Słupy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Charakterystyka fizjograficzna)
 
(Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 4: Linia 4:
 
  |flaga wsi            =  
 
  |flaga wsi            =  
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe      
+
  |dopełniacz wsi        = Słup      
 
  |zdjęcie              = Kościół pw.NMP Nieustającej Pomocy w Słupach.jpg   
 
  |zdjęcie              = Kościół pw.NMP Nieustającej Pomocy w Słupach.jpg   
  |opis zdjęcia          = Kościół pw.NMP Nieustającej Pomocy w Słupach  
+
  |opis zdjęcia          = Kościół pw.NMP Nieustającej Pomocy w Słupach. Fot. Adam Jaszczuk. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Parafia_Slupy_01.jpg Commons Wikimedia] [12.12.2013] 
  |rodzaj miejscowości  =
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = olsztyński
 
  |powiat                = olsztyński
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
''' Słupy (dawniej niem. Stolpen) – miejscowość w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity, położona około 3 km na północny wschód od granic administracyjnych Olsztyna.<br/><br/>
+
[[image:slupy.jpg|thumb|right|290px|Przedszkole w Słupach.<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
 +
''' Słupy''' (niem. ''Stolpen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Dywity (gmina wiejska)|gminie Dywity]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku była zamieszkana przez 867 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Bogdan Rudnicki]]<ref> [http://bip.warmia.mazury.pl/dywity_gmina_wiejska/170/299/Solectwa/ Wrota Warmii i Mazur] [04.12.2013]</ref>.
 +
<br/><br/>
  
== Charakterystyka fizjograficzna ==
+
== Położenie ==
Miejscowość jest położona na [[Pojezierze Olsztyńskie| Pojezierzu Olsztyńskim]] na północ od wsi [[Wadąg]], na zachodnim brzegu [[Jezioro Wadąg|Jeziora Wadąg]], w odległości ok. 3 km na północny wschód od [[Olsztyn| Olsztyna]].
+
Miejscowość jest położona na [[Pojezierze Olsztyńskie| Pojezierzu Olsztyńskim]] na północ od wsi [[Wadąg]], na zachodnim brzegu jeziora [[Jezioro Wadąg|Wadąg]], w odległości ok. 3 km na północny wschód od [[Olsztyn| Olsztyna]].
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Nazwa Słupy wiąże się z typem siedliska osadzonego na słupach wbitych w rzekę lub w jezioro albo też ze słupami służącymi do suszenia sieci rybackich. Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z dokumentów, w których zapisana była jako: Stolpe (1364, 1374), Stolp (1564), Sztolpy (1879), Stolpy (1941). Obecna nazwa Słupy obowiązuje od 1951 r.
+
Wieś powstała w miejscu staropruskiej osady. Nazwa miejscowości na przestrzeni wieków ulegała przekształceniom: ''Stolpe'' (1364, 1374), ''Stolp'' (1564), ''Sztolpy'' (1879), ''Stolpy'' (1941). Obecna nazwa obowiązuje urzędowo od 1951 roku.  Wieś uzyskała [[Prawo chełmińskie|prawo chełmińskie]] w roku 1360. 14 lat później [[Prusowie| Prus]] o imieniu Prejture otrzymał nadanie ziemskie obejmujące 13 [[Włóka |włók]] ziemi. Od XV do XVII wieku włącznie miejscowość była wsią [[Wieś szlachecka|szlachecką]]. W latach 1545-1552 posiadali tu swoje majątki: [[Antoni Niedanowski]], [[Jan Gąsiorowski]], [[Walenty Hanowski]]. W XVIII wieku wieś podupadła na znaczeniu, przekształcając się w majątek szlachecki z folwarkiem. W 1785 roku Słupy składały się zaledwie z 5 domów. Obecnie miejscowość całkowicie utraciła swój dawny rolniczy charakter. W 1993 roku Słupy były zamieszkane przez 582 mieszkańców.
  Wieś powstała na miejscu wcześniejszej pruskiej osady, a lokację uzyskała na na prawie chełmińskim około 1360 r. Pierwsze wzmianki pochodzą z 1374, kiedy to Prusowi o imieniu Prejture nadano 13 włók ziemi. W wiekach XV-XVII Słupy były wsią szlachecką. W XVIII wieku znajdowała się w rękach rodziny Carnevalli, następnie von Stabbert. Jej ostatnimi właścicielami przed 1945 roku byli: Adolf Schulz i Oskar Thimm.
+
<br/>
Na początku XXI wieku miejscowość utraciła rolniczy charakter i nie ma tu już żadnego gospodarstwa rolnego. W miejsce dawnego Państwowego Ośrodka Maszynowego, istniejącego do 1993 roku, powstało kilka mniejszych zakładów pracy, między innymi: Mazur Comfort, EuroBombi, DroPak, Opra czy zakłady meblarskie. W wyniku powiększania zabudowy pobliskiego Olsztyna, miejscowość bezpowrotnie utraciła typowo wiejski charakter.
 
W 1993 r. we wsi mieszkały 582 osoby.
 
W maju 1995 r. bp Julian Wojtkowski poświecił kamień węgielny pod budowę kościoła w Słupach. Wybudowany został staraniem tutejszego proboszcza, ks. Ludwika Nadolskiego z Kieźlin, wg projektu architekta inż. Józefa Daukszewicza. W dniu 29 listopada 1998 r. erygowana została parafia oraz konsekrowano kościół pw. Matki Boskiej Nieustajacej Pomocy. Nowa parafię objął ks. Zbigniew Meja.
 
Wieś położona jest wśród lasów nad jeziorem Wadąg. Dawniej typowo rolnicza, obecnie o charakterze podmiejskim. Pod koniec XX w. zaliczana do atrakcyjnych miejsc wypoczynkowych (liczne ośrodki wypoczynkowe i domki letniskowe)[2]. W Słupach znajduje się szkoła, mająca swoją siedzibę w pałacu, na którego parterze działa przedszkole. Obecnie (2011) miejscowość zamieszkuje 716 osób, przede wszystkim napływowa. W 1993 r. mieszkało tu 528 osób[2], na dzień 31.12.2012 zameldowanych mieszkańców było 716. Do wsi dociera miejska komunikacja autobusowa z Olsztyna nr 88 ale dodatkowo nr 82 przez Dywity.
 
W miejscowości od 29.10.1998 r. znajduje się parafia rzymskokatolicka pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy.
 
 
 
  
 +
==Szkolnictwo==
 +
W miejscowości funkcjonuje [[Przedszkole Samorządowe w Słupach| przedszkole]] i [[Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Słupach| szkoła podstawowa]].
 
<br/>
 
<br/>
  
== Ludzie związani z miejscowością ==
+
==Gospodarka==
...
+
W miejscowości działa m.in. wytwórnia tlenu Eurogaz-Bombi oraz Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Zaptor.
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
 
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zabytki ==
+
==Kultura==
...
+
Od 2001 roku w miejscowości działa [[Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Słupy i Okolic]].
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
 
 
<br/>
 
<br/>
  
== Bibliografia ==
+
==Religia==
#Lewicka Daniela, Tomkiewicz Ryszard, Gmina Dywity: teraźniejszość i przeszłość, Olsztyn 1994.
+
We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Słupach |parafii rzymskokatolickiej]].
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.12.2013]
 
#[http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=73:palace-i-dworki-gmina-dywity&catid=15:palace-i-dworki&Itemid=115| Dom Warmiński] [data dostępu: 12.12.2013]
 
#[http://pl.wikipedia.org/wiki/S%C5%82upy_%28wojew%C3%B3dztwo_warmi%C5%84sko-mazurskie%29| Wikipedia: Słupy] [data dostępu: 12.12.2013]
 
 
<br/>
 
<br/>
  
{{Przypisy}}
+
== Zabytki ==
 +
*założenie pałacowo-parkowe zlokalizowane nad jeziorem Wadąg; przed 1945 rokiem majątek należał do Adolfa Schulza i Oskara Thimma; pałac pochodzi z początków XX wieku w stylu nawiązującym do modernizmu; obecnie budynek wykorzystywany jest na potrzeby miejscowej szkoły
  
<br/>
+
== Turystyka ==
 +
*szlak rowerowy o długości 38 km – przebieg trasy: [[Klebark Wielki]] – [[Silice]] – [[Skajboty]] – [[Mokiny]] – [[Barczewo]] – [[Biedowo]] – [[Barczewko]] – Słupy – wieś Wadąg
 +
*szlak kajakowy o długości 14 km - przebieg trasy: Słupy - jezioro Wadąg - rzeka [[Rzeka Wadąg|Wadąg]] - [[Elektrownia Łyna]]
  
== Zobacz też ==
+
== Bibliografia ==
 +
Lewicka Daniela, Tomkiewicz Ryszard, Gmina Dywity: teraźniejszość i przeszłość, Olsztyn 1994.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.12.2013]<br/>
 +
[http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=73:palace-i-dworki-gmina-dywity&catid=15:palace-i-dworki&Itemid=115| Dom Warmiński] [12.12.2013]<br/>
 +
[http://pl.wikipedia.org/wiki/S%C5%82upy_%28wojew%C3%B3dztwo_warmi%C5%84sko-mazurskie%29| Wikipedia] [12.12.2013]
  
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: powiat olsztyński]][[Kategoria: gmina Dywity]][[Kategoria: wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: Powiat olsztyński]]
 +
[[Kategoria: Dywity (gmina wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1301-1400]]

Aktualna wersja na dzień 10:57, 12 maj 2015

Słupy

Kościół pw.NMP Nieustającej Pomocy w Słupach. Fot. Adam Jaszczuk. Źródło: Commons Wikimedia [12.12.2013]
Kościół pw.NMP Nieustającej Pomocy w Słupach. Fot. Adam Jaszczuk. Źródło: Commons Wikimedia [12.12.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Dywity
Liczba ludności (2010) 867
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Słupy
Słupy
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Słupy
Słupy
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Przedszkole w Słupach.
Fot. Mieczysław Kalski

Słupy (niem. Stolpen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku była zamieszkana przez 867 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bogdan Rudnicki[1].

Położenie

Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim na północ od wsi Wadąg, na zachodnim brzegu jeziora Wadąg, w odległości ok. 3 km na północny wschód od Olsztyna.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w miejscu staropruskiej osady. Nazwa miejscowości na przestrzeni wieków ulegała przekształceniom: Stolpe (1364, 1374), Stolp (1564), Sztolpy (1879), Stolpy (1941). Obecna nazwa obowiązuje urzędowo od 1951 roku. Wieś uzyskała prawo chełmińskie w roku 1360. 14 lat później Prus o imieniu Prejture otrzymał nadanie ziemskie obejmujące 13 włók ziemi. Od XV do XVII wieku włącznie miejscowość była wsią szlachecką. W latach 1545-1552 posiadali tu swoje majątki: Antoni Niedanowski, Jan Gąsiorowski, Walenty Hanowski. W XVIII wieku wieś podupadła na znaczeniu, przekształcając się w majątek szlachecki z folwarkiem. W 1785 roku Słupy składały się zaledwie z 5 domów. Obecnie miejscowość całkowicie utraciła swój dawny rolniczy charakter. W 1993 roku Słupy były zamieszkane przez 582 mieszkańców.

Szkolnictwo

W miejscowości funkcjonuje przedszkole i szkoła podstawowa.

Gospodarka

W miejscowości działa m.in. wytwórnia tlenu Eurogaz-Bombi oraz Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Zaptor.

Kultura

Od 2001 roku w miejscowości działa Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Słupy i Okolic.

Religia

We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.

Zabytki

  • założenie pałacowo-parkowe zlokalizowane nad jeziorem Wadąg; przed 1945 rokiem majątek należał do Adolfa Schulza i Oskara Thimma; pałac pochodzi z początków XX wieku w stylu nawiązującym do modernizmu; obecnie budynek wykorzystywany jest na potrzeby miejscowej szkoły

Turystyka

Bibliografia

Lewicka Daniela, Tomkiewicz Ryszard, Gmina Dywity: teraźniejszość i przeszłość, Olsztyn 1994.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.12.2013]
Dom Warmiński [12.12.2013]
Wikipedia [12.12.2013]

Przypisy

  1. Wrota Warmii i Mazur [04.12.2013]