Jezioro Tałty: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Źródła)
 
(Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
{{EWiM Jezioro infobox
 
{{EWiM Jezioro infobox
 
  |nazwa              = Tałty
 
  |nazwa              = Tałty
 
  |inne nazwy        =  
 
  |inne nazwy        =  
  |grafika            = Tałtyptak.jpg
+
  |grafika            = talty2.jpg
  |podpis grafiki    = Widok z lotu ptaka
+
  |podpis grafiki    = Fot. Mieczysław Kalski
 
  |powierzchnia      = 1160.40ha
 
  |powierzchnia      = 1160.40ha
 
  |wymiary            = 12500.0m / 1800.0m
 
  |wymiary            = 12500.0m / 1800.0m
Linia 19: Linia 18:
 
}}
 
}}
  
'''Jezioro Tałty''' ''(niem. Talter Gewässer'', w średniowieczu zwane ''Dobegast'') – najgłębsze jezioro rynnowe w [http://pl.wikipedia.org/wiki/Kraina_Wielkich_Jezior_Mazurskich Krainie Wielkich Jezior Mazurskich] leżące w dorzeczu [[Pisa|Pisy]]. Jezioro o dobrze rozwiniętej linii brzegowej, z wieloma cyplami i zatokami. Brzegi przeważnie wysokie, pagórkowate, strome, tylko południowa część wschodniego brzegu jest płaska i częściowo podmokła. Jezioro skąpo zarośnięte.
+
'''Jezioro Tałty''' ''(niem. Talter Gewässer'', w średniowieczu zwane ''Dobegast'') – najgłębsze jezioro rynnowe w [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich| Krainie Wielkich Jezior Mazurskich]] leżące w dorzeczu [[rzeka Pisa|Pisy]]. Jezioro o dobrze rozwiniętej linii brzegowej, z wieloma cyplami i zatokami. Brzegi przeważnie wysokie, pagórkowate, strome, tylko południowa część wschodniego brzegu jest płaska i częściowo podmokła. Jezioro skąpo zarośnięte.
 
== Ukształtowanie ==
 
== Ukształtowanie ==
Jezioro Tałty wypełnia część wielkiej rynny polodowcowej, która na odcinku od [[ryn|Rynu]] do [[ruciane-nida|Rucianego-Nidy]] ma długość 35 km. Jezioro Tałty stanowi jeden ciąg z [[jezioro ryńskie|Jeziorem Ryńskim]] o długości 20 km i powierzchni 18,3 km² (Dane [http://pl.wikipedia.org/wiki/Instytut_Rybactwa_%C5%9Ar%C3%B3dl%C4%85dowego Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie]). Do brzegów zbiornika przylegają 4 wsie ([[Skorupki]], [[Tałty]], [[Stare Sady]], [[Jora Wielka]]). Południowy kraniec jeziora znajduje się w obrębie miasta [[Mikołajki]]. Jezioro ma największą szerokość 1,8 km na wysokości [[kanał tałcki|Kanału Tałckiego]], a najwęższe jest od strony Mikołajek.
+
Jezioro Tałty wypełnia część wielkiej rynny polodowcowej, która na odcinku od [[Ryn|Rynu]] do [[Ruciane-Nida|Rucianego-Nidy]] ma długość 35 km. Jezioro Tałty stanowi jeden ciąg z [[Jezioro Ryńskie|Jeziorem Ryńskim]] o długości 20 km i powierzchni 18,3 km² (Dane Instytutu Rybactwa Śródlądowego w [[Olsztyn|Olsztynie]]). Do brzegów zbiornika przylegają 4 wsie ([[Skorupki]], [[Tałty]], [[Stare Sady]], [[Jora Wielka]]). Południowy kraniec jeziora znajduje się w obrębie miasta [[Mikołajki]]. Jezioro ma największą szerokość 1,8 km na wysokości [[Kanał Tałcki|Kanału Tałckiego]], a najwęższe jest od strony Mikołajek.
 
 
  
 
== Jakość wód ==
 
== Jakość wód ==
Zbiornik jest w znacznym stopniu zasilany wodami dopływającymi bezpośrednio z [[jezioro ryńskie|Jeziora Ryńskiego]], a także [[kanał tałcki|Kanałem Tałckim]] od strony jezior [[jezioro niegocin|Niegocin]]-[[jezioro jagodne|Jagodne]]-[[jezioro szymon|Szymon]]-[[jezioro tałtowisko|Tałtowisko]]. Posiada również siedem mniejszych dopływów , są to rowy melioracyjne oraz połączenie z jeziorami: [[jezioro jorzec|Jorzec]] i [[jezioro miałkie|Miałkie]]. Stan czystości dopływów w odniesieniu do norm przewidzianych dla wód płynących odpowiada I-II klasie czystości.
+
Zbiornik jest w znacznym stopniu zasilany wodami dopływającymi bezpośrednio z [[Jezioro Ryńskie|Jeziora Ryńskiego]], a także [[Kanał Tałcki|Kanałem Tałckim]] od strony jezior [[jezioro Niegocin|Niegocin]], [[jezioro Jagodne|Jagodne]], [[jezioro Szymon|Szymon]], [[jezioro Tałtowisko|Tałtowisko]]. Posiada również siedem mniejszych dopływów, są to rowy melioracyjne oraz połączenie z jeziorami: [[jezioro Jorzec|Jorzec]] i [[jezioro Miałkie|Miałkie]]. Stan czystości dopływów w odniesieniu do norm przewidzianych dla wód płynących odpowiada I-II klasie czystości.
  
 
== Przyroda ==
 
== Przyroda ==
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Strefa_przybrze%C5%BCna Litoral] zespołu Ryńskie-Tałty zajmuje 14% powierzchni jezior, z tego połowę zajmują rośliny zanurzone, m.in. [http://pl.wikipedia.org/wiki/Ramienica ramienice] i [http://pl.wikipedia.org/wiki/Rdestnica rdestnice]. W zlewni występują gleby bielicowe i brunatne, brzeg jeziora w przeważającej części wysokie, pagórkowate i strome. Pod względem stanu czystości jezioro zakwalifikowano do trzeciej klasy, o wyniku decydowały głównie parametry fizykochemiczne - niekorzystne warunki tlenowe, duża zasobność w biogeny i materię organiczną. Najpopularniejsze gatunki ryb występujące w zbiorniku: [[leszcz]], [[lin]], [[sandacz]], [[szczupak]], [[węgorz]].
+
Litoral zespołu Ryńskie-Tałty zajmuje 14% powierzchni jezior, z tego połowę zajmują rośliny zanurzone, m.in. ramienice i rdestnice. W zlewni występują gleby bielicowe i brunatne, brzeg jeziora w przeważającej części wysokie, pagórkowate i strome. Pod względem stanu czystości jezioro zakwalifikowano do trzeciej klasy, o wyniku decydowały głównie parametry fizykochemiczne - niekorzystne warunki tlenowe, duża zasobność w biogeny i materię organiczną. Najpopularniejsze gatunki ryb występujące w zbiorniku: [[leszcz]], [[lin]], [[sandacz]], [[szczupak]], [[węgorz]].
 
 
  
== Źródła ==
+
== Bibliografia ==
''1) Pascal-Przewodnik, Wielkie Jeziora Mazurskie, ISBN 83-87696-06-4<br>
+
Pascal-Przewodnik, Wielkie Jeziora Mazurskie<br>
''2) http://mojemazury.pl/jezioro/274/Talty [30.06.2014]<br>''
+
[http://mojemazury.pl/jezioro/274/Talty mojemazury.pl] [30.06.2014]<br/>
''3) "Giżycko, Z dziejów miasta i okolic", Wydawnictwo Pojezierze, Olsztyn, 1983<br>''
+
"Giżycko, Z dziejów miasta i okolic", Wydawnictwo Pojezierze, Olsztyn, 1983<br/>
''4) http://pl.wikipedia.org/wiki/Ta%C5%82ty_(jezioro)[30.06.2014]''
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Ta%C5%82ty_(jezioro) pl.wikipedia.org] [30.06.2014]
  
[[Kategoria: Jezioro]] [[Kategoria: zbiornik]] [[Kategoria: kraina tysiąca jezior]] [[Kategoria: tałty]]
+
[[Kategoria:Jeziora]] [[Kategoria:Przyroda]] [[Kategoria: Powiat piski]] [[Kategoria: Powiat giżycki]]

Aktualna wersja na dzień 08:08, 3 sie 2018

Tałty

Fot. Mieczysław KalskiFot. Mieczysław Kalski
Powierzchnia 1160.40ha
Wymiary 12500.0m / 1800.0m
Średnia głębokość 14.0m
Maksymalna głębokość 50.8m
Długość brzegu 31000.0m
Objętość 181022.4 tys. m3
Klasa czystości I-II
Wysokość n.p.m. 116.0 m.n.p.m.
53°51′08″N 21°31′27″E53°51′08″N 21°31′27″E


Jezioro Tałty (niem. Talter Gewässer, w średniowieczu zwane Dobegast) – najgłębsze jezioro rynnowe w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich leżące w dorzeczu Pisy. Jezioro o dobrze rozwiniętej linii brzegowej, z wieloma cyplami i zatokami. Brzegi przeważnie wysokie, pagórkowate, strome, tylko południowa część wschodniego brzegu jest płaska i częściowo podmokła. Jezioro skąpo zarośnięte.

Ukształtowanie

Jezioro Tałty wypełnia część wielkiej rynny polodowcowej, która na odcinku od Rynu do Rucianego-Nidy ma długość 35 km. Jezioro Tałty stanowi jeden ciąg z Jeziorem Ryńskim o długości 20 km i powierzchni 18,3 km² (Dane Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie). Do brzegów zbiornika przylegają 4 wsie (Skorupki, Tałty, Stare Sady, Jora Wielka). Południowy kraniec jeziora znajduje się w obrębie miasta Mikołajki. Jezioro ma największą szerokość 1,8 km na wysokości Kanału Tałckiego, a najwęższe jest od strony Mikołajek.

Jakość wód

Zbiornik jest w znacznym stopniu zasilany wodami dopływającymi bezpośrednio z Jeziora Ryńskiego, a także Kanałem Tałckim od strony jezior Niegocin, Jagodne, Szymon, Tałtowisko. Posiada również siedem mniejszych dopływów, są to rowy melioracyjne oraz połączenie z jeziorami: Jorzec i Miałkie. Stan czystości dopływów w odniesieniu do norm przewidzianych dla wód płynących odpowiada I-II klasie czystości.

Przyroda

Litoral zespołu Ryńskie-Tałty zajmuje 14% powierzchni jezior, z tego połowę zajmują rośliny zanurzone, m.in. ramienice i rdestnice. W zlewni występują gleby bielicowe i brunatne, brzeg jeziora w przeważającej części wysokie, pagórkowate i strome. Pod względem stanu czystości jezioro zakwalifikowano do trzeciej klasy, o wyniku decydowały głównie parametry fizykochemiczne - niekorzystne warunki tlenowe, duża zasobność w biogeny i materię organiczną. Najpopularniejsze gatunki ryb występujące w zbiorniku: leszcz, lin, sandacz, szczupak, węgorz.

Bibliografia

Pascal-Przewodnik, Wielkie Jeziora Mazurskie
mojemazury.pl [30.06.2014]
"Giżycko, Z dziejów miasta i okolic", Wydawnictwo Pojezierze, Olsztyn, 1983
pl.wikipedia.org [30.06.2014]