaków oraz ważnym noclegowiskiem żurawia. Podczas gdy w 2003 r. notowano tu 2,5 tys. żurawi, to w roku 2005 stwierdzono co najmniej 4 tys. ptaków.

Zobacz też

pl.wikipedia.org, Rezerwat Nietlickie Bagno [22.04.2014]
bip.olsztyn.rdos.gov.p [22.04.2014]

Bibliografia

Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Olsztyn 1999.
Łachacz Andrzej, Pisarek Włodzimierz, Rzadsze gatunki roślin naczyniowych i mchów Nietlickiego Bagna na Pojezierzu Mazurskim, "Acta Botanica Warmiae et Masuriae" 2002, nr 2, s. 53-61.