Polskie przedszkola na Warmii w Prusach Wschodnich (1927–1939): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Kadra pedagogiczna) |
(→Kadra pedagogiczna) |
||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
* [[Anna Kiwitt]] (później Samulowska - [[Chabekowo]], [[Gietrzwałd]], [[Woryty]] | * [[Anna Kiwitt]] (później Samulowska - [[Chabekowo]], [[Gietrzwałd]], [[Woryty]] | ||
* [[Anna Sendrowska]] (później Hedrychowa) - [[Chaberkowo]], [[Woryty]] | * [[Anna Sendrowska]] (później Hedrychowa) - [[Chaberkowo]], [[Woryty]] | ||
| − | * [[Helena Połomska]] - [[Chaberkowo]], [[Woryty]] | + | * [[Helena Połomska]] - [[Chaberkowo]], [[Woryty]], [[Unieszewo]] |
* [[Jadwiga Gnatowska]] - [[Chaberkowo]] | * [[Jadwiga Gnatowska]] - [[Chaberkowo]] | ||
* [[Janina Leśniorowska]] - [[Olsztyn]] | * [[Janina Leśniorowska]] - [[Olsztyn]] | ||
| Linia 34: | Linia 34: | ||
* [[Salomea Herudajówna]] - [[Skajboty]] | * [[Salomea Herudajówna]] - [[Skajboty]] | ||
* [[Zofia Olejniczak]] - [[Skajboty]] | * [[Zofia Olejniczak]] - [[Skajboty]] | ||
| − | * [[Maria Prejłowska]] - [[Woryty]] | + | * [[Maria Prejłowska]] - [[Woryty]], [[Unieszewo]] |
* [[Agata Sendrowska]] - [[Purda]] | * [[Agata Sendrowska]] - [[Purda]] | ||
* [[Anna Zarembianka]] - [[Purda]] | * [[Anna Zarembianka]] - [[Purda]] | ||
| + | * [[Franciszka Hensel-Szczepańska]] - [[Unieszewo]] | ||
| + | |||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 14:40, 1 kwi 2014
| Polskie przedszkola na Warmii w Prusach Wschodnich | |
 ...Wymagane... | |
| Data założenia: | 1926 r. |
| Typ placówki: | przedszkole |
| Adres: | Warmia |
Polskie przedszkola na Warmii w Prusach Wschodnich – przedszkola zwane też ochronkami z polskim językiem wykładowym w Prusach Wschodnich. Działały do 1926 do 1939 r. na .
Spis treści
Historia
...Pierwsze placówki wychowania przedszkolnego powstały po I wojnie światowej i nosiły początkowo nazwę ochronek. Pierwsza powstała w Olsztynie 1 maja 1919 r., dalsze w Gutkowie, Gryźlinach, Likusach, Dorotowie, Dywitach, Rożnowie, Dajtkach i Kronowie, a w lipcu 1920 r. w Stawigudzie. Przed plebiscytem funkcjonowało dziesięć przedszkoli. Ich organizacją z ramienia Komisji Szkolnej Rady Ludowej zajmowała się Anna Łubieńska. Zadaniem ochronek było wspomaganie szkoły. Popołudniami gromadziły się tu dzieci w wieku szkolnym, aby uczyć się czytać i pisać po polsku. Prowadzono również pracę z młodzieżą pozaszkolną. Wszystkie placówki zostały zlikwidowane po plebiscycie przegranym przez Polaków
Zadania i uprawnienia przedszkolanek
Przedszkolanki były zatrudniane przez Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię. Otrzymywały wynagrodzenie oraz cztery tygodnie urlopu. Do ich obowiązków należało m.in. prowadzenie zajęć z dziećmi przedszkolnymi według zatwierdzonego przez Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię planu, a w godzinach pozasłużbowych, praca z młodzieżą i pielęgnowanie tradycji i dóbr kulturowych w obrębie danej parafii.
Kadra pedagogiczna
Przedszkolanki polskich przedszkoli/ochronek w latach 1927-1939 na Warmii:
- Otylia Teszner Groth - Chaberkowo, Gietrzwałd, Nowa Kaletka
- Marta Schröterówna - Chaberkowo
- Maria Kensbock - Skajboty
- Jadwiga Brzeszczyńska (późniejsza Gransicka) - Unieszewo, Pluski
- Róża Koenigsmann (później Pacholska) - Nowa Kaletka
- Maria Zientara-Malewska - Gietrzwałd
- Marta Hanowska-Sendrowska - Gietrzwałd
- Anna Kiwitt (później Samulowska - Chabekowo, Gietrzwałd, Woryty
- Anna Sendrowska (później Hedrychowa) - Chaberkowo, Woryty
- Helena Połomska - Chaberkowo, Woryty, Unieszewo
- Jadwiga Gnatowska - Chaberkowo
- Janina Leśniorowska - Olsztyn
- Anna Romanowska - Skajboty
- Salomea Herudajówna - Skajboty
- Zofia Olejniczak - Skajboty
- Maria Prejłowska - Woryty, Unieszewo
- Agata Sendrowska - Purda
- Anna Zarembianka - Purda
- Franciszka Hensel-Szczepańska - Unieszewo
Grupy przedszkolne
...Miejscowości, w których w latach 1926-1939 na Warmii istniały polskie przedszkola:
- Chaberkowo
- Gietrzwałd,
- Nowa Kaletka
- Skajboty - 1931
- Unieszewo
- Pluski
- - Gietrzwałd - 9.12.1927
- Woryty
- Olsztyn - 1934
- Purda - marzec 1931 r.
- Przykop
Ciekawostki
W Rzeszy Niemieckiej obowiązywał zakaz zatrudniania mężatek. Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego kobiety przestawały pracować zawodowo. Tak było w przypadku m.in. Otylii Teszner Groth czy Jadwigi Brzeszczyńskiej żony nauczyciela Roberta Gransickiego.
Bibliografia
Filipkowski Tadeusz, Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945-1960, Warszawa 1978.
Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919-1939, Olsztyn 1980.
Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929-1939. W 80-lecie ich utworzenia, Olsztyn 2010.
Wrzesiński Wojciech, Warmia i Mazury w polskiej myśli politycznej 1864 – 1945, Warszawa 1984.
