Gawrzyjałki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Gawrzyjałki''' (niem. ''Gawrzialken'', od | + | ''' Gawrzyjałki''' (niem. ''Gawrzialken'', od 1928 r. ''Wilhelmstahl'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]], w [[Szczytno (gmina wiejska)|gminie Szczytno]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny| administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2009 roku wieś liczyła 385 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje [[Henryk Sielski]]<ref>[http://www.portal.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [24.06.2014]</ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| Linia 52: | Linia 52: | ||
==Zabytki== | ==Zabytki== | ||
| − | *neogotycki [[Kościół pw. św. Wojciecha w Gawrzyjałkach|kościół]] z 1908 roku, z kwadratową wieżą; w świątyni | + | *neogotycki [[Kościół pw. św. Wojciecha w Gawrzyjałkach|kościół]] z 1908 roku, z kwadratową wieżą; w świątyni pamiątkowe tablice<ref>[http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/gawrzyjalki rowery.olsztyn.pl [15.12.2014]]</ref> z nazwiskami mieszkańców parafii poległych w czasie [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach| I wojny światowej]] |
*dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku, zlokalizowany na zachodnim skraju wsi | *dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku, zlokalizowany na zachodnim skraju wsi | ||
Aktualna wersja na dzień 12:15, 28 sie 2015
| Gawrzyjałki | |
| | |
 Kościół neogotycki w Gawrzyjałkach.
Autor: Mieczysław Kalski | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | szczycieński |
| Gmina | Szczytno |
| Liczba ludności (2009) | 385 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 12-100 |
| Tablice rejestracyjne | NSZ |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Gawrzyjałki | |
| Położenie na mapie Polski  Gawrzyjałki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Gawrzyjałki (niem. Gawrzialken, od 1928 r. Wilhelmstahl) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2009 roku wieś liczyła 385 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Henryk Sielski[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest 17 km na południowy wschód od Szczytna, na pograniczu mazursko-kurpiowskim.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona około 1780 roku jako osada szkatułowa. W połowie XIX wieku wieś obejmowała około 60 łanów, z których 2/3 znajdowało się w dziedzicznej dzierżawie. W 1782 roku miejscowość składała się z 22 gospodarstw. W 1818 roku Gawrzyjałki były zamieszkane przez 104 osoby i obejmowały 42 gospodarstwa. W 1861 roku do wsi został przyłączony przysiółek Wyżega (założony w 1800 roku), który liczył 4,5 łana i dwa gospodarstwa. Z kolei w 1928 roku w skład wsi włączono majątek w Puzarach (założony około 1812 roku; w 1858 roku obejmował 23 łany i 5 gospodarstw), który później rozparcelowano. W 1895 roku założono w Gawrzyjałkach parafię ewangelicką (wcześniej wieś należała do parafii w Jerutkach); msze początkowo odbywały się w wiejskiej szkole lub w Białym Gruncie, zaś w 1907 roku ukończono budowę kościoła. Od 1980 roku jest on siedzibą katolickiej parafii pw. św. Wojciecha. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 439 osób.
Obecnie miejscowość jest siedzibą sołectwa, w którego skład wchodzi również miejscowość Pużary.
Bezpieczeństwo
W Gawrzyjałkach działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.
Szkolnictwo
W Gawrzyjałkach funkcjonuje zespół szkolno–przedszkolny.
Turystyka
Przez miejscowość przebiega szlak rajdu konnego "Ewita", obejmującego następującą trasę: Sasek Mały – Szymanki – Ciemna Dąbrowa – Piecuchy – Wały – Gawrzyjałki – Wyżegi – Jerominy – Chochół – Świętajno – Marksoby – Orżyny – Jabłonka – Trelkowo – Kobylocha – Piece – Sawica – Witówko – Sasek.
Zabytki
- neogotycki kościół z 1908 roku, z kwadratową wieżą; w świątyni pamiątkowe tablice[2] z nazwiskami mieszkańców parafii poległych w czasie I wojny światowej
- dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku, zlokalizowany na zachodnim skraju wsi
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 1, Olsztyn 2011.
Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów miasta i gminy Szczytno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 30-37.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank danych Lokalnych GUS [23.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [23.08.2013]
Gawrzyjałki. Blog o mojej miejscowości [23.08.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [23.08.2013]
Wrota Warmii i Mazur [24.06.2014]
Moje Mazury [24.06.2014]
Przypisy
- ↑ Wrota Warmii i Mazur [24.06.2014]
- ↑ rowery.olsztyn.pl [15.12.2014]
