Kropiatka: Różnice pomiędzy wersjami

	Kropiatka
	Porzana porzana`
	Linnaeus, 1766
	Porzana porzana Linnaeus, 1766
	; Author: Marek Szczepanek. Źródło: Commons Wikimedia
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Rząd	żurawiowe
Rodzina	chruściele
Rodzaj	Porzana
Gatunek	kropiatka
	Synonimy
	kureczka nakrapiana

[wersja nieprzejrzana]

[wersja zweryfikowana]

Aktualna wersja na dzień 16:28, 21 mar 2015

Kropiatka (Porzana porzana) – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny chruścieli (Rallidae) osiągającego długość ciała 21-25 cm.

Charakterystyka

Największa polska kureczka, masywniejsza od pozostałych gatunków. Wierzch ciała oliwkowobrązowy, czarno plamkowany, spód popielaty, biało nakrapiany i brunatno pręgowany na bokach. Dziób krótki (jak u innych gatunków Porzana), prosty, dwubarwny, żółty z czerwoną nasadą. Często chodzi z zadartym ogonem, ukazując charakterystyczne, brązowo-żółte podogonie. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego, choć samica ma jaśniejszą głowę i podgardle w jasne kropki.

Gatunek występuje na płytkich, gęsto zarośniętych zbiornikach wodnych otoczonych podmokłymi łąkami, choć jest związany z wodą nieco luźniej od innych gatunków Porzana. Najliczniej zasiedla bagienne, zalewowe doliny rzeczne.

Żywi się głównie owadami i innymi małymi bezkręgowcami, ale także nasionami i częściami zielonymi roślin.

Gniazdo zwykle ukryte w gęstych szuwarach, uwite z liści i łodyg roślin wodnych, często pod okapem roślinności.

Występowanie

Zamieszkuje niemal całą Europę (poza północną Skandynawią), zachodnią Syberię oraz Azję Środkową po Iran, Kazachstan i zachodnie Chiny. Ptak wędrowny, przeloty odbywają się nocą, od marca do kwietnia oraz od sierpnia do października. Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, północnej Afryce, na Bliskim Wschodzie oraz w Indiach i Pakistanie.

W Polsce ptak lęgowy niżu. Występuje na niżu całego kraju, ale bardzo nierównomiernie (na wschodzie nieliczny lub średnio liczny, a na zachodzie bardzo nieliczny lub nieliczny). Koncentruje się zwłaszcza w dolinach dużych i średnich rzek (Biebrza, Narew, dolna Odra, ujściowy odcinek Warty, Ner, Barycz) oraz na niektórych jeziorach.

Na Warmii i Mazurach kropiatkę odnotowano na terenach obszarów Natura 2000 Jezioro Oświn i Okolice, Natura 2000 Lasy Iławskie, Natura 2000 Puszcza Borecka, Natura 2000 Puszcza Piska oraz Natura 2000 Polder Sątopy-Samulewo należących do sieci Natura 2000, a także w Rezerwacie Bagno Nadrowskie, Rezerwacie Jezioro Dobskie, Rezerwacie Jezioro Karaś, Rezerwacie Jezioro Drużno, Rezerwacie Jezioro Iłgi, Rezerwacie Kwiecewo, Rezerwacie Zatoka Elbląska.

W Polsce gatunek objęty ścisłą ochroną, wymieniony m.in. w Dyrektywie Ptasiej jako gatunek zagrożony głównie z powodu osuszania terenów podmokłych.

Bibliografia

Richarz Klaus, Ptaki - przewodnik, Warszawa 2009.
Stastny Karel, Ptaki wodne, Warszawa 1993.

Zobacz też

Dziennik Ustaw 2004, nr 220, poz. 2237, isap.sejm.gov.pl
wikipedia.org [16.02.2015]
ptaki-polski.pl [16.02.2015]
ptaki.info [16.02.2015]

Author: Marek Szczepanek. Źródło: Commons Wikimedia

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Zwierzę infobox
-  |nazwa zwyczajowa       = Rożeniec
+  |nazwa zwyczajowa       = Kropiatka
-  |nazwa łacińska         = ''Anas acuta''
+  |nazwa łacińska         = ''Porzana porzana''
   |TSN                    =
-  |zoolog                 = Linnaeus, 1758
+  |zoolog                 = Linnaeus, 1766
   |okres istnienia        =
-  |grafika                = anas.jpg
+  |grafika                = popo.jpg
-  |opis grafiki           = '''Samiec'''. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Anas_acuta15.jpg]
+  |opis grafiki           = Author: Marek Szczepanek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Porzana_porzana_1_%28Marek_Szczepanek%29.jpg Commons Wikimedia]
   |typ                    = strunowce
   |podtyp                 = kręgowce
   |gromada                = ptaki
-  |rząd                   = blaszkodziobe
+  |rząd                   = żurawiowe
-  |rodzina                = kaczkowate
+  |rodzina                = chruściele
-  |rodzaj                 = '''''Anas'''''
+  |rodzaj                 = '''''Porzana'''''
-  |gatunek                = '''rożeniec zwyczajny'''
+  |gatunek                = '''kropiatka'''
-  |synonimy               = ''Anas acuta acuta'' <small>Linnaeus, 1758</small>
+  |synonimy               = kureczka nakrapiana
   |wikispecies            =
   |commons                =
-}}<br/>
+}}
+'''Kropiatka''' (''Porzana porzana'') – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny chruścieli (''Rallidae'') osiągającego długość ciała 21-25 cm.
+<br/><br/>
-'''Rożeniec zwyczajny''' (''Anas acuta'') – gatunek dużego, wędrownego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (''Anatidae''). Długość ciała – 51-57 cm (u samca dodatkowo 10 cm sterówki).
-<br/>
 == Charakterystyka ==
-Ptak prawie wielkości krzyżówki, ale znacznie smuklejszy z charakterystycznym, długim zaostrzonym ogonem u samca (wyciągniętym w locie). Samiec jest większy od samicy i w szacie godowej ma czekoladową głowę i szyję z białym klinem sięgającym po bokach szyi na tył głowy. Przód szyi i pierś białe, boki popielate, tył ciała kremowy i czarny. Samica skromnie ubarwiona - brunatnobeżowa z łuskowanym rysunkiem na piórach i białawym brzuchem. Dziób u obu płci smukły, stalowoszary.
+Największa polska kureczka, masywniejsza od pozostałych gatunków. Wierzch ciała oliwkowobrązowy, czarno plamkowany, spód popielaty, biało nakrapiany i brunatno pręgowany na bokach. Dziób krótki (jak u innych gatunków ''Porzana''), prosty, dwubarwny, żółty z czerwoną nasadą. Często chodzi z zadartym ogonem, ukazując charakterystyczne, brązowo-żółte podogonie. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego, choć samica ma jaśniejszą głowę i podgardle w jasne kropki.
-<br/>
-Gatunek występuje na płytkich, stojących zbiornikach wodnych i otwartych terenach zalewowych w rozległych dolinach rzecznych.
+Gatunek występuje na płytkich, gęsto zarośniętych zbiornikach wodnych otoczonych podmokłymi łąkami, choć jest związany z wodą nieco luźniej od innych gatunków ''Porzana''. Najliczniej zasiedla bagienne, zalewowe doliny rzeczne.
-<br/>
-Żywi się głównie roślinami wodnymi, na wiosnę z domieszką drobnych, wodnych bezkręgowców (np. owady, robaki), kijanek czy drobnych ryb. Pokarm zdobywa gruntując. Żeruje głównie nocą, nurkując na głębokość nawet do 50 metrów.
-<br/>
-Na terenach lęgowych pojawia się w marcu lub kwietniu. Gniazdo buduje na lądzie, ukryte pod osłoną traw lub turzyc, zwykle w pewnej odległości od wody. Jest to płytkie zagłębienie w ziemi wyścielone suchymi trawami, liśćmi i puchem.
-<br/>
+Żywi się głównie owadami i innymi małymi bezkręgowcami, ale także nasionami i częściami zielonymi roślin.
-[[Plik: acuta.jpg]]
+Gniazdo zwykle ukryte w gęstych szuwarach, uwite z liści i łodyg roślin wodnych, często pod okapem roślinności.
-<br/>
-'''Samiec i samica'''. Źródło: [http://da.wikipedia.org/wiki/Spidsand#mediaviewer/File:Northern_Pintails_%28Male_%26_Female%29_I_IMG_0911.jpg]
-<br/>
 == Występowanie==
-Zamieszkuje północne tereny Eurazji i Ameryki Północnej. Przyloty w marcu, kwietniu, odloty - od września do listopada. Zimuje w południowo-zachodniej Europie, północnej Afryce (w dolinie Nilu najliczniejszy gatunek ptaków zimujących), południowej Azji oraz Ameryce Środkowej i Południowej.
+Zamieszkuje niemal całą Europę (poza północną Skandynawią), zachodnią Syberię oraz Azję Środkową po Iran, Kazachstan i zachodnie Chiny. Ptak wędrowny, przeloty odbywają się nocą, od marca do kwietnia oraz od sierpnia do października. Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, północnej Afryce, na Bliskim Wschodzie oraz w Indiach i Pakistanie.
-<br/>
-W Polsce skrajnie nieliczny ptak lęgowy (lęgi głównie na północy kraju), równie rzadko zimujący u nas. Lokalnie występuje w zabagnionych dolinach rzecznych, np. Biebrzy, Narwi czy Warty.
+W Polsce ptak lęgowy niżu. Występuje na niżu całego kraju, ale bardzo nierównomiernie (na wschodzie nieliczny lub średnio liczny, a na zachodzie bardzo nieliczny lub nieliczny). Koncentruje się zwłaszcza w dolinach dużych i średnich rzek (Biebrza, Narew, dolna Odra, ujściowy odcinek Warty, Ner, Barycz) oraz na niektórych jeziorach.
-<br/>
-Na Warmii i Mazurach rożeńca odnotowano w [[Rezerwat Jezioro Łuknajno|Rezerwacie Jezioro Łuknajno]].
+Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] kropiatkę odnotowano na terenach obszarów [[Natura 2000 Jezioro Oświn i Okolice]], [[Natura 2000 Lasy Iławskie]], [[Natura 2000 Puszcza Borecka]], [[Natura 2000 Puszcza Piska]] oraz [[Natura 2000 Polder Sątopy-Samulewo]] należących do sieci [[Natura 2000]], a także w [[Rezerwat Bagno Nadrowskie|Rezerwacie Bagno Nadrowskie]], [[Rezerwat Jezioro Dobskie|Rezerwacie Jezioro Dobskie]], [[Rezerwat Jezioro Karaś|Rezerwacie Jezioro Karaś]], [[Rezerwat Jezioro Drużno|Rezerwacie Jezioro Drużno]], [[Rezerwat Jezioro Iłgi|Rezerwacie Jezioro Iłgi]], [[Rezerwat Kwiecewo|Rezerwacie Kwiecewo]], [[Rezerwat Zatoka Elbląska|Rezerwacie Zatoka Elbląska]].
-<br/>
-W Polsce jako ptak zasiedlający podmokłe łąki i tereny zalewowe jest coraz rzadszy. Objęty ścisłą ochroną gatunkową, wymieniony w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt jako gatunek silnie zagrożony wymarciem, oraz w Dyrektywie Ptasiej - zagrożony utratą siedlisk lęgowych spowodowaną melioracjami prowadzonymi w dolinach rzecznych oraz zarastaniem łąk po zaprzestaniu wypasu.
+W Polsce gatunek objęty ścisłą ochroną, wymieniony m.in. w Dyrektywie Ptasiej jako gatunek zagrożony głównie z powodu osuszania terenów podmokłych.
-<br/>
 == Bibliografia ==
-Radziszewski Michał, ''Ptaki Polski'', Warszawa, Carta Blanca, 2011.
+Richarz Klaus, ''Ptaki - przewodnik'', Warszawa 2009.<br/>
-<br/>
+Stastny Karel, ''Ptaki wodne'', Warszawa 1993.
-Richarz Klaus, ''Ptaki - przewodnik'', Warszawa, Wydawnictwo Muza, 2009.
-<br/>
-Stastny Karel, ''Ptaki wodne'', Warszawa, Delta, 1993.
 <br/>
 == Zobacz też ==
-Dziennik Ustaw 2004, nr 220, poz. 2237 [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20042202237]
+Dziennik Ustaw 2004, nr 220, poz. 2237, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20042202237 isap.sejm.gov.pl]<br/>
-<br/>
+[http://pl.wikipedia.org/wiki/Kropiatka wikipedia.org] [16.02.2015]<br/>
-[http://pl.wikipedia.org/wiki/Rożeniec_zwyczajny]
+[http://www.ptaki-polski.com/aa_kropiat/ ptaki-polski.pl] [16.02.2015]<br/>
-<br/>
+[http://ptaki.info/kropiatka ptaki.info] [16.02.2015] <br/>
-[http://www.ptaki-polski.com/aa_rozen/]
+[[Plik: rza.jpg]]
+Author: Marek Szczepanek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Porzana_porzana_6_%28Marek_Szczepanek%29.jpg Commons Wikimedia]
 <br/>
-[http://ptaki.info/rożeniec]
-<br/>
-[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Zwierzęta Warmii i Mazur]] [[Kategoria: Ptaki Polski]] [[Kategoria: Natura 2000]]
-Kropiatka, kureczka nakrapiana (Porzana porzana) – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny chruścieli (Rallidae). Zamieszkuje Europę poza północną Skandynawią, zachodnią Syberię oraz Azję Środkową po Iran, Kazachstan i zachodnie Chiny. Wędrowny, przeloty w marcu–kwietniu i sierpniu–październiku, odbywają się nocą. Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, północnej Afryce (gdzie przelatuje szlakiem zachodnim lub południowo-wschodnim), na Bliskim Wschodzie oraz w Indiach i Pakistanie, tylko wyjątkowo w Europie Zachodniej.
-W Polsce ptak lęgowy niżu, na wschodzie nieliczny lub średnio liczny, a na zachodzie bardzo nieliczny lub nieliczny[3].
-Spis treści
-Charakterystyka
-Środowisko
-Pożywienie
-Rozród
-Ochrona
-Zobacz też
-Przypisy
-Bibliografia
-Charakterystyka
-Wygląd zewnętrzny
-    Ptak wielkości szpaka. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego, choć samica ma jaśniejszą głowę i podgardle w jasne kropki. Wierzch ciała oliwkowobrązowy z małymi czarnymi i białymi plamkami. Boki głowy i szyi oraz pierś szaroniebieskobrązowe. Boki w brązowo-białe pionowe pręgi. Nogi żółtozielonkawe. Dziób pomarańczowy u nasady, zielony w środku, zakończony brunatno. Jest on krótki jak u innych gatunków Porzana. Skrzydła ciemnobrązowe w czarne kropki. Charakterystyczną cechą jest brązowożołte zabarwienie piór podogonowych bez białych poprzecznych pręg. Młode niemal identyczne, lecz o znacznie jaśniejszym, kremowobiaławym, spodzie.
-    W odróżnieniu od wodnika ma krótki, prosty dziób i beżowe pokrywy podogonowe.
-Rozmiary
-    dł. ciała ok. 22–24 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 37–42 cm
-Masa
-    ok. 55–145 g
-Głos i zachowanie
-    Trudna do obserwacji – prowadzi bardzo skryty tryb życia pod osłoną gęstej roślinności na brzegach stawów, leniwie płynących rzek i na bagnach (podobnie jak wodnik). Widywana jest najczęściej o zmroku, gdy poszukuje pożywienia w mule. Łatwiej ją jednak usłyszeć niż zobaczyć. Pogwizdywania kropiatki słychać najczęściej wiosną lub latem o zmroku i w nocy. Odgłos ten przypomina uderzenie batem: "huit huit". W czasie toków odzywa się ciągle powtarzanym "tryk trek tryk trek", co wskazuje zarazem miejsca lęgowe. Poza tym okresem jest raczej milcząca. Utrudnia to oszacowanie liczebności tego ptaka w danym miejscu, zwłaszcza że kropiatka szybko reaguje na zmiany poziomu wód i opuszcza od razu wyschnięte obszary, zasiedlając nowo powstające zalewiska.
-Środowisko
-Płytkie, gęsto zarośnięte zbiorniki wodne otoczone podmokłymi łąkami, choć jest luźniej związana z wodą od innych gatunków Porzana.
-Pożywienie
-Owady i inne małe zwierzęta uzupełnione nasionami i częściami zielonymi roślin.
-Rozród
-Osobnik niedojrzały
-Gniazdo
-    Wiosną zajmuje niewielki, ale gwałtownie broniony rewir. Gnieździ się na brzegu lub kępie, na wysychających bagnach, w pobliżu wody, ale również na dość suchych terenach blisko pól uprawnych. Gniazdo ukryte w roślinności, głównie wśród suchych liści turzyc i traw. Wyściółkę stanowią jednak delikatniejsze materiały.
-Jaja
-    W ciągu roku wyprowadza jeden lub dwa lęgi, składając w kwietniu i czerwcu 8 do 14 żółtawych lub brunatnawych ciemno nakrapianych jaj.
-Wysiadywanie
-    Jaja wysiadywane są przez okres 18–21 dni przez obydwoje rodziców.
-Pisklęta
-    Często zdarza się, że wylęg nie następuje jednocześnie (opóźnienie może nawet wynieść 4 doby). Wtedy samica wysiaduje pozostałe jaja, a samiec karmi już wyklute młode. Pisklęta opuszczają gniazdo po ok. 72 godzinach, jednak jeszcze w nim nocują. Mają już wielobarwne dzioby. Rodzice karmią młode do 3. tygodnia życia, jednak zdolność do lotu pisklęta uzyskują dopiero w 6. lub 7. tygodniu życia. Pokarm dorosła para przynosi młodym w dziobach. To głównie mięczaki, owady i ich larwy, skorupiaki i robaki. Z końcem lata kropiatka wyprowadza drugi lęg.
-Ochrona
-Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[4].
-Zobacz też
-    fauna Polski
-    ptaki Polski
-Przypisy
-    Porzana porzana w: Integrated Taxonomic Information System (ang.)
-    Porzana porzana. Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.)
-    Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk: Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. Wrocław: PTPP "pro Natura", 2003, s. 285. ISBN 83-919626-1-X. Wg skali przyjętej przez autorów, dla okresu lęgowego bardzo nieliczny oznacza zagęszczenie 0,1–1 par na 100 km2, nieliczny – 1–10 par na 100 km2, a średnio liczny – 10–100 par na 100 km2.
-    Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną Dz. U. z 2004 r. Nr 220, poz. 2237
-Bibliografia
-    Karel Stastny: Ptaki wodne. Warszawa: Delta, 1993. ISBN 83-85817-10-7.
+[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Zwierzęta Warmii i Mazur]]  [[Kategoria:Natura 2000]] [[Kategoria:Ochrona przyrody]]
-    Klaus Richarz: Ptaki - Przewodnik. Warszawa: MUZA, 2009. ISBN 978-83-7495-018-3.

Kropiatka: Różnice pomiędzy wersjami

Aktualna wersja na dzień 16:28, 21 mar 2015

Spis treści

Charakterystyka

Występowanie

Bibliografia

Zobacz też

Menu nawigacyjne

Widok

Narzędzia osobiste

Nawigacja

Szukaj

Narzędzia

Kropiatka


Porzana porzana`
Linnaeus, 1766
Porzana porzana Linnaeus, 1766
Author: Marek Szczepanek. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Rząd	żurawiowe
Rodzina	chruściele
Rodzaj	Porzana
Gatunek	kropiatka
Synonimy
kureczka nakrapiana